Artikel

Van persoonlijke krenking tot vertrouwensbreuk (Verwey-Jonker Instituut)

Teti Verhoeff, Aisling Kloosterhuis

Verhalen van burgers met gebrek aan vertrouwen in instituties

In dit onderzoek hebben we het woord gelaten aan burgers met een gebrek aan vertrouwen in de democratische rechtsstaat en zijn instituties. Zij vertegenwoordigen een deel van de Nederlandse samenleving dat nog te weinig gehoord en begrepen is. Wie zijn het en wat voor een verhalen hebben ze te vertellen? Het zijn vragen die niet alleen theoretisch van belang zijn, maar ook maatschappelijk. Immers, de democratie werkt nooit voor iedereen even goed. Zij is als een machine die steeds bijgesteld moet worden, die nooit af is. Het betekent dat je van een democratie mag verwachten dat zij ontvankelijk
is voor kritische geluiden. Daarnaast kan gebrek aan vertrouwen in sommige gevallen en onder sommige omstandigheden omslaan in gedrag dat de democratie of de rechtsstaat schaadt, bijvoorbeeld als dit zich vertaalt in geweld.

50 diepte-interviews die gelaagde opvattingen en een complex geheel geven van ideeën, beelden en ervaringen.

Narratieven gecategoriseerd in 5 thema's:
1. onzichtbare overheid, terugtrekkende overheid, burger voelt zich aan zijn lot overgelaten.
2. burger voelt zich niet gezien, menselijke maat verdwenen in het contact met de overheid. Overheid weet niet wat er leeft, overheid neemt onvoldoende verantwoordelijkheid. Wantrouwen van de overheid in de burger.
3. ongelijke behandeling. wij vs zij. Achterstelling en bevoordeling van bepaalde groepen. Overheid is er voor zichzelf of voor bepaalde (andere) groepen.
4. burgers voelen zich niet gehoord, schijninspraak, niet oprecht, serieus nemen van de burger, wat je mag verwachten van de democratie.
5. incompetentie van ambtenaren, politici, bestuurders. Gebrek aan visie. Korte termijn stemmen winnen. Burger niet serieus genomen.

Wie is de overheid? Wie is de wantrouwende burger? Procesgedreven benadering van vertrouwen. nuancering of je herstel van vertrouwen moet willen en hoeveel invloed je erop hebt.

Auteurs: Timo Peeters, Eliane Smits van Waesberghe, Amella Mesic, Ron van Wonderen

Bron: Verwey-Jonker Instituut

Afbeelding credits

Header afbeelding: Photo by Robin Sommer on Unsplash

Media

Documenten