Wanneer beleidsmakers de leegstand van kantoren actief willen verminderen, dan kan dat door nieuwbouw te ontmoedigen en onttrekkingen te stimuleren. Volgens de PBL-studie Divergentie op de kantorenmarkt is dit mogelijk door slechts zeer selectief plannen voor (vervangings)nieuwbouw vast te stellen of selectief bestaande plannen te schrappen.

Kantorenmarkt zeer ontspannen

Ondanks een recente daling van de leegstand, blijkt de kantorenmarkt over een langere periode bezien een zeer ontspannen markt te zijn met een hoog leegstandspercentage. De leegstand van kantoren is voor een belangrijk deel het gevolg van divergentie tussen de markt van kantoorgebruikers en die van kantoorbeleggers.

Recent is gebleken dat, na een forse daling, de prijzen weer stijgen. Die recente stijging lijkt vooral gedreven door een ruime kapitaalbeschikbaarheid, in combinatie met een lage rente. Dit leidt tot beleggingsdrang, die zich op de Nederlandse vastgoedbeleggingsmarkt vooral manifesteert in een toename van buitenlandse beleggers.

Recente voorbeelden hiervan zijn De Rotterdam op de Kop van Zuid in Rotterdam (2016) en het Atrium op de Zuidas in Amsterdam (2017), die voor respectievelijk ongeveer € 350 miljoen en 500 miljoen door buitenlandse partijen werden verworven.

Plan(over)optimisme

De kans bestaat dat er, ook in ontspannen kantorenmarkten, hernieuwd plan(over)optimisme ontstaat. Er zijn inmiddels alweer signalen dat gemeenten kantoorontwikkeling mogelijk willen maken op plekken waar nog altijd veel leegstand is. Gelet op de lange doorlooptijd van nieuwbouw is de kans groot dat bij oplevering de extra vraag naar kantoren (als die er al is) alweer is gedaald en er dus extra leegstand ontstaat.

Meer transparantie kantorenmarkt

Meer algemeen kan de marktwerking worden verbeterd door meer transparantie. De kantorenmarkt en andere vastgoedmarkten zijn relatief (ten opzichte van andere investeringsmarkten) weinig transparant. Dat is deels inherent aan een markt die wordt gekenmerkt door weinig transacties. Maar dit wordt verder versterkt door de beperkte en gefragmenteerde beschikbaarheid van data en informatie. Ondanks een aantal recente initiatieven vanuit ‘de markt’ (waaronder de oprichting van de Stichting Vastgoeddata, StiVAD), is hier ruimte voor verbetering.

 

Auteur(s) Edwin Buitelaar
   

 

Bron: website PBL

Afbeelding credits

Icon afbeelding: Pixabay - kantoren

Downloads