Bestaanszekerheid

Mobility Mentoring®

Mensen die in armoede leven of schulden hebben en daar niet snel uitkomen, krijgen al gauw het verwijt dat ze onverstandig zijn. Inzichten uit de hersenwetenschap laten zien waarom: chronische stress door schulden en armoede, verandert de ‘bedrading’ van het brein van mensen. Dat beïnvloedt het geheugen negatief en maakt dat mensen geen overzicht kunnen krijgen en niet goed meer in staat zijn om doelgericht en probleemoplossend te handelen.

Problematiek op basisscholen in achterstandswijken is fors

ABN AMRO Foundation heeft als doel het toekomstperspectief van kinderen in achterstandssituaties te vergroten. In mei 2019 organiseren ABN AMRO Foundation, het Jeugdeducatiefonds en de Stichting Kinderpostzegels hierover een seminar. Het onderzoek dat is gedaan wordt dan gepresenteerd.

Verstevigen aanpak kinderarmoede

Het Jeugdeducatiefonds heeft in opdracht van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid gewerkt aan het project 'Verstevigen aanpak Kinderarmoede'. Dit project is uitgevoerd in de gemeenten Amsterdam, Enschede, Groningen, Heerlen en Rotterdam. In elke gemeente heeft het Jeugdeducatiefonds samengewerkt met drie scholen, vertegenwoordigers van de gemeente en (lokale) fondsen, die zich richten op de bestrijding van kinderarmoede.

Gevolgen van kansenongelijkheid in Nederland

Ontwikkel- en ontspanningsmogelijkheden en voorzieningen thuis zijn belangrijke hulpbronnen voor kinderen. Dit onderzoek laat zien dat er verschillen bestaan in de mate waarin deze hulpbronnen beschikbaar zijn voor kinderen in de basisschoolleeftijd. Deze verschillen correleren op schoolniveau met prestaties op de cito-eindtoets. Op basis van een doorrekeningen wordt in beeld gebracht hoe deze verschillen doorwerken in het latere inkomen.

Financiele positie van huurders in Amsterdam (NIBUD)

In de Samenwerkingsafspraken 2020-2023 zijn enkele afspraken opgenomen voor het gezamenlijk uitvoeren van een onderzoek naar de betaalbaarheid in Amsterdam:“(Afspraak 10-b) Uiterlijk in de 1e helft van 2020 wordt een gezamenlijk woonlastenonderzoek door het NIBUD uitgevoerd. Op grond van dit onderzoek stellen gemeente, corporaties en huurderskoepels in 2020 gezamenlijk vast of de afgesproken huursomstijging voor de periode 2021-2023 en betaalbaarheid in brede zin moet worden herzien.Het NIBUD deed in 2019 onderzoek naar de financiële positie van huurders in Nederland. Uit dit onderzoek kwam dat landelijk een groep van ongeveer 25% van dehuurders financieel in de knel komt.

Resultaten onderzoek Boterhammenbar

Evaluatieonderzoek met de resultaten van het belang van een maaltijd op school. In het onderzoek werden leerkrachten, intern begeleiders, directeuren en ander personeel onder andere gevraagd naar de werkhouding en leerprestaties van leerlingen. Tweederde van de respondenten ervaart dat leerlingen meer energie hebben en zich beter kunnen concentreren sinds ze een maaltijd op school krijgen. Daarnaast heeft het eten een positief effect op de sfeer in klas en leerlingen vertonen minder tekenen van stress. Bovendien eten kinderen gezonder en verbetert het aanbieden van een maaltijd de band tussen de ouders en de school.

Omgaan met armoede op scholen

Deze handreiking biedt werkwijzen voor professionals op scholen in het basis- en voortgezet onderwijs om armoede te signaleren en leerlingen en ouders in armoede te ondersteunen en te stimuleren. Hiertoe biedt de handreiking een denk- en werkkader voor een passende en haalbare rol voor scholen in het omgaan met leerlingen die in armoede leven. De focus ligt op het in staat stellen van leerlingen om te kunnen functioneren op school en op het vergroten van hun toekomstkansen. De handreiking stelt het concrete handelen op scholen centraal, maar biedt ook handvatten voor schoolbesturen en beleidsmakers bij gemeenten.

Voor het leven getekend

Artikel over armoede in Nederland uit een editie van het onafhankelijk ledenblad van de VG-Rabobank uit 2023. Inleiding: "Nederland is rijk en welvarend. Desondanks neemt het aantal arme mensen toe. En – in het voetspoor van de armoede – eveneens het aantal initiatieven en hulpverleners. Is armoedebestrijding dweilen met de kraan open? Over de spagaat tussen menselijke waardigheid, het marktisme en geïnstitutionaliseerd wantrouwen."

Sociale Schouw H-buurt september 2022

Pilotbuurten: Amsterdamse Poort en H-buurt
Het team ‘Programma Huisvesting Kwetsbare Groepen’ (PHKG) en de stadsdelen hebben gezamenlijk de ‘pilot Buurtbalans’ opgezet. In de pilot BuurtBalans werken mensen uit verschillende instanties - stadsdelen, corporaties, zorginstellingen, politie et cetera - samen om de kwetsbare groepen in de buurt beter te kunnen identificeren en te helpen, door kennis en informatie over de buurt en bewoners onderling te delen opdat de kracht alsmede de kwetsbaarheid van een buurt inzichtelijker wordt.

In Zuidoost zijn de H-buurt en Amsterdamse Poort pilotgebieden
De pilot speelt zich ook af in de stadsdelen Nieuw-West (Slotermeer Noord) en Oost (Transvaalbuurt).

Evaluatie pilot Stadspas Sport

Afgelopen september is een pilot gestart met als doel het introduceren van een systeem waarmee minimakinderen op eenvoudige wijze toegang krijgen tot sport. Tot nu toe hebben bijna 600 kinderen gebruik gemaakt van dit aanbod. De recente digitalisering van de Stadspas creëert de mogelijkheid Stadspashouders maatwerk te bieden en de pas te gebruiken als een digitale ‘betaalpas’. Als eerste stap is besloten deze toepassing van de digitale Stadspas als pilot uit te zetten, teneinde: de achterliggende techniek van de digitale Stadspas uit te testen bij een beperkt aantal sportaanbieders; het effect van deze toepassing te onderzoeken op het gebruiksgemak bij zowel de sportaanbieders als de Stadspashouders.

Kerncijfers armoede in Amsterdam

18% van de Amsterdamse huishoudens behoorde in 2016 tot de minima: zij hebben een huishoudinkomen tot 120% van het wettelijk sociaal minimum (WSM) en hebben weinig vermogen. In deze 71.386 huishoudens leefden ruim 27.000 kinderen. Ten opzichte van voorgaande jaren is het absolute aantal minima in Amsterdam gestabiliseerd; het percentage daalt. Dat blijkt uit een fact sheet met kerncijfers over armoede in Amsterdam in 2016. De volledige rapportage, de Amsterdamse armoedemonitor, zal in het najaar verschijnen.

Het maakt uit waar je wieg staat

Wat is het perspectief van onderwijsprofessionals op kansenongelijkheid? Het Verwey-Jonker Instituut deed hier kwalitatief onderzoek naar, door interviews met 27 professionals uit de VVE (voor- en vroegschoolse educatie), het primair onderwijs en het voortgezet onderwijs.

Magazine Gezonde en Kansrijke Start

Het is belangrijk om alle kinderen in Amsterdam een goede start te geven. Dan krijgen ze een basis waar ze de rest van hun leven op bouwen. De eerste 1000 dagen is hiervoor de belangrijkste levensfase. Hierin vinden cruciale lichamelijke, emotionele, sociale en cognitieve ontwikkelingen plaats. In deze fase is het van groot belang om te investeren in goede omstandigheden en het terugdringen van hevige en langdurige stress. Denk aan goed en gezond eten, slapen en goede huisvesting voor de (aanstaande) ouders. Dit heeft al in de baarmoeder een positieve invloed en werkt door als het kind is geboren en opgroeit. We zorgen dat iedereen die met (aanstaande) ouders en jonge kinderen werkt, als professional of vrijwilliger, het belang van de eerste 1000 dagen kent. En we geven hen handvatten om dat te integreren in hun activiteiten. Ook werken we aan verdere samenwerking en verbinding tussen medisch, sociaal en informeel werkgebied. We zetten ons in om structurele veranderingen in het systeem teweeg te brengen en zo kinderen een Gezonde en Kansrijke Start te geven. Hierbij richten we ons op de plekken waar dit het meest nodig is.

Opgroeien zonder armoede

Kinderen moeten in ons land zonder armoede opgroeien, vindt de SER. Ondanks de aantrekkende economie en alle inspanningen blijft het aantal arme kinderen hoog (8 à 12 procent). Opmerkelijk is dat 60 procent van deze kinderen werkende ouders heeft. In het advies Opgroeien zonder armoede stelt de SER dat alle kinderen een beroep moeten kunnen doen op voorzieningen die de gevolgen van armoede compenseren, zoals meedoen aan sport en cultuur. Dit beleid moet worden aangevuld met een meer structurele en systematische aanpak van de oorzaken van armoede.

Raadsinformatiebrief kansengelijkheid in het onderwijs

Het verminderen van onderwijsachterstanden en het bevorderen van kansengelijkheid is een belangrijke prioriteit van het college. De ambitie is dat alle Amsterdamse kinderen zich maximaal kunnen ontwikkelen, ongeacht hun achtergrond. Nog te vaak zien we dat omgevingsfactoren van kinderen een invloed hebben op het leerproces. Juist voor deze kinderen zet het college een stap extra. En hierbij staat de behoefte van de leerling centraal en investeren we daar waar dit het hardste nodig is.

Jeugdfonds Sport en Cultuur Amsterdam

Het Jeugdfonds Sport & Cultuur Amsterdam (JFSCA) wil zoveel mogelijk kinderen – die het financieel moeilijk hebben thuis – helpen om mee te doen aan sport, cultuuractiviteiten en zwemles. Het fonds betaalt de contributie of het lesgeld voor kinderen & jongeren (0 t/m 17 jaar) uit gezinnen waar te weinig geld is om lid te worden van een club of vereniging. In het jaaroverzicht van 2023 meer over de activiteiten, werkwijze en de (financiële) cijfers van het JFSCA. Ook lees je over de waarde van het fonds door mooie verhalen van de kinderen, ouders en intermediairs. Voorwoorden door Touria Meliani (Wethouder Kunst en Cultuur) en Levi Heimans (Directeur JFSCA).

Herstel na de kinderopvangtoeslagaffaire (Universiteit Utrecht)

In dit rapport wordt vanuit een ethisch kompas naar het herstelproces voor de toeslagenaffaire gekeken. Dit herstelproces heeft politieke, bestuurlijke en juridische dimensies, maar hier staat de morele dimensie centraal: welke morele waarden zijn in het geding, welke mogelijke spanningen tussen die waarden kunnen we vaststellen, en welke oplossingsrichtingen worden door die waarden gesuggereerd? Dit levert een bredere kijk op dan vaak het geval is.

Deze bredere kijk zoomt uit ten opzichte van een exclusieve focus op de afhandeling van de materiële schade voor de ouders. Moreel gesproken gaat om méér dan materiële schade, en om méér partijen dan de ouders. Het ethisch kompas presenteert tien waarden, in drie categorieën.

Omgaan met armoede op scholen

Om gezinnen te stellen die in armoede leven, heeft de gemeente Groningen op een aantal scholen een brugfunctionaris aangesteld. Zij slaan een brug tussen school en thuis. Ze ondersteunen ouders, bijvoorbeeld op financieel gebied.

UU (2015) Buurteffecten op kinderen en jongeren

Hoewel er nog onvoldoende onderzoek is gedaan naar buurteffecten op kinderen, kan gesteld worden dat het opgroeien van kinderen en jongeren in achterstandsbuurten effect kan hebben op het behaalde onderwijsniveau, arbeidsperspectieven, gezondheid, delinquentie en radicalisering.

Gemeente Bergen: "Deelname aan Gezinsaanpak startsein voor alles wat nog komt"

In het coalitieakkoord van de gemeente Bergen (Limburg) staat dat de politieke partijen aandacht aan de aanpak van laaggeletterdheid willen besteden. Deelname aan het project Gemeentelijke Gezinsaanpak Geletterdheid (Gezinsaanpak) maakte die wens concreet. Anke Voesten, adviseur Sociaal Domein bij de gemeente Bergen: “We willen laaggeletterdheid aanpakken. Maar het liefst voorkomen we het. Met het project Gezinsaanpak doen we allebei.”...

Steun aan kinderen in armoede

Voor Amsterdamse kinderen in armoede is er gemeentelijke ondersteuning. Soms is deze steun rechtstreeks, daarnaast zijn er stichtingen die zich inzetten voor kinderen in armoede, gedeeltelijk op basis van gemeentelijke subsidie. Hier kunnen ouders terecht die niet zelfstandig de weg naar de gemeente te vinden of onvoldoende toegang hebben tot gemeentelijke voorzieningen.

Armoede onder kinderen

Veel kinderen in Nederland komen in aanraking met armoede. De staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft de Sociaal-Economische Raad (SER) gevraagd om advies uit te brengen over de wijze waarop armoede onder kinderen het beste is terug te dringen. Tevens is verzocht om het SCP bij dit advies te betrekken.

Deze notitie vormt een bijlage bij het SER-advies 'Opgroeien zonder armoede'. Het geeft inzicht in de omvang van het probleem aan de hand van cijfers over het aantal kinderen dat in armoede leeft en over wie die kinderen zijn en waar ze wonen. Verder bespreekt de notitie wat de gevolgen van armoede zijn voor zowel de korte als de langere termijn.

Kinderen in armoede in Nederland

Volgens artikel 27 van het VN-Kinderrechtenverdrag hebben kinderen recht op een passende levensstandaard. Ouders moeten daarvoor zorgen binnen hun mogelijkheden en de staat ondersteunt hen daarbij.
De Kinderombudsman heeft dit jaar met het Verwey-Jonker Instituut een aantal onderzoeken in gang
gezet naar kinderen en armoede. Ten eerste is het Meldpunt Kinderen in Armoede geopend voor kinderen in de leeftijd van 6 tot 18 jaar. Zij konden hun ervaringen vertellen met armoede in de thuissituatie en mogelijke oplossingen aandragen. Daarnaast konden ouders, professionals, ambtenaren of mensen die op een andere wijze betrokken zijn bij armoede, hun ervaringen en problemen bij armoedebeleid doorgeven, of goede voorbeelden geven van projecten rondom kinderen in armoede.
Het Meldpunt kreeg veel belangstelling. In totaal benaderden 681 kinderen het Meldpunt en 421 volwassenen. Daarnaast hielden de onderzoekers met vijfentwintig jongeren uit dit Meldpunt diepte-interviews. De reacties en interviews zijn niet representatief voor alle kinderen in Nederland, maar geven wel een eenduidig beeld van hoe kinderen het opgroeien in armoede ervaren en wat dit voor gevolgen voor ze heeft.
Daarnaast is er een onderzoek uitgezet onder alle Nederlandse gemeenten met vragen over hun
armoedebeleid voor kinderen. In totaal hebben 198 van de 408 gemeenten gereageerd, waarmee dit
deelonderzoek representatief is voor het gemeentelijk armoedebeleid in Nederland.
Bij deze eerste drie delen van het onderzoek is een groep experts betrokken (zie bijlage). Deze experts dachten mee over de uitkomsten van het onderzoek en hebben de resultaten gevalideerd.
Het laatste deel van het onderzoekstraject start na de zomer 2013. In dit deelonderzoek zijn de
jongeren aan zet. Het doel is om met hen een methode te ontwikkelen waarmee zij invloed kunnen
uitoefenen op het gemeentelijk armoedebeleid, zodat het meer aansluit bij de behoeften en wensen van
de jongeren zelf.
Dit rapport bestaat uit drie delen. deel 1 beschrijft de uitkomsten van het Meldpunt en de diepte-interviews met kinderen. In deel 2 staan de resultaten uit het Meldpunt voor volwassenen en deel 3 geeft
de resultaten weer van de quick scan van het gemeentelijk armoedebeleid.

Vindplaatsen verborgen armen; effectievere wegen om huishoudens met een laag inkomen te ondersteunen

Vraagstuk

De afgelopen jaren is steeds duidelijker geworden dat niet alle Nederlanders met lage inkomens gebruikmaken van ondersteuning vanuit de gemeente of rijksoverheid, terwijl ze daar wel recht op hebben. Wie zijn deze groep ‘verborgen armen’? Waarom maakt deze groep inwoners geen aanspraak op de ondersteuning waar zij recht op hebben? Welke werkwijzen kunnen gemeenten en andere relevante actoren helpen bij het verminderen van verborgen armoede?
Onderzoek

In dit onderzoek wordt ten eerste gekeken naar bestaande vindplaatsen en de effectiviteit daarvan. Vervolgens worden mogelijke nieuwe, fysieke en niet-fysieke, vindplaatsen geïdentificeerd. Dit wordt gedaan door met verschillende bestandanalyses van het CBS en van gemeenten inzicht te krijgen in de omvang en samenstelling van de populatie van verborgen armen. In dit onderzoek wordt expliciet aandacht besteed aan de groep werkende armen. Door middel van uitgebreide interviews en gestructureerde vragenlijsten wordt de doelgroep onderzocht. Op basis van deze inzichten enerzijds, en de behoeften en ideeën van betrokkenen en gemeenten anderzijds, worden nieuwe vindplaatsen geïdentificeerd en werkwijzen ontwikkeld om de doelgroep te ondersteunen.
Uitkomst

Het voornaamste doel van het huidige project is beter te begrijpen wie de ‘verborgen armen’ zijn en waarom deze groep geen ondersteuning krijgt. Met de hieruit voortkomende inzichten worden in dit project werkwijzen ontwikkeld die gemeenten en andere relevante actoren kunnen helpen bij het vinden, bereiken en ondersteunen van deze doelgroep. Het project levert kennis op voor de gehele kennisketen.
Producten

Dit project resulteert in publicaties die beschikbaar worden gesteld voor een breed publiek. Denk aan artikelen in relevante vakbladen factsheets en infographics. Per effectieve vindplaats wordt een methodiekbeschrijving, een implementatieplan en een kostenraming opgesteld, voor gebruik door andere gemeenten. Ook wordt in overleg met enkele relevante opleidingen onderwijsmateriaal ontwikkeld voor toekomstige professionals. Verdere verspreiding van resultaten zal via (commerciële) congressen en studiedagen van verschillende koepelorganisaties worden bewerkstelligd.
Betrokken organisaties bij het onderzoeksconsortium

Hogeschool van Amsterdam (penvoerder), Nibud, Universiteit van Amsterdam, Over Rood, Gemeente Almere, Gemeente Amersfoort, Gemeente Amsterdam, Gemeente Hoeksche Waard, Gemeente Kapelle, Gemeente Krimpenerwaard, Gemeente Lelystad, Gemeente Maassluis, Gemeente Nijmegen, Gemeente Schiedam, Gemeente Vlaardingen, Stichting Lezen en Schrijven en INK! Gefinancierd door ZonMW.

Jongvolwassenen over hulp en zorg in Amsterdam

Gemeente Amsterdam constateert dat de toegang tot hulp voor jongvolwassenen te versnipperd is en dat de samenwerking tussen organisaties voor hulp en ondersteuning beter kan. Men wil werken aan een betere aansluiting bij de wensen van jongvolwassenen en vroegtijdiger bereik.
Klooster Onderzoek en Advies is gevraagd om met jongvolwassenen in gesprek te gaan. Eind 2023 heeft een team van onderzoekers en ervaringsdeskundigen diepte interviews afgenomen met in totaal 65 Amsterdamse jongvolwassenen1 over hun ervaringen met het zoeken en het ontvangen van hulp en ondersteuning.

Eindevaluatie Actieplan Veerkracht

De doelstelling van het actieplan Veerkracht luidde:“Ervoor te zorgen dat zelfstandig ondernemers die financieel zijn getroffen door de coronacrisis weer perspectief en bestaanszekerheid krijgen. Dat zij in het eigen levensonderhoud kunnen voorzien, zonder te lijden onder (verborgen) armoede en schuldenproblematiek en dat zij een maximale bijdrage kunnen leveren aan het herstel van de
Amsterdamse economie en werkgelegenheid.”. Het actieplan bood perspectief en bestaanszekerheid aan zelfstandigen en heeft eraan bijgedragen dat een groot deel van haar deelnemers niet afhankelijk is geworden van de bijstand (inclusief het Bbz). Slechts 10% van de ondernemers die Veerkracht volgden ontvangen op dit moment een Bbz- of bijstandsuitkering.

O&S Lunchsessie Armoede en schulden: Waar valt het kwartje?

Onderzoek & Statistiek vertelt elke maand een verhaal over de stad. Over de bevolking, de woningmarkt, het onderwijs en de vele andere thema’s die vertellen hoe het er voor staat in Amsterdam.

Factsheet Verborgen Armoede

Factsheet op basis van onderzoek van AIAS-HSI (Universiteit van Amsterdam) naar de omvang, kenmerken en dynamiek van verborgen armen in Amsterdam. Verborgen armen zijn Amsterdammers die volgens de definitie wél arm zijn, maar niet bekend zijn bij de gemeente (bijvoorbeeld als gebruikers van armoedevoorzieningen of (aanvullende) bijstand).

Brede Monitor Armoederegeling t/m dec. 2022

Deze Brede monitor armoederegelingen bevat een zo compleet mogelijke selectie van inkomensondersteunende voorzieningen van de gemeente Amsterdam waarover vergelijkbare data beschikbaar zijn, waar mogelijk vergeleken met aantallen uit voorgaande jaren. De absolute aantallen geven een beeld van hoe de voorzieningen zich tot elkaar verhouden in grootte en hoe deze zich door de jaren heen ontwikkelen. Voor relatieve bereikpercentages verschijnt elk jaar de Armoedemonitor van Onderzoek, Informatie en Statistiek (OIS), waarin de verstrekkingsaantallen worden afgezet tegen de rechthebbende minimadoelgroep voor de voorzieningen waarvoor dat mogelijk is.

Verborgen armoede in Nederland

De afgelopen jaren is steeds duidelijker geworden dat er Nederlanders zijn met lage inkomens die geen gebruik maken van ondersteuning vanuit de rijksoverheid of gemeente, terwijl ze daar wel recht op hebben. Volgens het Nibud is dit voor huishoudens die een bruto-inkomen op minimumniveau ontvangen echter wel nodig, en het niet benutten van deze additionele inkomensbronnen leidt uiteindelijk regelmatig tot betalingsachterstanden en schulden, en (daarmee) tot allerlei andere problemen voor de betrokken huishoudens. In deze rapportage gaan we na wie deze ‘verborgen armen’ zijn; welke (groepen) armen maken geen aanspraak op ondersteuning?

Armoede en sociale uitsluiting 2021

In 'Armoede en sociale uitsluiting 2021' presenteert het CBS de gegevens in 2021 over de bevolking van Nederland die in financieel en sociaal opzicht is achtergebleven bij de rest. Door de financiële situatie ook in relatie tot sociale factoren te beschrijven, plaatst het CBS de armoedeproblematiek in een breed maatschappelijk perspectief.

Risicofactoren voor transities in en uit armoede

Met het oog op effectief armoedebeleid heeft het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) onderzocht hoe goed op basis van (combinaties van) kenmerken de kans geschat kan worden dat iemand arm blijft dan wel arm wordt, en voor welke aspecten de combinatie van populatiedekkende registerdata en machine learning tot nieuwe inzichten over risicofactoren voor transities in en uit armoede kan leiden. Hiervoor zijn meer dan 500 potentiële risicofactoren voor armoede op het gebied van demografie, economie, gezondheid en criminaliteit onderzocht op basis van gegevens over de periode 2011 – 2018.

Armoede en sociale uitsluiting 2018 (CBS)

Er wordt verslag gedaan van de recente ontwikkelingen op het gebied van armoede en levensomstandigheden in Nederland.

Amsterdamse Agenda Armoede en Schulden 2019-2022

De Amsterdamse Agenda armoede en schulden 2019-2022 beschrijft de aanpak van armoede voor de komende periode. Het is een integraal plan waarin aandacht is voor de leefwereld van de Amsterdammer.

Perspectief bieden op een betere toekomst staat centraal. Armoedebestrijding en schuldhulpverlening worden ingezet om de kansen voor alle inwoners te vergroten. Het voorkomen van armoede en het verminderen van schulden leidt tot perspectief naar werk, opleiding of maatschappelijke participatie. Er wordt voorkomen dat mensen in armoede of problematische schulden terechtkomen. Het college richt zich op de preventieve kant van het bestrijden van armoede en het voorkomen van schulden.

Schuldhulpverlening wordt aan alle Amsterdammers aangeboden die problemen hebben met het betalen van rekeningen. Met deze agenda wordt een pakket aan minimaregelingen aangeboden met meer keuzevrijheid aan Amsterdammers, zoals de Stadspas, Scholierenvergoeding, OV-vergoedingen. Er wordt expliciet aandacht besteed aan het vergroten van kansen voor kinderen met hulp van minima-regelingen en budgetcursussen. Met Onderwijs wordt samengewerkt om schuldhulpverlening te bevorderen op scholen in Amsterdam.

Gezien, gehoord en geholpen willen worden

Uit eerder SCP-onderzoek kwam naar voren dat mensen die ondersteuning nodig hebben vanuit het sociaal domein, niet altijd (op tijd) worden bereikt. Om meer zicht te krijgen op de leefwereld van deze groep heeft het SCP gesprekken gevoerd met mensen die door een crisissituatie een dringende hulp- en zorgvraag hebben maar onvoldoende, niet passende of te laat hulp hebben gekregen. Deze ervaringsverhalen - gebundeld in het SCP-rapport ‘Gezien, gehoord en geholpen willen worden’ – laten zien hoe ingewikkeld het voor sommige mensen is om de juiste ondersteuning te krijgen.
Het SCP geeft met dit kwalitatief onderzoek gemeenten en instanties binnen het sociaal domein inzicht in hoe complex de levenssituatie van mensen vaak is, hoe mensen in een crisissituatie het aanvraagproces van hulp en ondersteuning ervaren, welke invloed hun zoektocht heeft op hun dagelijks leven en hoe het mis kan gaan. De onderzoekers signaleerden tijdens het onderzoek terugkerende thema’s die als rode draden door de verhalen liepen. Deze thema’s vormen aanknopingspunten waarmee gemeenten, beleidsmakers en hulpverleners hun beleid en werkwijze in het sociaal domein zouden kunnen verbeteren.
De belangrijkste constatering is dat de leefsituatie van mensen het uitgangspunt moet zijn bij ondersteuning waarbij er meer rekening wordt gehouden met de complexiteit van de levenssituatie waarin deze mensen vaak verkeren. Wat in de verhalen steeds boven komt drijven, is de behoefte van mensen om gezien, gehoord en geholpen willen worden.

Eindevaluatie Experimenteerruimte Maatwerk

In 2019 is een bestuurlijke opdracht gegeven voor het creëren van experimenteerruimte om – via een aantal pilots- maatwerk uit te voeren. Het doel van de experimenteerruimte is om van procedures en regels af te kunnen wijken waardoor andere wegen gevonden kunnen worden om Amsterdammers sneller, beter en goedkoper te ondersteunen, hiervan te leren en deze lessen te gebruiken om regels, procedures, werkwijzen en beleid waar nodig aan te passen. Afgesproken is dat de experimenteerruimte wordt afgesloten met een evaluatie, met de centrale vraag: “Wat levert het op (kwantitatief en kwalitatief) als de Amsterdammer centraal staat en niet de regels en routines bij het bieden van hulp en ondersteuning”. En bij positief resultaat op de eerste vraag: “Wat is er nodig om deze werkwijze structureel mogelijk te maken?” De experimenteerruimte is in 2021 geëvalueerd, waarmee deze vragen beantwoord worden.De uitkomsten van de evaluatie zijn erg positief. Maatwerk levert maatschappelijk en persoonlijk rendement op. En door maatwerk worden (grotere) maatschappelijke kosten voorkomen. Uit de rendementsberekening blijkt dat gemiddeld 40.000 euro per casus voorkomen kan worden door
het toepassen van maatwerk over domeinen heen (Wmo, Zvw, Jeugdwet, Participatie, Schuldhulp).

Op weg naar een sluitende aanpak voor financieel kwetsbaren

Gemeenten willen meer grip op de instroom van mensen onder beschermingsbewind. Hierbij staat de vraag centraal of beschermingsbewind in alle gevallen wel écht noodzakelijk is of dat er een andere wijze van ondersteuning mogelijk is, die beter aansluit bij de situatie en vaardigheden van de inwoner met financiële problemen. Hulpverleners in het sociaal domein komen mensen met financiële problemen op veel plekken tegen en moeten dan zelf een eerste afweging maken: waar ga ik deze inwoner naar doorverwijzen? Lastig is dat zij vaak onvoldoende specifieke kennis hebben over schuldenproblematiek. Hoe kunnen zij dan toch goed doorverwijzen? Platform31 voerde in dit kader een onderzoek uit naar de passende ondersteuning van financieel kwetsbaren uit en ontwikkelde een quickscan Beschermingsbewind voor sociaal werkers en doorverwijzende partijen.

Amsterdamse Familie School (AFS)

Het bieden van gelijke kansen aan alle kinderen van Amsterdam, los van zijn of haar achtergrond, vraagt om extra inzet. Daarom krijgen scholen in Amsterdam de kans om zich te ontwikkelen als een Amsterdamse Familie School.

De Amsterdamse Familie School richt zich op het versterken van de ontwikkelkansen van kinderen vanuit de school. De plek waar zij meer dan 1000 uur per jaar doorbrengen en waar kinderen, en vaak ook hun ouders, zich veilig en vertrouwd voelen. Het is daardoor bij uitstek de plek waar duidelijk wordt wat een kind of hun ouders nodig heeft voor optimale ontwikkelkansen.

De school werkt samen met maatschappelijke instellingen op verschillende beleidsterreinen. Bijvoorbeeld op het terrein armoede, jeugd, zorg, sport en de wijk. Het doel is het bieden van een brede ondersteuning aan het gehele gezin, waarbij een koppeling wordt gemaakt met de thuissituatie en de leefomgeving van het kind.

Sociaal uitgesloten in de grote stad

Sociale uitsluiting is zowel een oorzaak als een gevolg van een slechtere gezondheid. De Gemeente Utrecht en de Academische Werkplaats G4 USER hebben onderzoek gedaan naar de situatie van sociaal uitgesloten burgers in de vier grote steden. Hoe vaak komt sociale uitsluiting voor in de G4? Wie zijn sociaal uitgesloten? In welke situatie bevinden deze mensen zich en hoe ervaren zij dit zelf? Hoe kijken zij naar de toekomst? Welke hulp hebben zij daar eventueel bij nodig? En wat vinden professionals nodig of wenselijk voor deze groep?

Vanuit de Academische Werkplaats G4 USER is een vragenlijst ontwikkeld voor het meten van sociale uitsluiting, de Social Exclusion Index for Health Surveys (SEI-HS) [1,2]. In het najaar 2012 namen 19 GGD’en waaronder de GGD Amsterdam, GGD Haaglanden, GGD Rotterdam Rijnmond en GG&GD Utrecht deze vraagstelling op in de gezondheidsenquête voor volwassenen van 19 jaar en ouder. In de G4 hebben 28.652 inwoners de enquête ingevuld.

Sociale basis

Weten bewoners van Zuidoost bij welke organisaties ze hulp kunnen vragen of krijgen als ze tegen problemen aanlopen op divers gebied? Waar kunnen ze terecht als ze zich zorgen maken of hulp kunnen gebruiken bij het opvoeden van (klein)kinderen?

Van 25 september tot 23 oktober 2023 heeft Onderzoek en Statistiek op verzoek van stadsdeel
Zuidoost een online onderzoek uitgevoerd onder bewoners van het stadsdeel. Er deden 1.836
bewoners aan het onderzoek mee.
Het stadsdeel legde over veel verschillende onderwerpen vragen voor. Per thema is er een apart
rapport. Dit rapport gaat over het thema Sociale Basis.

• Ruim drie kwart van de respondenten weet waar ze hulp kunnen krijgen als ze
  gezondheidsproblemen hebben (77%), bijna een kwart weet dat niet. Zes van de tien
  stadsdeelbewoners weten waar ze hulp kunnen krijgen als er problemen zijn met de woning
  (59%). Ruim de helft weet tot wie ze zich kunnen wenden als het op straat onveilig is of als er
  sprake is van overlast op straat, zoals bijvoorbeeld bij vervuiling of geluidsoverlast. Minder
  dan de helft van de bewoners weet waar ze terecht kunnen bij juridische problemen, bij een
  burenruzie of met financiële problemen. Een flink deel van de respondenten weet dat niet.
• In het algemeen geldt dat bewoners die anderstalig zijn of die de vragenlijst in het Engels of
  Spaans hebben ingevuld minder goed weten waar ze terecht kunnen voor hulp of informatie.
  Dat geldt tevens voor bewoners die een ‘ander’ huishouden voeren met uitsluitend
  volwassenen, bewoners uit Bijlmer-West en Bijlmer-Centrum, bewoners met een korte
  woonduur (korter dan 4 jaar), en bewoners die tot de jongste leeftijdsgroep (tot 30 jaar)
  behoren.

 

Figuur 1 Ik weet waar ik terecht kan …? (n=1836, procenten)

bron: O&S

• Van de 688 mensen die (wel eens) de zorg voor kinderen hebben weet 62% waar ze terecht
  kunnen als ze hulp nodig hebben bij het opvoeden van (klein)kinderen, bijna vier van de tien
  mensen weten dat niet.
• Ook hier geldt dat bewoners die de vragenlijst in het Engels of Spaans hebben ingevuld of die
  anderstalig zijn minder vaak weten waar ze terecht kunnen bij opvoedproblemen. Datzelfde
  geldt voor jongeren en ouderen en mensen die in hun huishouden zelf geen kinderen hebben.
• Als mensen zich zorgen (zouden) maken over de invloed van jeugdbendes op (klein)kinderen
  weten zeven van de tien niet waar ze hulp kunnen krijgen of tot wie ze zich kunnen wenden in
  Zuidoost.

Figuur 2 Ik weet waar ik terecht kan …? (n=688, procenten)

bron: O&S

Van overleven naar bloeien

Bestaansonzekerheid is een meervoudig begrip. Het is een combinatie van onzekerheid over je financiën en inkomen, je huisvesting, je gezondheid, je mogelijkheden tot ontwikkeling en je sociale netwerk. En enkele daarvan of allemaal tegelijkertijd. Met enige voorzichtigheid kunnen we ervan uitgaan dat ongeveer één op de zes volwassenen in Nederland te maken heeft met dreigende of reële
bestaansonzekerheid.

De roep om het terugdringen van bestaansonzekerheid in de samenleving is groot. Maar hoe kunnen we vandaag de dag de verzorgingsstaat erop toerusten om voor iedereen bestaanszekerheid te borgen? Met
dit advies willen we overheden, beleidsmakers, professionals én de samenleving als geheel uitdagen om op een andere manier naar hulp en ondersteuning te kijken. We hopen daarmee bestaande, goede initiatieven de wind in de rug te geven en beleid met ongewenste uitkomsten bij te sturen.

De Jacoba's

In de Jacoba’s aan zet bespreken vrouwen hun situatie van armoede en huiselijk geweld. ‘Je ziet mensen meer regie krijgen.’

In de Jacob Geelbuurt is veel armoede en huiselijk geweld. Veel vrouwen zijn financieel afhankelijk van hun man en hebben het gevoel hun kinderen niet alles te kunnen geven wat zij nodig hebben, zoals fruit mee naar school of zwemles. Ze schamen zich en komen vaak nauwelijks de deur uit, behalve om de kinderen naar school te brengen.

Praten en opvangen

Na een tragisch incident door huiselijk geweld, hadden de vrouwen behoefte om hier met elkaar over te praten. Gebiedsmakelaar Fatima el Houfi organiseerde een bijeenkomst met de wijkagent op de wekelijkse koffieochtend in de school. ‘Ze hebben elkaar opgevangen en doorgepraat over hoe het kan dat je elkaar op het schoolplein spreekt en toch niet weet wat zich achter de voordeur afspeelt.’

Regie

Zo ontstond de vrouwengroep Jacoba’s aan zet. ‘De vrouwen hebben de regie, zij geven aan wat ze hoe willen.’ Fatimzahra el Abdellaoui-Baba van Stichting Samenbinding begeleidt hen. Fatima: ‘Fatimzahra kan heel mooi het ijs breken en drempels wegmasseren. Ze gaat met hen in gesprek, bespreekt wat ze nodig hebben en welke thema’s ze willen aanpakken. Waar nodig, ondersteunt het stadsdeel.’

Oplossingen bespreken

Jacoba’s aan zet begonnen najaar 2017 met twintig vrouwen, inmiddels zijn het er 86, vooral Marokkaanse, maar ook Turkse en Cubaanse. Twee ochtenden per week komen ze bij elkaar. De vrouwen bespreken met elkaar oplossingen voor hun problemen, organiseren trainingen over voorzieningen, budgetbeheer en waar ze hulp kunnen zoeken. Ze worden ambassadeurs voor andere vrouwen in dezelfde situatie en brengen hun kennis op hen over.

Elkaar stimuleren

Fatima: ‘Het is fijn te praten met mensen die in dezelfde situatie zitten en te horen hoe een ander het aanpakt. Ze kijken met elkaar hoe ze goedkoop boodschappen kunnen doen, gaan samen achter de computer zitten voor een aanvraag, stimuleren elkaar.’ Ook zijn ze bezig een coöperatie op te zetten van waaruit ze tegen een kleine vergoeding diensten gaan uitwisselen voor de wijk. ‘De inkomsten gaan naar wie de grootste nood heeft. Daar beslissen ze gezamenlijk over.’

Krachtig en creatief

Fatimzahra: ‘Alles wat hier gebeurt, komt uit de vrouwen zelf. Je ziet hoe krachtig ze zijn en hoeveel potentie er zit. Je ziet mensen veranderen, en creatiever worden. Ze delen artikelen en informatie met elkaar, doen vrijwilligerswerk of gaan aan het werk. Ze krijgen meer regie over hun situatie en zien weer perspectief.’

Fleurige kleding

Fatima: ‘Je ziet het ook aan de kleding. Eerst brachten ze stilletjes in grauwe kleding hun kinderen naar school. Nu dragen ze fleurige kleding, roze jassen en maken ze hun ogen op. Vóór de zomervakantie hebben ze een gezamenlijk ontbijt georganiseerd. In plaats van weer niet op vakantie en zes weken thuiszitten, hebben ze nu een programma bedacht om, met het weinige dat ze hebben, het leuk met elkaar en hun kinderen te hebben.’

Dromen

Fatimzahra: ‘Ze zorgen voor elkaar, ieder met wat ze kan, worden weer trots op hun buurt en leuker voor hun kinderen. Ze krijgen weer vertrouwen, zelfs dromen.’

 

Link naar origineel artikel: https://stemvannieuwwest.amsterdam.nl/artikel/28

Schuldenmonitor 2023

In 2022 heeft naar schatting 8 procent van de Amsterdammers problematische schulden. Dit zijn schulden en/of betalingsachterstanden, anders dan alleen studieschulden, die men zelf als een probleem ervaart. Het aandeel Amsterdammers met ervaren problematische schulden is in 2022 iets lager dan in voorgaande jaren. Slechts een minderheid ontvangt hulp bij schulden. Deze gegevens zijn gebaseerd op de Regionale Enquête Beroepsbevolking, een stadsbrede enquête die vier keer per jaar door O&S wordt verspreid.

Ondernemer opent gratis supermarkt voor kwetsbare gezinnen:

Gratis boodschappen doen? Vanaf dinsdag is dat mogelijk voor kwetsbare gezinnen uit Amsterdam Nieuw-West. De enige voorwaarde is dat ze hulp accepteren, zodat ze na acht maanden weer op eigen benen kunnen staan.
Volkskrant 23 januari 2023

Casus 'CAK lijst; wanbetalers zorgverzekeraar' voor YUTPA-workshop; WPI Schuldhulpverlening

Voor medewerkers van Schuldhulpverlening heeft het projectteam 'Ontwerpen van Vertrouwen' een YUTPA workshop georganiseerd om te analyseren waarom bewoners met betalingsachterstanden bij zorgverzekeraars niet altijd openstaan voor hulp vanuit de gemeente in de vorm van schuldhulpsanering.

Geldproblemen

Onderzoek naar de nieuwe opzet van de pagina voor de hulp bij geldproblemen van de gemeente Amsterdam. Doel is de begrijpelijkheid , vindbaarheid van de hulp en gebruiksvriendelijkheid te testen .

De Impact van voortdurende armoede op hulporganisaties in Nederland

Veel mensen hebben te weinig geld om maandelijks van rond te komen en deel te nemen aan de samenleving. Zij zijn vaak afhankelijk van de hulp van lokale armoedehulporganisaties. Zij bieden op allerlei vlakken hulp aan mensen. Van voedselhulp tot de uitgifte van menstruatieproducten. En van SchuldHulpMaatjes tot het aanbieden van uitjes om je als kind een dag een ‘normaal’ kind te voelen.
Stichting Armoedefonds doet periodiek onderzoek naar de impact van armoede op lokale hulporganisaties door heel het land. Zij staan dagelijks aan de bak om de mensen die tussen wal en schip vallen te helpen. Het doel van dit onderzoek is om meer inzicht te verkrijgen in wat er speelt in de praktijk bij deze hulporganisaties.

Duurzame bruggen bouwen

Burgers met een migratie- of vluchtachtergrond kampen relatief vaak met allerlei problemen zoals onderwijsachterstanden, armoede, werkloosheid en psychosociale klachten. Toch zoeken ze minder vaak professionele hulp. Samenwerking tussen formele instellingen en migrantenorganisaties kan de drempel verlagen.
KIS onderzocht hoe samenwerkingsverbanden tussen vluchtelingen- en migrantenzelforganisaties en lokale (formele) instellingen duurzaam bijdragen aan het verbeteren van de positie van maatschappelijk kwetsbare burgers met een migratieachtergrond.

Samen kunnen formele instellingen en migrantenorganisaties aansluiten bij de leefwereld van burgers met een migratieachtergrond. Hoe kunnen ze deze aansluiting het beste maken? En hoe kan de brug- en ondersteuningsfunctie van migrantenorganisaties structureel een plaats krijgen binnen de lokale infrastructuur? In dit rapport brengen we het in kaart. Ook geven we een aantal voorwaarden waaraan een duurzame samenwerking tussen informele en formele organisaties moet voldoen.

Hulp bij laag inkomen - Nieuw concept

Onderzoek naar de nieuwe opzet van de pagina voor de armoederegelingen van de gemeente Amsterdam. Doel is de begrijpelijkheid , vindbaarheid van de hulp en gebruiksvriendelijkheid te testen .

Hulp bij Armoede

Dit boek bevat de resultaten en kennis van zes jaar onderzoek door het lectoraat Armoede Interventies van de Hogeschool van Amsterdam. Het geeft antwoord op de vragen: hoe motiveer je mensen om hun gedrag onder de loep te nemen en te veranderen? En: hoe sluit je zo goed mogelijk aan bij de vaardigheden en wensen van de klant?

Het boek richt zich op professionals en beleidsmedewerkers op de terreinen van Armoede en Schulden, zoals schuldhulpverlening en maatschappelijk werk.

Daarnaast is het bestemd voor studenten van de opleidingen Sociaal Juridische Dienstverlening, Sociaal Pedagogisch Werk, Maatschappelijk Werk en Dienstverlening en Toegepaste Psychologie.

1e Amsterdamse Familieschool

Het belangrijkste doel van de 1e Amsterdamse Familieschool is iets bereiken wat al jaren zonder veel succes wordt geprobeerd: gelijke kansen creëren voor kinderen die opgroeien in armoede en de cirkel van intergenerationele armoede doorbreken. Deze doelstelling wordt voornamelijk bereikt door alle bestaande – en nieuwe – maatregelen te integreren in één benadering op maat. Enerzijds hebben kinderen de mogelijkheid om hun potentie te benutten door een intensief en uitgebreid ontwikkelingsprogramma. Anderzijds wordt zowel de stress van hun ouders verminderd als hun zelfredzaamheid vergroot door het aanbieden van essentiële zaken als gezond eten, maatschappelijke diensten en vereiste hulp. Met de 1e Amsterdamse Familieschool wordt dus op verschillende revolutionaire manieren het armoedeprobleem aangepakt en gezinnen weer in hun kracht gezet.

Financiële zelfredzaamheid in Amsterdam Nieuw-West

Het lectoraat Armoede Interventies heeft in de periode 2015-2017 binnen het Fieldlab Nieuw-West van Urban Management onderzoek gedaan naar de financiële zelfredzaamheid van bewoners van dit stadsdeel. De hoofdvraag aan het begin van het onderzoek luidde: “Hoe kan in Amsterdam Nieuw-West de financiële zelfredzaamheid van arme huishoudens worden vergroot door middel van het aanleren van financiële en administratieve vaardigheden?” Het project had als einddoel de financiële en de administratieve zelfredzaamheid van volwassen bewoners te vergroten en daarmee bij te dragen aan financieel gezond gedrag en het beperken van het beroep op schuldhulpverlening.
De twee bewonersonderzoeken die zijn uitgevoerd leerden dat er in Nieuw-West – zoals cijfers van de gemeente ook uitwezen – veel bewoners financiële risico’s lopen. Op basis van deze conclusie zijn aanbevelingen gedaan.

Een Gedragsgerichte Benadering van Armoede

In dit rapport wordt verslag gedaan van een onderzoek naar bewezen effectieve interventies ter ondersteuning van mensen in langdurige armoede. Aanleiding voor dit rapport was een opdracht van Gemeente Almere en Den Haag, zij wilden weten hoe beleid en de praktijk in de gemeente mensen in langdurige armoede beter kunnen ondersteunen door inzichten uit de gedragsleer in te zetten. Wij hopen dat dit literatuuroverzicht ook anderen kan helpen bij een meer gedragsgerichte aanpak van armoede bestrijding.

Vierde Impactanalyse: Stichting van Schulden naar Kansen

Stichting van Schulden naar Kansen (VSNK) heeft in 2015 (toen nog onder de noemer van de Delta Lloyd Foundation) het actieprogramma Van Schulden naar Kansen gelanceerd. De ambitie van dit programma is om in vijf jaar tijd (2016-2020) in doelgebieden waar veel mensen van een laag inkomen leven de financiële zelfredzaamheid van 15% van de desbetreffende huishoudens te vergroten door armoede als gevolg van schulden terug te dringen. Het gaat om doelgebieden in Amsterdam, Arnhem, Rotterdam en Zwolle. In de bijlage in tabel 1 en 2 staan de beoogde aantallen huishoudens per doelgebied en de betreffende postcodes in die gebieden. Wanneer we over een bepaalde buurt spreken (bijv. Amsterdam Nieuw-West), betreft het dus niet het hele stadsdeel maar slechts enkele postcodegebieden uit de genoemde buurt. Stichting VSNK steunt verschillende lokale projecten op het gebied van armoedebestrijding en schuldhulpverlening. De projecten richten zich op mensen met schulden of op mensen met een groot risico op schulden die in armoede leven. Stichting VSNK financiert deze projecten en biedt vrijwillige inzet van haar medewerkers. De projecten worden binnen de lokale infrastructuur gevonden, georganiseerd of versterkt. Dat gebeurt door of in samenwerking met lokale partners die de doelgroep goed kennen en begeleiden. Uitgangspunt is dat elke deelnemer aan een project een huishouden vertegenwoordigt; ontwikkelingen op het gebied van financiële zelfredzaamheid van een deelnemer kunnen dus effect hebben op een heel huishouden. Het lectoraat Armoede Interventies van de Hogeschool van Amsterdam voert een meerjarig onderzoek uit om te bepalen welke effecten de inspanningen in de doelgebieden hebben. Behalve onderzoek op deelnemers- en doelgebiedsniveau wordt er tot en met 2020 continu onderzoek gedaan onder alle gefinancierde projecten op proces en prestaties. Doel van de impactanalyse is het inventariseren van het aantal deelnemers en de bereikte impact van de door Stichting VSNK ondersteunde projecten op de (structurele) financiële zelfredzaamheid van de deelnemers. Het onderzoek wil inzicht geven in het effect van de projecten en kennis genereren over wat wel en wat niet werkt door resultaten van projecten te relateren aan zogeheten WhatWorks principes. Doordat deze inventarisatie elk jaar herhaald wordt, ontstaat een goed beeld van de inhoud en de impact van de verschillende projecten die door Stichting VSNK gesteund worden. De eerste meting in het kader van het actieprogramma Van Schulden naar Kansen vond plaats in januari 2017. Het voorliggende rapport betreft de vierde meting en heeft betrekking op het jaar 2019.

Inkomen en Schulden 2016 - Good Practices Schuldhulpverlening Amsterdam

Bij de uitvoering van het Good Practices onderzoek stond de volgende vraag centraal: In hoeverre is er in Amsterdam sprake van een methodische en effectieve uitvoering van de schulddienstverlening?

Voorkomen is beter dan genezen

In Amsterdam Nieuw-West is financiële zelfredzaamheid om meerdere redenen potentieel problematisch. Een aanzienlijk deel van de bewoners kampt met een of meer problemen op sociaal, economisch of cultureel gebied. Zij leven van een laag inkomen, zijn laagopgeleid en soms ook laaggeletterd, beheersen de taal onvoldoende en hebben gezondheidsklachten (Gemeente Amsterdam 2016; GGD Amsterdam 2014). In hoeverre hebben deze bewoners de benodigde vaardigheden, competenties en kennis om financieel zelfredzaam te zijn en wat vraagt dit van de aansluiting tussen vraag en aanbod?

Adviesrapport pilotproject Geld Gappie

Geld Gappie is een project dat is bedacht door You4Youth en in nauwe samenwerking met Orion en B&A Civic is doorontwikkeld. Belangrijke andere samenwerkingspartners zijn Orion Zuidoost, Praktijkcollege De Dreef, de Hogeschool van Amsterdam (HvA) en de Gemeente Amsterdam. Het project is mogelijk gemaakt door het samenwerkingsverband voortgezet onderwijs Amsterdam-Diemen vanuit de innovatiegelden voor 2020 en mede gefinancierd door stadsdeel Amsterdam Zuidoost.
Het doel van Geld Gappie is om te voorkomen dat de financiële zelfstandigheid die gepaard gaat met 18 jaar worden leidt tot schulden omdat leerlingen niet weten wat er allemaal verandert op financieel gebied als ze 18 worden en wat ze op dit terrein moeten regelen. Het programma richt zich op jongeren die binnenkort 18 worden en die les volgen of gevolgd hebben in het praktijk- en/of speciaal onderwijs. In Geld Gappie ontvangen deze leerlingen daarom intensieve begeleiding bij alle administratieve stappen die gezet moeten worden rondom het ’18 worden’.
Het lectoraat Armoede Interventies van de HvA is gevraagd om mee te denken over de opzet en opschaalbaarheid van dit begeleidingsonderdeel van het project Geld Gappie.

Wat doen geldzorgen met je brein?

Als je geldzorgen hebt, dan ga je beter nadenken over je uitgaven, toch? Gedragswetenschapper Mirre Stallen (Universiteit Leiden en Hogeschool van Amsterdam) vertelt je hier waarom dat niet altijd het geval is. Geldstress heeft namelijk effect op je hersenen. Hierdoor kun je moeilijker nadenken over de lange termijn: je zal dus niet zo snel geld opzij zetten voor onverwachte uitgaven, zoals een kapotte koelkast. Tegelijkertijd ben je als je geldzorgen hebt juist gevoeliger voor het kopen van dingen waar je nú blij van wordt, zoals een nieuwe jas. Maar hoe los je die geldproblemen dan weer op? Dat hoor je ook in deze video, bekijk ‘m hier!

Bekijk deze video extern op: YouTube

Referentie: Universiteit van Nederland

In deze video: Mirre van Stallen, Gedrags- en neurowetenschapper, Universiteit Leinen & Hogeschool van Amsterdam

Armoede effectief bestrijden

Zowel in het beleid om armoede tegen te gaan als in maatschappelijke denkbeelden over armoede zijn een aantal zaken ten goede veranderd. Het aantal huishoudens dat met armoede en schulden kampt, stijgt echter nog steeds. Roeland van Geuns en Mirre Stallen zetten uiteen wat er volgens hen nog meer nodig is om daadwerkelijk een eind te maken aan armoede en schuldenproblematiek.

Amsterdamse Armoede Monitor en Schuldenmonitor

De armoedemonitor verschijnt jaarlijks in opdracht van WPI en heeft twee doelen: ten eerste brengt de monitor de minimapopulatie en ontwikkelingen daarin in kaart, ten tweede beschrijft de monitor het bereik van een aantal gemeentelijke minimaregelingen. De derde editie van de schuldenmonitor geeft inzicht in de schuldenproblematiek onder Amsterdammers in 2022. De cijfers zijn gebaseerd op enquêtedata: in de Regionale Enquête Beroepsbevolking (REB) wordt aan Amsterdammers van 15-75 jaar gevraagd of zij schulden en/of betalingsachterstanden hebben. We spreken van problematische schulden wanneer zij hun schulden en/of betalingsachterstanden zelf als een probleem ervaren en het niet uitsluitend gaat om een studieschuld.

Armoedemonitor 2022

De Amsterdamse Armoedemonitor beschrijft de ontwikkelingen op het gebied van armoede in de stad. De 25e editie van de monitor is recent gepubliceerd. Aan de hand van vier vragen bespreken we hier de belangrijkste resultaten van de monitor.

Amsterdamse Armoedemonitor 2021

De jaarlijkse Amsterdamse Armoedemonitor dient twee doelen. Ten eerste beschrijft de monitor de minimapopulatie. Hiermee worden ontwikkelingen en nieuwe risico’s op het gebied van armoede in de stad in kaart gebracht. Ten tweede biedt de monitor een overzicht van het bereik van de gemeentelijke minimaregelingen. De monitor is gebaseerd op gegevens uit het Integraal Inkomens- en Vermogensonderzoek (IIV) van het CBS over de periode 2011-2020. De gegevens over 2020 zijn voorlopig. Dit geeft een beeld van de impact van het eerste jaar van de coronacrisis. Daarnaast kijken we in het eerste hoofdstuk naar ontwikkelingen in 2021, met een raming van het percentage minimahuishoudens in 2021 en de doorvertaling voor Amsterdam van de betaalbaarheidsproblemen die het CPB in kaart heeft gebracht.

Amsterdamse Armoedemonitor 2016: lichte daling van armoede in de stad

Het percentage huishoudens met een laag inkomen in Amsterdam is volgens de meest recent beschikbare inkomensgegevens vrijwel stabiel: 24,0% in 2013 en 24,2% in 2014. Volgens de raming die OIS maakt op basis van koopkrachtcijfers en bevolkingsontwikkeling zou het aandeel huishoudens met een laag inkomen in 2016 echter licht afnemen. Dat is de eerste daling sinds 2008, het jaar van de financieel-economische crisis.

Behandeld in Commissie Werk en Economie 6 december 2017

Behandelend ambtenaar: L. van den Berg, L.van.den.berg@amsterdam.nl

Voor meer informatie klik hier

Amsterdam heeft vergeleken met Nederland als geheel, maar ook vergeleken met Den Haag en Utrecht relatief veel huishoudens met een laag inkomen. Toch stijgt het percentage lage inkomens in Amsterdam tussen 2008 en 2014 minder dan in de andere grote steden en Nederland als geheel.

Jong en oud blijven kwetsbaar
Sommige groepen Amsterdammers hebben relatief vaak een laag inkomen. Het profiel van deze groepen verandert door de jaren heen weinig. Zo groeit een kwart van alle kinderen in de stad op in armoede, onder niet-westerse jongeren is dit aandeel ruim een derde. Ook ouderen hebben relatief vaak een langdurig laag huishoudinkomen, en dat neemt toe met de leeftijd. Zo leeft een derde van de 85-plussers van een laag huishoudinkomen, tegenover 21% van alle Amsterdammers. Verder zijn niet-westerse ouderen vaker arm dan gemiddeld. Zes op de tien ouderen van Turkse en Marokkaanse herkomst hebben een laag huishoudinkomen.

Percentage Amsterdammers in huishoudens met een inkomen tot 120% WSM, naar leeftijd, 2014

                                                                   bron: RIO (CBS)/ bewerking OIS

Stijgend bereik minimaregelingen
In 2014 behoorde 19,8% van de Amsterdamse huishoudens tot de minima: zij hadden een huishoudinkomen tot 120% WSM en weinig vermogen, en daarmee behoren zij tot de doelgroep van de gemeentelijke minimaregelingen.

Van elf gemeentelijke minimaregelingen wordt in de Armoedemonitor informatie gegeven over het aantal verstrekkingen en waar mogelijk over het bereik. Tussen 2013 en 2014 is niet alleen het aantal toekenningen over het algemeen gestegen maar ook het bereik van regelingen. Bovendien neemt volgens de raming het bereik van het Gratis OV voor oudere minima en van de Stadspas in 2016 verder toe. Uit aanvullende analyses voor alle kindregelingen blijkt dat 81% van de huishoudens met kinderen van 4 t/m 17 jaar ten minste één (en meestal meer) van de vier regelingen ontving: Stadspas, Scholierenvergoeding, Kindbonnen en/of een Pc-regeling.

 

Internet

• Dashboard Armoede

 

Amsterdamse Armoedemonitor 2015 (OIS)

De Amsterdamse Armoedemonitor geeft inzicht in trends en ontwikkelingen ten aanzien van armoede in de stad. Daarnaast geeft de Armoedemonitor inzicht in het bereik van deze doelgroep met de minimavoorzieningen. OIS berekent bereik met gegevens van WPI (aantal verstrekkingen) en zet dat af tegen de mogelijk totale doelgroep (oa op basis van cijfers van het CBS). Dat is een belangrijke raadmeter voor het college en de raad om te volgen of we op de goede weg zitten. Daarmee is de Armoedemonitor een aanvulling op de Monitor Minimavoorzieningen, die uw commissie elk kwartaal ontvangt. Die monitor geeft inzicht in het actuele aantal verstrekkingen van voorzieningen, maar kan dat niet afzetten tegen de totale doelgroep.

Amsterdamse Armoede Monitor 2020

De Amsterdamse Armoedemonitor wordt elk jaar gemaakt door OIS. Deze geeft inzicht in de ontwikkeling van de minimapopulatie en van het bereik van de minimavoorzieningen en is daarmee een belangrijk instrument voor het bepalen van focus in het armoedebeleid. Aanvullend op de Armoedemonitor geeft de Brede monitor armoederegelingen een overzicht van het gebruik en bereik van diverse armoederegelingen tot en met de maand augustus in absolute aantallen. Deze cijfers tonen geen sterke stijging ten opzichte van vorig jaar, al blijft het aantal huishoudens dat gebruik maakt van de Voedselbank hoog. De schuldenmonitor is een eerste poging van OIS om de kenmerken van mensen met problematische schulden in kaart te brengen. Met als belangrijke kanttekening dat dit een moeilijke opgave is omdat het tot nu toe niet mogelijk is om toegang te krijgen tot alle bronnen waar schulden in worden geregistreerd.

Amsterdamse Armoede Monitor 2019

De jaarlijkse Amsterdamse Armoedemonitor dient twee doelen. Ten eerste beschrijft de monitor de minimapopulatie. Hiermee worden ontwikkelingen en nieuwe risico’s in kaart gebracht. Ten tweede biedt de monitor een overzicht van het bereik van de gemeentelijke minimaregelingen. De monitor is gebaseerd op gegevens uit het Integraal Inkomens en Vermogensonderzoek (IIV) van het CBS. IIV bevat gegevens over de periode 2011 2017 en voorlopige gegevens over 2018. Deze monitor beschrijft hiermee de Amsterdamse situatie vóór de coronacrisis. Het beeld op basis van deze cijfers is redelijk optimistisch: op het gebied van armoede heeft Amsterdam er in jaren niet zo goed voor gestaan. Echter, met de blik van 2020 krijgen de cijfers een andere betekenis en verbinden we andere conclusies aan de uitkomsten.

Armoedemonitor 2018

Elk jaar publiceert OIS de Amsterdamse armoedemonitor in opdracht van WPI; dit jaar verschijnt de 21e editie. Deze publicatie dient twee doelen: (1) het in kaart brengen van de minimapopulatie en ontwikkelingen daarin, en (2) het berekenen van het bereik van gemeentelijke minimaregelingen.
De gemeente Amsterdam ondersteunt minimahuishoudens door hen zo veel mogelijk te activeren om de weg naar werk (terug) te vinden; maatschappelijke participatie te stimuleren; en de inkomenspositie van deze huishoudens te versterken. De jaarlijkse Amsterdamse Armoedemonitor is een belangrijk instrument om de groep minima in kaart te brengen. Ook helpt de monitor bij het signaleren van nieuwe risico’s.

Amsterdamse Armoedemonitor 2017

In 2016 behoorde 18% van de Amsterdamse huishoudens tot de minima: zij hebben een huishoudinkomen tot 120% van het wettelijk sociaal minimum (WSM) en een vermogen tot de grens voor de bijstand. Dit blijkt uit de nieuwe editie van de armoedemonitor, gebaseerd op nieuwe inkomensgegevens van het CBS.

Tussen 2011 en 2014 steeg het aantal minimahuishoudens in Amsterdam en in 2015 was er een daling. In 2016 was het aantal ongeveer gelijk aan het voorgaande jaar Het percentage minimahuishoudens daalt sinds 2014, zij het licht in 2016. Hier is sprake van een verdunningseffect: de populatie boven de armoedegrens groeit sneller dan de populatie onder die grens. Voorlopige CBS-cijfers voor 2017 laten zien dat het aantal en het percentage huishoudens met een inkomen tot 120% WSM verder zijn gedaald in Amsterdam.

Ondanks deze gunstige ontwikkeling blijft armoede een hardnekkig probleem. Zo leeft 63% van de minimahuishoudens drie jaar of langer van een laag inkomen en weinig vermogen. Dit percentage is gestegen vergeleken met 2013 (58%). Daarnaast behoudt men ook bij uitstroom uit de minimagroep vaak een relatief laag inkomen. Zo had van die mensen die na 2015 uitstroomden als gevolg van een inkomensstijging (en niet om een andere reden zoals  verhuizing uit Amsterdam) ruim de helft in 2016 een inkomen tot 150% WSM.

Kwetsbare groepen: eenoudergezinnen, ouderen, kinderen

Er zijn grote verschillen in de inkomens- en vermogenspositie van huishoudens. Eenoudergezinnen komen naar voren als een kwetsbare groep: van alle eenoudergezinnen in Amsterdam is 37% minima, twee keer zo veel als gemiddeld. Daar komt bij dat 68% van deze huishoudens langdurig tot de minima behoort.

Kijken we naar persoonskenmerken dan is leeftijd een belangrijke factor. Voor kinderen geldt een hoger armoedepercentage (19,2%) dan voor alle Amsterdammers (15,5%). Kinderen in eenoudergezinnen en kinderen met een niet-westerse migratieachtergrond behoren relatief vaak tot de minima.

Behalve kinderen leven ook ouderen vaak van een laag inkomen en weinig vermogen. Zo leeft 21,3% van de Amsterdamse 65-plussers in een minimahuishouden. Dit percentage loopt veel hoger op onder ouderen met een niet-westerse achtergrond: zes op de tien ouderen met een Turkse of Marokkaanse achtergrond heeft een laag huishoudinkomen en weinig vermogen.

Bereik van minimaregelingen stijgt

Amsterdammers met een laag inkomen en weinig vermogen vormen de doelgroep van de minimaregelingen van de gemeente. Met deze regelingen bereikt de gemeente een steeds grotere groep. De doelgroep van de gemeentelijke regelingen is in 2015 vergroot als gevolg van de stijging van de inkomensgrens van 110% naar 120% WSM. Over het algemeen geldt dat het aantal toekenningen sterker is gegroeid dan de doelgroep: daarmee stijgt het bereik.

Het bereik is hoger dan gemiddeld onder kwetsbare groepen: kinderen, ouderen, eenoudergezinnen. Vooral huishoudens met kinderen worden goed bereikt: van alle minimahuishoudens met kinderen van 4 t/m 17 jaar ontving 88% in 2017 één of meer van de voorzieningen bedoeld voor kinderen (Stadspas, Scholierenvergoeding, Kindbonnen en/of PC-regeling).

Dashboard Armoede

Als de overheid niet thuis geeft

Onderzoek naar huisuitzettingen van gezinnen in kwetsbare situaties als gevolg van een betaalachterstand, overlast en sluiting van een pand op grond van de zogenaamde Wet Damocles, waardoor gezinnen op straat belanden.

Nameting - Amsterdams experiment met de bijstand

Dit rapport presenteert de resultaten van de laatste kwantitatieve meting van het
experiment met de bijstand in Amsterdam. Het betreft de zogenaamde nameting T3, die
ruwweg een jaar na het einde van het experiment is afgenomen in het voorjaar van 2022.
Het gaat om 513 deelnemers die hoofdzakelijk telefonisch zijn geïnterviewd. Deze
rapportage gaat alleen over de situatie van de deelnemers een jaar na afloop van het
experiment en behelst niet een integrale analyse van de effecten van het experiment. In de
eerste helft van 2023 zal een eindrapport worden gepubliceerd dat de uitkomsten van het
experiment als geheel zal bespreken en waarin ook een aantal aanbevelingen zal worden
gedaan.

Amsterdams experiment met de bijstand: effect van bijverdienpremie, t2

Eerste voortgangsrapportage Aanpak geldzorgen, armoede en schulden

De meerjarige Aanpak geldzorgen, armoede en schulden heeft als doel te komen tot een halvering van het aantal kinderen dat opgroeit in armoede in 2025 ten opzichte van 2015, een halvering van het totaal aantal personen in armoede, en een halvering van het aantal huishoudens in de problematische schulden in 2030 ten opzichte van 2015.
Deze eerste voortgangsrapportage biedt inzicht in de voortgang die in het eerste jaar geboekt is en wat ons nog te doen staat. De aanpak is een meerjarige aanpak met dito acties. Het is een aanpak in ontwikkeling waarbij doorlopend ingespeeld wordt op maatschappelijke en politieke ontwikkelingen. Deze rapportage gaat daarom ook in op nieuwe (incidentele) maatregelen, zoals maatregelen die in verband staan met de energiecrisis.

Samenwerking rond financiele problemen bij patienten in de huisartsenpraktijk

Onderzoek naar het bereik en de effectiviteit van interventies voor mensen met betalingsachterstanden. De interventies die worden onderzocht vallen binnen vijf thema’s. Het onderzoek naar de samenwerking met gezondheidsprofessionals is er daar één van.

Werkzame elementen bij jongereninterventies, gericht op het voorkómen van (mogelijke) betalingsachterstanden

Deze publicatie maakt onderdeel uit van het project ‘Eerder uit de schulden: wat werkt?’. In dit project wordt onderzoek gedaan naar het bereik en de effectiviteit van interventies voor mensen met betalingsachterstanden. De interventies die worden onderzocht vallen binnen vijf thema’s (ook wel clusters genoemd). Het onderzoek naar de effectiviteit van interventies gericht op jongeren is daar één van.

Eenvoud loont

Voor een groeiende groep Nederlanders is de samenleving te ingewikkeld geworden. Zij lopen een verhoogd risico om in de schulden te raken. De Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS) onderzocht hoe overheden en andere organisaties kunnen voorkomen dat mensen in de schulden raken. Eenvoud is het sleutelwoord. De RVS denkt dat veel schulden voorkomen kunnen worden door regels eenvoudiger te maken. Het is een van de aanbevelingen in het vandaag gepubliceerde advies “Eenvoud loont. Oplossingen om schulden te voorkomen”.

Jaarverslag 2022 Schulphulpverlening

Via de Amsterdamse schuldhulpverlening kan iedere Amsterdammer met geldproblemen ondersteuning krijgen bij het vinden van een passende oplossing. De gemeente Amsterdam zet zich actief in om schulden te voorkomen, klein te houden en op te lossen. Het jaarverslag geeft een overzicht van de opbrengsten uit alle ingezette interventies waarmee de gemeente Amsterdammers schuldenvrij probeert te krijgen en te houden. Landelijke en lokale ontwikkelingen hebben echter ook in meer of mindere mate impact op de financiële situatie van Amsterdammers. De ontwikkelingen zijn van invloed op de sleutelindicatoren van schuldhulpverlening in Amsterdam.

Eind 2020 is vanuit de directie Inkomen de aanpak Sociaal Werkgeverschap gestart, met als doel het integraal aanpakken van taal- en financiële problematiek onder werknemers. De aanpak is primair gericht op het ondersteunen van werkgevers. Een uitgangspunt is om het voor externe werkgevers laagdrempeliger en eenvoudiger te maken om hulp op te verzorgen het gebied van taal- en/of schuldenproblemen onder hun personeel. De aanpak bevindt zich na het inspelen op concrete behoeften van werkgevers (informatievoorziening en training) nu in een fase van voortzetting, bestendiging en evaluatie. O&S is gevraagd om de voortgang en ervaringen met deze aanpak in kaart te brengen en te evalueren voor wat betreft het schuldendeel, onder de werkgevers waarmee samenwerking is georganiseerd. In opdracht van de gemeente Amsterdam heeft onderzoeks- en adviesbureau Purpose een evaluatie van de Amsterdamse pilot Pauzeknop uitgevoerd. De evaluatie wordt nu gebruikt om een landelijk instrument te ontwikkelen.

Aanpak Sociaal Werkgeverschap 2021-2022

1.1 Onderdelen van de evaluatie
De ondersteuning aan werkgevers vanuit de aanpak loopt sterk uiteen, zowel qua vorm als intensiteit. Het onderzoek is in lijn met deze variatie gericht op verschillende onderdelen (en intensiteit) van de aanpak, die grofweg te onderscheiden zijn in informatievoorziening, training en samenwerking.

1.2 Respons
Het team Aanpak Sociaal Werkgeverschap heeft uit een bestand van ca. 200 werkgevers met wie contact is gelegd, 14 werkgevers aangeleverd waarmee concrete samenwerking is georganiseerd, in verschillende intensiteit en op diverse manieren. Daarnaast heeft het team drie schuldhulpverleners van buurtteams aangeleverd, met wie contact is geweest in het kader van de aanpak. In totaal hebben er tien interviews plaatsgevonden; 7 met (anonieme) werkgevers (alle telefonisch) en 3 met buurtteammedewerkers (alle fysiek).

1.3 Indeling rapportage
De rapportage bestaat uit twee hoofdstukken met resultaten (van de interviews met de werkgevers en de interviews met de buurtteammedewerkers) en een samenvattend hoofdstuk, waar ook aandacht is voor aanbevelingen, gebaseerd op de resultaten.

Aanpak Sociaal Werkgeverschap

n Amsterdam hebben veel inwoners het goed, maar er zijn ook mensen in een kwetsbare situatie: tienduizenden Amsterdammers kampen met financiële problemen, een vijfde van de Amsterdamse huishoudens leeft in armoede en ongeveer 1 op de 5Amsterdammersis laaggeletterd. Een aanzienlijk deel van deze kwetsbare groepen werkt, dan wel in een eigen onderneming dan wel in loondienst. Onderzoek van het Nibud (Personeel met schulden, 2017) toont aandat 62% vande werkgevers te maken heeft met personeel met schulden. Een werknemer metschulden en financiële stress is vaker ziek, minder productief en brengt qua loonadministratie hoge kosten met zich mee. Gemiddeld kost dit alles een werkgever ca. €13.000,-per jaar per werknemer. Uit het onderzoek van het Nibud blijkt dat een derde van de werkgevers schulden ziet als reden om een contract niet te verlengen en bijna een vijfde deel als reden voor ontslag. Daar staat tegenover dat 80% van de werkgevers aangeeft werknemers met geldproblemen wel te willen ondersteunen.

Factsheet Prognose Bijstand in tijden van Corona

De uitkomsten van de factsheet ‘Ontwikkeling bijstand in tijden van corona’ (juli 2020), waarin OIS scenario’s van het Centraal Planbureau (CPB) over de ontwikkeling van de werkloosheid heeft doorgerekend voor de Gemeente Amsterdam.

Gezondheidsachterstanden aanpakken bij de bron: minder leefstijl, meer bestaanszekerheid

De aanpak van gezondheidsachterstanden is al decennialang een centraal aandachtspunt van beleidsmakers en politici. Toch lukt het niet om gezondheidsachterstanden te doorbreken. De urgentie om gezondheidsachterstanden aan te pakken neemt toe, nu de achterstanden oplopen en de druk op de zorg toeneemt. Een radicale koerswijziging is nodig, waarbij niet het symptoom maar de kwaal wordt aangepakt: complexe ongelijkheid die gezondheidsachterstanden in de hand werkt én in stand houdt. Hiervoor is een verbreding, verdieping én verduurzaming van beleidsinspanningen nodig. Daarbij is niet alleen leefstijl het vertrekpunt, maar wordt gezondheid ook benaderd als een herverdelingsvraagstuk ten gunste van een eerlijke kans op gezond leven.

Versterking aanpak dakloosheid 2023-2026

Nederland verkeert in een wooncrisis. In het hele land, maar met name in de grote steden, zijn simpelweg te weinig betaalbare woningen. Daarbij staat de bestaanszekerheid van een grote groep mensen onder druk en raken zij in financiële problemen. Gebrekkige bestaanszekerheid én een tekort aan betaalbare huisvesting zorgen voor een toename in dakloosheid en meer behoefte aan (maatschappelijke) opvang. Landelijk gaat het om minstens 32.000 mensen.

In Amsterdam alleen al melden zich jaarlijks zo’n 2.500 mensen die economisch dak- en thuisloos zijn, staan meer dan 600 kwetsbare mensen op een wachtlijst voor de maatschappelijke opvang en beschermd
wonen en maken nog eens zo’n 4.500 mensen gebruik van een van deze voorzieningen. We weten dat dit een onderschatting is van het daadwerkelijke aantal mensen zonder vaste woonplek. Mede omdat het aantal dakloze EU-burgers en ongedocumenteerde mensen dat in de stad verblijft niet bekend is. Door beperkte doorstroommogelijkheden vanuit de opvang, zijn onze huidige opvangplekken vol. Meer mensen zijn hierdoor langer dak- of thuisloos. Daarbij komt ook het groeiend aantal EU-burgers dat aanklopt met een opvang- en hulpvraag. Het gaat hier meestal om arbeidsmigranten uit Oost-Europa die hier aan het werk gaan. Vaak gaat dit goed, maar als mensen - naast hun baan- ook hun bijbehorende woning verliezen, belanden ze op straat en kloppen zij aan bij de gemeente.

Bestaanszekerheid begint bij een betrouwbare overheid

De verzorgingsstaat is een extra stressfactor geworden in het leven van mensen die te maken hebben met bestaansonzekerheid. Mensen moeten beschikken over te veel ‘instantiekapitaal’: het vermogen om zelf de weg te vinden in de wirwar aan loketten en de juiste houding te tonen tegenover instanties. Een lichter en simpeler systeem van hulp, op basis van gedeelde verantwoordelijkheid, is nodig om kwetsbare mensen de steun te kunnen geven die zij nodig hebben. De onderzoeksresultaten en aanbevelingen zijn gebundeld in dit onderzoeksmagazine ‘Bestaanszekerheid begint bij een betrouwbare overheid’, onder redactie van Aisa Amagir en Monique Kremer.

Het magazine bestaat uit artikelen over vertrouwen, goede hulp, niet-gebruik van voorzieningen, maatschappelijke initiatieven, cijfers en feiten, en portretten van mensen die te maken hebben met bestaansonzekerheid.

Verdeling bijstandsbudgetten 2024

Hoe verandert de verdeling van bijstandsbudgetten in 2024 ten opzichte van vorig jaar? En hoe verhouden deze budgetten zich tot de gemeentelijke uitgaven aan bijstand in 2022? Deze rapportage geeft een globaal overzicht en laat zien hoe de budgetverdeling is bepaald.

Spiegel Bestaanszekerheid 2022

In Nederland voorzien mensen zoveel mogelijk in hun eigen inkomen. Wanneer dat niet lukt, wordt in bestaanszekerheid voorzien door (tijdelijke) inkomensondersteuning en door ondersteuning bij re-integratie naar werk. Hieraan wordt invulling gegeven met het stelsel van werk en inkomen. De Nederlandse Arbeidsinspectie houdt toezicht op de doeltreffendheid van de uitvoering van dit stelsel en signaleert eventuele knelpunten in de uitvoering.

In dit rapport wordt zowel de doeltreffendheid van de re-integratieondersteuning als van de inkomensondersteuning beschouwd. De Arbeidsinspectie bevroeg daarvoor professionals van UWV, gemeenten en de 35 arbeidsmarktregio's, werkzoekenden en uitkeringsgerechtigden.

Pleisters Plakken

De Rekenkamer Utrecht onderzocht of het gelukt is om de Utrechtse huishoudens in armoede te bereiken en of de gekozen aanpak effectief is. De centrale vraag van het onderzoek was: lukt het de gemeente Utrecht om met de armoedeaanpak de Utrechtse huishoudens in (dreigende) armoede te bereiken en is de aanpak effectief?

Bestaanszekerheid als belofte

Discussiestuk om de lokale agenda van sociale zekerheid vorm en diepgang te geven met als doel een omkeer. In dit essay gaat het verleden en nu, de toekomst en voorwaarden. Daarbij staat de vraag centraal waar de gemeenten er over tien jaar staan als zij niets doen. Voor nu gaat het om doorbraken te forceren op de thema’s schuldhulpverlening, woonruimte, zorg buiten basispakket, het aan de slag krijgen van mensen met een beperking en met een afstand tot de arbeidsmarkt.

Artikel 20 - Bestaanszekerheid

Grondwetsbepaling die de bestaanszekerheid en spreiding van welvaart, de sociale zekerheid en de bijstand verzorgt.

Bestaanszekerheid onder druk

Publicatie met een brede en integrale benadering van bestaanszekerheid. Om te laten zien hoe ingrijpend de gevolgen van bestaansonzekerheid zijn, wordt bestaanszekerheid aan vijf leefgebieden gekoppeld: financiën, wonen, sociale relaties, lichamelijke en psychische gezondheid, werk en activiteiten.

Onderzoeksprogramma "Gewoon geld geven" in Amsterdam

Amsterdam sluit zich aan bij het initiatief "Gewoon geld geven" van het Kansfonds. Twee jaar lang krijgen 300 Amsterdamse gezinnen met een bijstandsuitkering 150 euro per maand onvoorwaardelijk extra geld. Deelnemende gezinnen mogen zelf bepalen waaraan het geld wordt besteed, de gemeente bemoeit zich daar niet mee. Het onderzoeksprogramma jaagt een nieuw beleid rondom armoede aan, dat uitgaat van bestaanszekerheid, vertrouwen en een positief mensbeeld. Stichting RCOAK, een Amsterdams vermogensfonds met o,a, een focus op armoede, maakt de deelname van de gemeente Amsterdam aan het programma mogelijk.

Kansfonds & Pakhuis de Zwijger over Gewoon Geld Geven

"Het grootste probleem van mensen in armoede is dat ze te weinig geld hebben. En dat, als je een beroep moet doen op inkomensondersteuning, je terechtkomt in een complex systeem van toeslagen en strenge wet- en regelgeving waar foutjes hard bestraft worden. Deze manier van armoedebestrijding is niet meer van deze tijd. Met steeds meer mensen met financiële problemen is het hoog tijd voor een nieuw beleid. Geen tijdelijke maatregelen die armoede kortstondig verlichten, maar structurele oplossingen gericht op bestaanszekerheid. Een tegendraadse aanpak die Kansfonds daarin uitprobeert is: ‘gewoon geld geven’. Onvoorwaardelijke extra financiële ruimte voor mensen die dat nodig hebben. Op basis van internationale voorbeelden zijn Kansfonds, de Hogeschool van Amsterdam en een aantal gemeenten gestart met een onderzoek, als aanzet om te komen tot een andere kijk op het armoedevraagstuk. Vanavond gaan we in gesprek over deze tegendraadse methode en over armoedebestrijding die wél werkt."

Bekijk deze video extern op: YouTube

Links en bronnen

• Twee jaar lang ‘gewoon geld’ voor gezinnen in Amsterdam (13 juli 2023) kansfonds.nl
• Programma "Gewoon geld geven" van het Kansfonds

• Kansfonds x PDZ: Gewoon Geld Geven (27 september 2023)

• "Ook Amsterdam gaat gewoon geld geven, want het werkt" (17 juli 2023) Movisie

Gewoon geld geven

Kansfonds en HvA starten naar buitenlands voorbeeld het project 'gewoon geld geven', waarbij er 'gewoon' geld wordt gegeven aan gezinnen in bestaanszekerheid, zonder er eisen, verplichtingen of tegenprestaties tegenover te zetten. Het onderzoek richt zich op de effectiviteit van het project op een viertal variabelen: ervaren sociale uitsluiting, ervaren stress, schoolprestaties en gezondheid/voeding. Verwacht wordt dat de betreffende gezinnen op al deze vier variabelen stappen zullen maken.

Agenda Bestaanszekerheid voor Iedereen

Met deze agenda ‘Bestaanszekerheid voor Iedereen’ laat het college zien hoe het bijdraagt aan een betere basis voor een waardig bestaan voor alle Amsterdammers. Dat begint met voldoende (financiële) middelen om van te leven, maar gaat ook over een solide en eenvoudig sociaal stelsel. Dat kunnen we als gemeente niet allemaal zelf oplossen. Het voeren van inkomenspolitiek is voorbehouden aan het Rijk, maar omdat structurele landelijke maatregelen uitblijven moeten we als gemeente steeds vaker ontstane gaten dichten. Dat doen we op eigen initiatief, maar ook omdat het Rijk dat vraagt (bijv. energietoeslag en eenverdienersproblematiek). Dat levert steeds vaker dilemma’s op, omdat we moeten afwegen waar we wel kunnen bijspringen en waar niet.