Artikel

Academische vrijheid als opgave (2023)

Lezing door Peter-Paul Verbeek, rector magnificus van de UvA

Op 30 mei 2023, tijdens de Akademiemiddag van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen, hield Peter-Paul Verbeek, rector van de Universiteit van Amsterdam en techniekfilosoof een Akademielezing over academische vrijheid, getiteld: "Academische vrijheid als opgave. Over wetenschappelijke verantwoordelijkheid en de moed om te twijfelen." In die lezing schetst Verbeek drie ontwikkelingen die volgens hem de academische vrijheid uitdagen, namelijk de woke-discussie, klimaatactivisme én een toenemende zorg over ‘kennisveiligheid’. Over laatste zegt hij:

"Sommige organisaties en staten blijken vertrouwelijke kennis van onze universiteiten te ontvreemden, en in sommige gevallen zou kennis die aan onze universiteiten wordt ontwikkeld ook voor niet-vreedzame doelen gebruikt kunnen worden. Om dat te voorkomen is regelgeving in de maak, en er is een steeds luider wordende roep om bewustwording. Het beperken van samenwerking met wetenschappers uit bepaalde organisaties en landen is een inperking van de academische vrijheid, die omstreden is omdat sommige wetenschappers juist menen dat hier sprake is van discriminatie en dat het op gang houden van wetenschappelijke samenwerking met deze landen een basis kan zijn voor vrede. "*

Verbeek denkt dat het geen toeval is dat deze drie discussies tegelijkertijd spelen. In zijn lezing legt hij uit welke verbanden hij ziet, en onderzoekt hij hoe bestuurders en praktiserende wetenschappers de academische vrijheid op een verantwoorde manier zouden kunnen beschermen en bevorderden.

Lees de hele speech op de website van de  KNAW.

 

*Zie Verbeek (2023), Academische vrijheid als opgave. Over wetenschappelijke verantwoordelijkheid en de moed om te twijfelen, KNAW, 30 mei 2023

Afbeelding credits

Icon afbeelding: Beeld: Garik Barsekhyan via Pixabay (bewerkt)