Bijna niemand durft tegenwoordig nog te ontkennen dat de mens in haar bestaan afhankelijk is van de natuur: bomen zorgen voor zuurstof, bijen bestuiven onze gewassen en algen in de oceaan dragen bij aan de stabilisatie van het klimaat. Toch gaat de mens slordig om met de aarde.
Met de natuur, die we zo hard nodig hebben, gaat het slechter dan ooit. Ik geloof dat dat deels te wijten is aan de huidige wet- en regelgeving. Zo verdwijnen er dagelijks voetbalvelden aan regenwoud, zonder dat de mensen, overheden en bedrijven die hierachter zitten worden aangepakt. Een CEO die desastreuze beslissingen voor de natuur maakt, hoeft niet bang te zijn om persoonlijk voor diens acties vervolgd te worden.
Het antropocentrische karakter van milieuwetgeving spat ervanaf: de mens, als middelpunt van het bestaan, vormt het uitgangspunt van wet- en regelgeving. Dit uitgangspunt heeft ertoe geleid dat wij de natuur beschouwen als ons eigendom: iets wat we kunnen uitbuiten voor menselijk gewin. Wij, de mens, hebben als eigenaar onbeperkte macht over de natuur.
Kabinet-in-wording, het kan anders. We kunnen het tij keren. Om dat te doen, moeten we ons een nieuw denken en doen eigen maken ten opzichte van de natuur. In een tijdperk gedefinieerd door klimaatverandering, biodiversiteitsverlies en andere ecologische crises kunnen we het ons simpelweg niet veroorloven om op deze manier door te gaan.
Ik pleit voor een ecocentrische benadering in het recht, waarbij het welzijn van de natuur centraal staat.
Het is hoog tijd voor de juridische emancipatie van de natuur. Voor het strafbaar stellen van ‘ecocide’, oftewel de grootschalige beschadiging of vernietiging van de natuur, en voor het erkennen van de rechten van de natuur.