Een bakstenen waterkelder met rechts ernaast een deel van de tonnen-fundering
Een detail van de tonnen-fundering
Meer informatie is te vinden in het rapport AAR2 (zie Documenten)
Een 18de-eeuwse schuur aan de Tweede Kostverlorenkade
Archeologische verkenning (2006)
Begin 2006 vond op het terrein van de Tweede Kostverlorenkade 105-109 een archeologische verkenning plaats in verband met een te realiseren nieuwbouwproject. Voor het plangebied gold een hoge archeologische waarde vanwege de mogelijke aanwezigheid van bedrijfsgebouwen uit de 17de tot 19de eeuw. Dit deel van Amsterdam was tot de aanleg van de nieuwe stadswijken aan het het einde van de 19de eeuw nog landelijke gebied. Omdat de Kostverlorenvaart een belangrijke vaarroute was, werden de oevers van de vaart vanaf de 17de eeuw steeds meer bestemd voor nijverheids- en ambachtelijke activiteiten die toen vanwege overlast of ruimtebeslag naar buiten de stad werden verplaatst.
Het veldonderzoek heeft archeologische informatie opgeleverd over bouwontwikkelingen van voor 1850. Het vroegste gebruik van het terrein dateerde uit het midden van de 17de eeuw toen de natuurlijke drassige veenondergrond werd opgehoogd. De eerste bouwsporen bestonden uit bestrating uit het einde van de 17de of het begin van de 18de eeuw. Het oudste bouwwerk waarvan nog resten aanwezig waren dateerde uit de tweede helft van de 18de eeuw. Het betrof een houten schuur of werkplaats waarvan de planken muren rustten op een bakstenen onderrand.
Bijzonder was dat de muurplaat van de bakstenen onderrand was gefundeerd op ingegraven halve tonnen. Een dergelijke fundering is bij archeologische opgravingen in de binnenstad tot nu toe nooit aangetroffen en doet sterk denken aan 17de tot 19de-eeuwse bouwmethoden op het platteland. Dit strookt met het historische feit dat op de oever van de Kostverlorenvaart allerlei houten schuren en simpele utiliteitsgebouwtjes werden opgetrokken die als ambachtelijke werkplaatsen dienden. Het gebouw maakte vermoedelijk onderdeel uit van het scheepswerf complex dat daar aan het water lag. Dergelijke funderingen komen in de binnenstad niet voor omdat daar zwaardere bakstenen constructies werden gebouwd waarvoor paalfunderingen nodig waren. De vondst van deze fundering toont aan hoe belangrijk archeologisch onderzoek in de 19de-eeuwse en 20ste-eeuwse ring buiten het historisch centrum van Amsterdam is. Archeologische informatie over de inrichting van de periferie in de 17de tot de 19de eeuw draagt bij tot betere kennis over de historische stadsontwikkeling van Amsterdam in z'n geheel.
Afbeelding credits
Icon afbeelding: TKK (06-01-10) 032.JPG
Media