Artikel

Lectoraat Psychologie voor een duurzame stad - Reint Jan Renes

‘Weggooien, het nieuwe roken?‘

Hoe zorgen we ervoor dat circulariteit, net als vlees eten en vliegen, emotie teweeg brengt bij mensen? Dat is een vraag waar Reint Jan Renes, lector Psychologie voor een duurzame stad bij de Hogeschool van Amsterdam (HvA), zich via CIRCOLLAB graag in verdiept. ‘We moeten voor producent en consument een nieuw afwegingskader introduceren.’

Steeds meer mensen hebben last van vliegschaamte. Ook schuldgevoel over het eten van vlees komt vaker voor, zegt Renes. ‘Bij circulariteit spelen dat soort emoties nog bijna niet. Het onderwerp staat nog te ver van mensen af.  

Gedachten en denkpatronen

De gedragswetenschapper weet waar hij over praat. Hij doet al jaren onderzoek naar de gedragspsychologie achter duurzaamheid. ‘Steeds meer mensen maken zich druk over de klimaatverandering. Toch voelen veel van hen weinig urgentie om daadwerkelijk klimaatvriendelijker keuzes te maken, of ze zien er teveel belemmeringen voor,’ vertelt hij. De kunst is te begrijpen wat mensen drijft en waar hun weerstand zit. Wat vraagt circulariteit van mensen? Welke gedachten en denkpatronen moeten vervangen worden? Als we dat in kaart brengen, kunnen we gericht ingrijpen,’ illustreert hij.

Unieke schipperstrui

Binnen Renes’ lectoraat raken verschillende onderzoeken aan de thema’s binnen CIRCOLLAB. ‘Zo hebben we in het project Fast-Fashion samen met de gemeente Almere interventies ontwikkeld om jongeren duurzame kledingkeuzes,’ vertelt hij. ‘In CIRCOLLAB bouwen we voort op de kennis die we hiermee opgedaan hebben. Zo zijn e rplannen om samen met Troy Nagtigall, lector Fashion Research & Technology bij de HvA, te onderzoeken in hoeverre een unieke weving – zoals gebruikelijk bij schipperstruien – ervoor zorgt dat mensen zorgvuldiger omgaan met een kledingstuk.‘

Een ander project waar Renes CIRCOLLAB-partners graag bij betrekt gaat over het circulair maken van de meubelketen. ‘Wat weerhoudt producenten en consumenten bijvoorbeeld van het kiezen voor circulaire materialen en producten? En hoe organiseer je een circulaire meubelketen?’ aldus de lector. Onlangs heeft hij voor dit onderwerp samen met Inge Oskam een vooraanvraag voor de NWO-KIC call Circular Economy ingediend

Rubiks-kubus maken
Een initiatief als CIRCOLLAB is volgens Renes cruciaal onderweg naar een circulaire economie. ‘Er moet een fundamentele omslag komen in hoe we met zijn allen denken en doen. Net als bij het maken van een Rubiks-kubus moeten we naar het geheel kijken, en niet naar slechts een vlak.‘


De lector hoopt dat er dankzij CIRCOLLAB tastbare stappen op weg naar de circulaire economie gezet gaan worden. ‘Roken is in slechts een paar decennia tijd afwijkend gedrag geworden. Het zou mooi zijn als we zo’n verandering ook voor circulariteit teweeg kunnen brengen. Dat jezelf afvragen of je iets nieuws wel echt nodig hebt of het beter kunt laten repareren straks de normaalste zaak van de wereld is.‘

r.j.renes@hva.nl

Alle rechten voorbehouden