In deze bron verzoeken de Nederlandse kolonisten daarom de burgemeester van Amsterdam om een financiële vergoeding. Ze hadden namelijk naar eigen zeggen de West-Indische Compagnie altijd trouw gediend. “Deze trouw hebben zij de zeven jaren volgehouden. Hun goederen en bloed voor de heren (van de Staten-Generaal) en meesters (van de WIC) hebben zij ter dienst gesteld”. Bovendien was de reis naar Nederland vol gevaren geweest. “Zij die het leven wilden behouden, hun vaderland wilden terugzien en graag buiten slavernij van uitheemse landen wilden blijven, waren genoodzaakt in deze vreemde afgelegen landen te integreren”.
Die angst voor slavernij was niet ongegrond. Zeventiende-eeuwse slavernij bestond namelijk niet alleen uit blanken die zwarten tot slaaf maakten. Slavernij was een algemeen machtsmiddel. Daarom was het geoorloofd en geaccepteerd dat de sterkere partij zijn vijand tot slaaf maakte.
Voormalige kolonisten
Er is in dit document een lijst toegevoegd van de aanwezige kolonisten die tot de overgave in Brazilië hadden gediend. Daarnaast werd er ook vermeld hoeveel zij nog aan salaris tegoed hadden. Om een idee te krijgen hoe zo’n lijst eruit zag worden hier vijf voorbeelden genoemd: “Johannes Hemsius secretaris f 900,-, Aernout de L’hommel dito f 1768,9, Quirijn Spranger commissaris f 4255,6, Laurens Verpaerten dito f 3648,5 en Jan Cadde opper chirurgijn f 2358,6”.
Eén van de mannen op deze lijst kende Abraham Gama uit Portugal die door het verlies van Brazilië met zijn vrouw en kinderen op dezelfde plek was beland als de voormalige kolonisten. Gama verloor bij de overgave al zijn bezittingen. Om Gama en zijn gezin te helpen werd er een verzoekt ingediend dat Gama in de gelegenheid stelde om weer de kost te verdienen voor hem en zijn gezin.
Caerte van de haven van Pharnambocque met de stadt Mouritius en het dorp Reciffe met bijleggende forten en alle gelegentheden van dien. Door Johannes Vingboons. Kaartcollectie Buitenland Leupe van het Nationaal Archief.
Bron: Gemeente Amsterdam Stadsarchief - 1657 Verjaagd door de Portugezen