Deze rapportage heeft betrekking op de eerste twee onderzoeksjaren van het publiek-private samenwerking (PPS) project ‘Efficiënte keten, preventie reststromen’ (2015-2018). De ambitie van dit PPS-project is om derving (verspilling) in de biologische agrifood-keten te voorkomen, en daar waar reststromen ontstaan de kansen voor het vermarkten van deze reststromen te vergroten.
Binnen dit PPS-project is sprake van twee onderzoekslijnen. Onderzoekslijn A richt zich op de preventie van derving in biologische winkels, en van de derving bij de primaire producenten. Onderzoekslijn B richt zich op het vermarkten van reststromen uit de biologische aardappelen, groenten en fruit (agf) keten, in eerste instantie van producten die afwijkend zijn qua vorm en grootte en om die reden worden afgekeurd voor verkoop via de gebruikelijke afzetkanalen.
Bedrijfspartners binnen de PPS ‘Efficiënte keten, preventie reststromen’ zijn Udea/Ekoplaza, Eosta, Odin/Estafette en Green Organics. De kennispartners zijn Wageningen Food & Biobased Research en het Louis Bolk Instituut.
Het doel van het PPS project is:
1. te komen tot handvatten voor het tegengaan van derving bij primaire producenten en het voorkomen van derving in de winkels
2. het ontwikkelen van een vermarktingsstrategie voor afwijkende agf-producten en daarmee het verminderen van reststromen uit de agf-keten, en het onderzoeken van andere mogelijkheden van het verwaarden van deze reststromen.
Voor de winkelsituatie is met een simulatiemodel geprobeerd om de gemeten derving van drie geselecteerde producten in een voorbeeldwinkel te reconstrueren. Dit leidt tot productspecifieke aanbevelingen met betrekking tot onder meer het verlengen van de houdbaarheid, de presentatievoorraad en het afremmen van het selectiegedrag van de consument.
Het uitvalpercentage van ca. 15-25% in de biologische primaire productie (toeleveranciers) blijkt als volgt onderverdeeld:
- 10-15% uitval van planten
- 5-10% niet-geoogst product
- 2% schade/verlies tijdens verpakken e.d.
Belangrijke thema’s bij het terugdringen van derving bij toeleveranciers zijn verbinding in de keten, het vertellen van het verhaal naar de klant, handelsnormen en praktische verbeteringen.
In het derde jaar van het project zullen voor de winkelsituatie pilots worden opgestart met betrekking tot houdbaarheidsverlenging en het inschatten van het effect van promotieacties . Ook is er een pilot voorzien tussen Eosta en Udea / Ekoplaza (‘Elastische Keten’) ten behoeve van structurele vermindering van productuitval bij Eosta.
Bron: Staps, S., Tromp, S., van Gogh, B., & van der Burgh, M. (2017). Efficiënte keten: preventie reststromen: rapportage 2015/2016. Louis Bolk Instituut. https://edepot.wur.nl/428582