Uitkomsten
Minder zakkenrollerij en straatroof
Voorvallen van zakkenrollerij én straatroof zijn tussen 2014 en 2019 sterk verminderd. Bij de politie halveerde het aantal registraties van zakkenrollerij, voor straatroof was de daling 28%. Omdat deze daling samen kan hangen met een verminderde meldingsbereidheid, zijn ook cijfers over zelfgerapporteerd slachtofferschap in de Veiligheidsmonitor Amsterdam-Amstelland bekeken. Deze bevestigen de afname.
Vaker zakkenrollerij tijdens bezoekerspieken
Zakkenrollerij komt gemiddeld het vaakst voor in april en augustus en het minst vaak in februari, juni en september. Dit loopt ongeveer gelijk met de bezoekerscijfers in Amsterdam gedurende het jaar. De registraties van straatroof laten een minder duidelijk patroon zien. In 2019 nam het aantal geregistreerde straatroofincidenten in de laatste 3 maanden van het jaar toe.
Centrum en Zuidoost
In Centrum en Zuidoost komen zakkenrollerij en straatroof veel voor. Bij straatroof springt Zuidoost (Bijlmer en Holendrecht/Reigersbos) eruit. Behalve in de eigen buurt (43%) werd een groot deel van de slachtoffers (38%) ergens anders in de woonplaats slachtoffer. Meestal op straat, in horeca of openbaar vervoer. Jongeren onder de 35 werden vaker slachtoffer in een horecagelegenheid, terwijl respondenten van 35 jaar of ouder vaker slachtoffer werden op straat.
Jonge hoogopgeleide vrouwen vaker slachtoffer
In vergelijking met respondenten die niet slachtoffer werden van zakkenrollerij of straatroof, zijn slachtoffers vaker vrouw, vaker jonger dan 35 jaar en iets vaker hoogopgeleid. Van de slachtoffers behoorde bijna 1 op de 5 tot de groep hoogopgeleide vrouwen jonger dan 35 jaar. Van de jongere slachtoffers (jonger dan 35 jaar) is de grootste groep tussen 25 en 29 jaar.
Vaker melding bij politie wanneer iets gestolen is
In 2019 heeft de helft van de slachtoffers het voorval gemeld bij de politie, dit is nagenoeg gelijk aan de jaren ervoor. Wanneer daadwerkelijk iets gestolen was, lag de meldingsbereidheid hoger dan wanneer de dader hier niet in slaagde. Er zijn nauwelijks verschillen te zien tussen de stadsdelen. Het aantal slachtoffers dat een proces-verbaal of ander document heeft ondertekend na de melding is licht gedaald tussen 2014 en 2019. Het aandeel respondenten dat aangeeft via internet een melding te hebben gedaan van het voorval, is in 2019 hoger dan in de jaren daarvoor.
Amsterdammers laconiek
Wat opvalt is dat Amsterdammers de kans op zakkenrollerij en beroving laag inschatten. Bijna de helft van de respondenten gaf bovendien aan dat zij nooit of zelden maatregelen nemen om zakkenrollerij of straatroof te voorkomen, bijvoorbeeld door waardevolle spullen thuis te laten. Mensen die slachtoffer zijn geworden, laten wel vaker waardevolle spullen thuis dan mensen die niet slachtoffer werden. Toch is er ook onder de slachtoffers een groot deel dat nooit of zelden waardevolle spullen thuis laat.
Reacties
De campagneadviseur over de bruikbaarheid van het onderzoek: “Bij de social campagne begin maart 2020 hebben we op basis van het onderzoek o.a. ook getarget op de hoger opgeleide vrouwen tot 35 jaar. Zij bleken uit het onderzoek vaak slachtoffer van straatroof. Dit was voor ons een nieuw inzicht. Daarnaast bevestigde het onderzoek dat we ons op bepaalde leeftijdsgroepen moesten targeten. We hebben green grafitti geplaatst op relevante spots. Zodra er meer volk is op straat (postcorona) gaan we weer aan de gang en zullen we zeker de onderzoeksresultaten erbij pakken.”
Achtergrond
Aanleiding voor het onderzoek
Het is belangrijk dat bewoners van Amsterdam, maar ook bezoekers, zich bewust zijn van omstandigheden waarin straatroof (met geweld) en zakkenrollerij (zonder geweld) kunnen voorkomen, zonder dat zij zich hierdoor onveilig gaan voelen. Daarom heeft de gemeente Amsterdam dit onderzoek laten doen. Met de uitkomsten kunnen het beleid, de campagne en de communicatie aangescherpt worden.
Opdrachtgever
De opdrachtgever voor het onderzoek is de communicatieadviseur OOV.
Onderzoeker
Het onderzoek is uitgevoerd door Onderzoek, Informatie en Statistiek, Gemeente Amsterdam (OIS).
Onderzoeksvraag
De centrale vraag van het onderzoek luidde: Hoe vaak en waar in Amsterdam vinden straatroof en zakkenrollerij plaats, en wie zijn de slachtoffers?
Opzet van het onderzoek
Om de onderzoeksvraag te beantwoorden, analyseerde OIS een aantal vragen van de Veiligheidsmonitor Amsterdam-Amstelland en politiecijfers over zakkenrollerij en straatroof in Amsterdam.
Meer weten?
Wil je de volledige onderzoeksrapportage lezen of heb je vragen? Neem dan contact op met de adviseur onderzoek en monitoring bij het Communicatiebureau, Lisette Tilma:
l.tilma@amsterdam.nl 06 102 50 176