Het onderwijs speelt een cruciale rol in de kansen die kinderen, jongeren en volwassenen hebben op een volwaardige rol in de samenleving. Tegelijkertijd zien we dat ons onderwijssysteem zo georganiseerd is dat het de bestaande kansenongelijkheid ook bevestigt of vergroot. Op scholen met veel leerlingen uit gemarginaliseerde groepen zijn de lerarentekorten bijvoorbeeld juist het grootst. Kortom, de kansen zijn in de onderwijspraktijk niet in balans.
Als onderwijsonderzoekers worden we ook voortdurend uitgedaagd om een balans te vinden. Het betreft een balans tussen (schijnbare?) tegenstellingen, zoals tussen basisvaardigheden en brede vorming, kwalitatief en kwantitatief onderzoek, theorie en praktijk, sturing en zelfsturing, en online en fysiek onderwijs.
Met de keuze voor het congresthema ‘Kans op Balans’ willen we benadrukken dat we met ons onderwijsonderzoek een bijdrage kunnen leveren aan de theorie, praktijk en het beleid ten aanzien van de vergroting van gelijke kansen voor kinderen en jongeren. Tegelijkertijd willen we samen nadenken over de rol die wij als onderwijsonderzoekers in het maatschappelijke debat spelen. Moet ons onderwijsonderzoek bijdragen aan het aanscherpen van redeneringen of vooral nuance brengen? Moet het vooral bewijs bieden over wat wel of niet werkt, nieuwe gezichtspunten laten zien, of juist tegengeluiden laten horen? Wat is de juiste balans? Hoe positioneren we ons in het debat? Het congres biedt ons de kans om hierover met elkaar in gesprek te gaan en plaats te bepalen. We verwelkomen je op de ORD 2023 in Amsterdam om – met het thema Kans op Balans in het achterhoofd - ideeën voor en resultaten van onderwijsonderzoek te presenteren en met elkaar te bediscussiëren.
Het centrale congresthema: ‘Kans op Balans’
Binnen het centrale congresthema “Kans op Balans” passen verschillende bijdragen. Je kunt denken aan bijdragen rond onderzoek naar onderwijsvormen die de gelijke kansen van leerlingen kunnen vergroten; naar het bewustzijn van leraren van structuren die ongelijkheid vergroten; naar de vaardigheid van leraren om goed op de behoeften van al hun leerlingen in te spelen; naar de doorstroom van leerlingen in ons stelsel; naar de rol die schaduwonderwijs speelt of de manier waarop onderzoek en praktijk elkaar kunnen versterken op dit belangrijke thema. Maar er is ook ruimte voor bijdragen die meer ingaan op de vraag hoe onderzoek kan bijdragen aan het creëren van meer balans, bijvoorbeeld door in te gaan op de vraag welke vormen van ’bewijs’ helpend zijn voor de weerbarstige vragen uit de praktijk, hoe kennis uit onderzoek en wijsheid uit de praktijk in balans gebracht kunnen worden of die uitnodigen tot een dialoog rond wetenschapsbenaderingen.
In het abstractboek zijn alle inhoudelijke bijdragen gebundeld.
Bron: ORD 2023