Artikel

Oratie 'De grote (on)gelijkmaker - Onderwijs in een ongelijke samenleving'

door Prof. dr. Louise Elffers

Op 14 december houdt Prof. dr. Louse Elffers, Lector Kansrijke Schoolloopbanen in een Diverse Stad, haar oratie 'De grote (on)gelijkmaker - Onderwijs in een ongelijke samenleving'. Kansengelijkheid in het onderwijs lijkt een breed gedeeld ideaal, dat sinds enkele jaren weer volop in de belangstelling staat. Achter dat breed gedeelde ideaal blijken echter uiteenlopende en elkaar soms zelfs tegensprekende opvattingen schuil te gaan. In haar oratie staat Louise Elffers stil bij de vraag waarnaar we nou eigenlijk streven als we kansengelijkheid in het onderwijs willen realiseren, en welke eisen dat stelt aan ons onderwijs. Haar oratie is online te volgen via de livestream (zie de link onderaan).

In een ongelijke samenleving wordt onderwijs doorgaans gezien als 'de grote gelijkmaker’. Op school krijgen alle kinderen de mogelijkheid om bepaalde kennis en vaardigheden te ontwikkelen en hun talenten te ontdekken en ontplooien, waardoor hun ontwikkeling niet louter afhangt van wat ze toevallig vanuit huis meekrijgen. Elffers laat zien dat onderwijs evenzeer fungeert als 'grote ongelijkmaker’. Diploma’s spelen in onze samenleving een bepalende rol in de verdeling van inkomen, status en macht, terwijl de kansen van verschillende groepen in onze samenleving om die diploma’s te behalen allerminst gelijk zijn.

Elffers bespreekt waarom het zo lastig lijkt om hierin verandering te brengen. Begrijpen we het probleem niet goed, beschikken we over onvoldoende oplossingen, of is er wellicht (ook) iets anders aan de hand? Ze staat in het bijzonder stil bij de rol van degenen die een gunstige positie bekleden binnen het huidige systeem. Als we echt verandering willen, zullen we op de universiteit ook zelf met de billen bloot moeten. Welke rol vervullen wij eigenlijk in een diplomakapitalistische samenleving? En moeten we dat gewilde diplomakapitaal wel zo massaal blijven produceren?

De oratie is terug te kijken via deze link: webcolleges.uva.

Elffers is tevens directeur van het Kenniscentrum Ongelijkheid, een initiatief van de gemeente Amsterdam en de vier kennisinstellingen in de stad (UvA, VU, HvA en Inholland).

Afbeelding credits

Header afbeelding: Klas - School - Kinderen | Kelly Eliason via Unsplash

Icon afbeelding: Klas - School - Kinderen | Kelly Eliason via Unsplash