Onderzoek, Data & Covid-19

The Pandemic Academic

Ook de wereld van de wetenschap stond tijdens de COVID-pandemie op z’n kop. In het op 5 juli verschenen rapport The pandemic academic inventariseert de KNAW de gevolgen van pandemie voor de wetenschap: wat willen we behouden en wat beslist niet? In het rapport is ook uitgebreid aandacht voor de impact van de pandemie op het vertrouwen in wetenschap en de relatie tussen wetenschap, samenleving en politiek.

Hieronder treft u het advies rapport, dat voornamelijk in het Engels is geschreven. Wel treft u er een Nederlandstalige samenvatting en conclusies en aanbevelingen.

Corona & Onderwijs

Rapport: Impact COVID-19 pandemie op wetenschappers

De COVID-19-pandemie heeft aanzienlijke impact op het werk en welzijn van wetenschappers. De Jonge Akademie en het Landelijk Netwerk Vrouwelijke Hoogleraren onderzochten in samenwerking met de Universiteiten van Nederland (VSNU | UNL) de impact van de eerste lockdownperiode op het werk en welzijn van wetenschappers in Nederland. Ook doen zij aanbevelingen om de mogelijke gevolgen van hiervan te beperken.

Voor dit onderzoek werd een vragenlijst uitgezet onder al het wetenschappelijk personeel van de Nederlandse universiteiten. Bijna 6000 wetenschappers vulden de vragenlijst in. Het is daarmee het eerste sectorbrede onderzoek naar de impact van de pandemie. De resultaten van dit onderzoek hebben betrekking op de eerste lockdownperiode (maart – juni 2020).

Communicatie en draagvlak Covid-19

Hoe zorgen we dat mensen anderhalve meter afstand blijven houden? Zoveel mogelijk thuis blijven werken? En al die andere dingen blijven doen die noodzakelijk zijn om de pandemie te stoppen? “Alleen met ons gedrag kunnen we het virus terugdringen”, aldus premier Rutte. Goede communicatie is daarom essentieel. In een korte notitie beschrijft WRR-collega Will Tiemeijer drie fundamentals en zeven praktische punten met betrekking tot communicatie en draagvlak rond Covid-19.

Covid-19 Family Study report

Het rapport geeft een update over de geestelijke gezondheid van het gezin, het gedrag van kinderen en opvoedingsfactoren tijdens de pandemie voor twee leeftijdsgroepen van kinderen (6-11 en 12-17), zowel in de loop van de tijd als in relatie tot schoolsluitingen. We rapporteren ook over de zorgen van gezinnen over Covid-19 en over hoe ouders denken over de heropening van scholen en welke maatregelen ze graag zouden zien als hun kinderen naar school gaan tijdens de pandemie.

How is COVID-19 affecting international students’ plans to study in the Netherlands?

Considering that many countries are in the midst of the global COVID19 crisis, it is safe to say that the internationalisation of higher education will be profoundly impacted by it. Travel restrictions and uncertainties will hamper both incoming and outgoing mobility of students and university staff worldwide. A significant drop in incoming student mobility in Dutch higher education is to be expected in the coming academic year. However, much is still unknown and many questions remain unanswered. With this study, we aim to find answers to some of these questions and gain more insight. We hope to contribute to an informed response by Dutch higher education institutions and other stakeholders in the sector by sharing the information we have.

Coronacrisis vraagt om debat over digitalisering - WRR

De coronacrisis gaat eerst en vooral over onze gezondheid. Inmiddels wordt het steeds duidelijker dat we ook voor een immens economisch en maatschappelijk vraagstuk staan. Toch is er nog een ander aspect waarom we ons deze crisis straks zullen herinneren: de enorme potentie van digitalisering en de vlucht die talloze online applicaties hebben genomen om het dagelijks leven aan de gang te houden. Veel meer nog dan voorheen valt op hoe diep wij met die technologie verweven zijn geraakt en wat voor mogelijkheden zij ons biedt in tijden van crisis. Alsof we een kijkje krijgen in wat zonder de coronacrisis vooral nog de toekomst zou zijn. Laten we dit fascinerende fenomeen eens nader bekijken. Wat valt er dan op? In ieder geval, zo betogen we hieronder, dat de recente vlucht in digitalisering kan leiden tot een te groot techno-optimisme. Dat de schaduwkanten van digitalisering veel verder reiken dan welbekende kwesties als privacy en security, hoe belangrijk die ook zijn. Zonder enige twijfel heeft digitalisering ons in deze crisis veel geboden en nog te bieden. Tegelijkertijd zien we op veel terreinen ook een verschraling van contacten, relaties en maatschappelijke processen en verhoudingen. Laten we daarom vooral ook dit moment benutten voor een breed maatschappelijk debat over het verantwoorde gebruik van digitale technologie. Want eenmaal langdurig geïmplementeerd, is het gebruik ervan nog heel moeilijk terug te draaien.

Expertise-portaal sociale wetenschappen UvA over corona

Het coronavirus en de maatregelen die wereldwijd worden genomen, hebben een grote impact op onze samenlevingen en ons gedrag. We zitten allemaal vol vragen en onzekerheid. Op deze pagina deelt de UvA kennis en expertise van onze wetenschappers rond dit thema. Om te helpen te begrijpen.

Thuiswerken leidt tot meer focus en efficiëntie

Thuiswerken leidt tot meer focus en efficiëntie. Twee derde van de gemeentemedewerkers geeft aan minimaal 2 dagen per week thuis te willen blijven werken. Ook voelen ze zich digitaal bekwaam en zijn ze instaat om zichzelf goed te managen. Dit blijkt uit de quickscan van de Hogeschool van Amsterdam, ondersteund door A&O fonds Gemeenten, onder 672 gemeentemedewerkers van 8 gemeenten.

De Hogeschool ontwikkelde een quickscan waarmee de ervaringen van medewerkers met thuiswerken worden gemeten. Ook maakt de quickscan inzichtelijk hoe het is gesteld met het welbevinden van medewerkers en teamleden.

Smart Distance Lab

Tijdens het Smart Distance Lab wordt in de grote ruimte van de Kromhouthal in Amsterdam onderzoek gedaan naar coronamaatregelen tijdens evenementen. Wetenschappers en organisaties werken samen om in de praktijk te onderzoeken welke maatregelen goed werken, wat beter kan en welke nieuwe slimme oplossingen er kunnen worden bedacht. Het doel van al dit onderzoek is om zo snel mogelijk weer festivals, beurzen en andere grote evenementen te kunnen organiseren op een veilige manier.
Een van de belangrijkste onderzoeken vindt plaats op 28, 29 en 30 augustus, in de setting van een kunstbeurs. Hier kunt u de kunst van 28 van de beste afstudeerders uit 2019 en 2020 komen bekijken, en tegelijkertijd meedoen aan onderzoek naar coronamaatregelen.

Aerosolen blijven lang hangen in onvoldoende geventileerde liftcabine

Aerosolen kunnen tien tot twintig minuten blijven hangen in een liftcabine – bij normaal gebruik van de lift. Als de deuren van de lift permanent gesloten zijn, kan deze verblijftijd oplopen tot dertig minuten, terwijl dit slechts enkele minuten is als de liftdeuren permanent open staan. Dit blijkt uit nieuw onderzoek van het UvA-Institute of Physics in samenwerking met Amsterdam UMC, onder leiding van UvA-natuurkundigen prof. dr. Daniel Bonn en dr. Cees van Rijn. Het onderzoek is op woensdag 23 september gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Indoor Air.

De onttovering van thuis

Waar ‘thuis’ tot de coronacrisis een bejubelde plek was, ontdekken we nu hoe geïsoleerd het thuisbestaan kan zijn. Je écht ergens thuis voelen blijkt een uitzonderlijke ervaring.

Antibodies in the fight against COVID-19 (Amsterdam UMC)

Virologist Marit van Gils has found and isolated antibodies from the blood of COVID-19 recovered individuals. Antibodies are used regularly in the clinic to treat many different diseases, including viruses such as Ebola and RSV. The obtained novel COVID-19 antibodies can very efficiently prevent the infection of human cells. Because of this property, these antibodies have the potential to protect at-risk populations, such as elderly and health care workers. But they could also be used to treat infected people and prevent them from becoming more severely ill and recover quicker. As these antibodies can be made in large quantities at very high quality they will be a good alternative to the already used plasma from recovered individuals to treat hospitalized COVID-19 patients, which has shown good results so far. At the moment the antibodies are being tested in animal models and the plan is to start clinical testing in the first humans within the next year.

Nederlanders bereid tot Europese solidariteit bij bestrijding epidemie

Nederlanders zijn bereid om de Europese Unie een centralere rol te geven bij het bestrijden van een epidemie. Dit blijkt uit een enquête die is uitgevoerd vóór de uitbraak van het coronavirus door een interdisciplinair onderzoeksteam van de UvA.

Home and Belonging in the City in times of COVID-19

Urban Geographer and CUS-member Fenne Pinkster (UvA) has initiated a collaborative research project with OIS Amsterdam, the city’s Research, Information and Statistics department, to study how Amsterdammers have experienced social distancing and staying at home in the city during the ‘smart lockdown’ period.

Essays on modern mobility in times of corona

Philosopher and lawyer Martijn Stronks published a series of essays in quarantine on modern mobility in times of corona. The essays were published in Groene Amsterdammer and were the result of a course that he taught to students of the Vrije Universiteit Amsterdam. That is, the campus was closed and the students were spread all over the world in different degrees of quarantine. The course, therefore, consisted of online lectures and the immobility of students was the starting point to address the question on mobility from different philosophical perspectives. A series of philosophical essays in action on modern mobility, fluid capitalism, the exception condition, bio politics, climate action, and the world risk society.

Boosting immunity against COVID-19 through drug repurposing (Amsterdam UMC)

Immunologist Carla Ribeiro is investigating how the SARS-CoV-2 virus, which causes COVID-19 disease, hijacks the body’s immune defense mechanisms to enter cells and spread to other organs. By now we know that COVID-19 not only manifests in the lungs, but is a multi-organ disease affecting also the kidneys, the gastrointestinal tract, and even blood vessels. Recent studies have reported infectious SARS-CoV-2 in stool samples of COVID-19 patients long after respiratory clearance, underlining the urgency to unravel how SARS-CoV-2 infects the gut. We have found that immune cells at portals of viral entry are equipped with an immune shredder mechanism able to purge viruses such as HIV-1. Here, we will identify drugs targeting patients’ immune shredder mechanism, rather than the virus itself, to boost immune immunity in a bid to treat infected COVID-19 individuals and quicken recovery from severe cases of the disease.

Allemaal thuis: de impact van het Covid-19-beleid en de media-aandacht op jonge gezinnen

Nog voor de Covid-19-pandemie was een team van sociologen begonnen met een onderzoeksproject naar het dagelijks leven van Amsterdamse gezinnen met jonge kinderen. Het project loopt tijdens de pandemie door, waarbij nu ook wordt gekeken naar de impact van het Covid-19-beleid en thuisisolatie op deze gezinnen.

VU start onderzoek naar omgaan met emoties, religie en mentaal welbevinden in de coronacrisis

Het doel van dit onderzoek is een bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van kennis over welbevinden in de coronacrisis. De eerste resultaten worden verwacht in december van dit jaar.

Voor veel mensen zorgt de coronacrisis voor stress, angst, onzekerheid, verdriet, pijn, machteloosheid en soms zelfs wanhoop. Initiatiefnemer en onderzoeksleider VU-hoogleraar Hanneke Schaap-Jonker (klinische godsdienstpsychologie) verbonden aan de VU-faculteit Religie en Theologie: “Uit eerder onderzoek weten we dat een kritische houding naar jezelf kan leiden tot psychische klachten, en een milde houding tot mentaal welbevinden. Wanneer we meer weten over de rol van geloof en levensovertuiging in het vriendelijk zijn naar jezelf en het effect hiervan op mentaal welzijn, kan dat mensen helpen in bijvoorbeeld therapie of coaching.”

The costs of COVID-19 for Dutch shopping streets

Economist Hans Koster monitors the costs of COVID-19 for the retail sector. First, he will monitor pedestrians in shopping streets using WiFi access points from RMC, a consultancy company in retailing. When people have a smartphone they are automatically registered by these WiFi access points. These data are at a low level of spatial aggregation (i.e. exact locations within shopping streets for many different shopping streets in the Netherlands), and provide information on the crowdedness of shopping streets at each point in time.

The second step is to calculate losses of having fewer pedestrians due to COVID-19 using a methodology developed in Koster et al. (2019), which relies on data on property prices and vacancies.

Onderzoek toont hoe coronamaatregelen kwetsbare groepen hard raken

Het ontbreken van sociaal verkeer leidt bij kwetsbare groepen tot een verminderde kwaliteit van leven en tot gezondheids- en veiligheidsrisico’s. Zo toont onderzoek van Nederlandse kennisinstellingen en maatschappelijke partners, gecoördineerd door de Universiteit van Amsterdam. Ruimere beleidsdoelen en een lokale aanpak bieden oplossingen.

Goede ventilatie cruciaal voor coronabestrijding

UvA-natuurkundigen en medisch onderzoekers hebben met behulp van laserlichttechnieken ontdekt dat kleine hoestdruppeltjes minutenlang in de lucht blijven hangen, speciaal in ruimtes die niet of slecht worden geventileerd. Goede ventilatie in publieke ruimtes, bijvoorbeeld in het openbaar vervoer en in verzorgingshuizen, is daarom van cruciaal belang om verdere verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. De onderzoeksresultaten zijn op donderdag 28 mei gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift 'The Lancet Respiratory Medicine'.

Taakverdeling vaders en moeders verandert door coronacrisis

De coronacrisis heeft een grote impact op de werk- en thuissituatie van Nederlandse gezinnen met kinderen. Uit onderzoek van de Universiteit Utrecht, de Universiteit van Amsterdam en de Radboud Universiteit blijkt dat er voor moeders gemiddeld meer veranderde dan voor vaders. Moeders hebben minder vrije tijd dan vaders, ervaren meer werkdruk en nemen nog altijd meer huishoudelijke- en zorgtaken op zich.

Traffic intensity before, during and after intelligent lockdown measures in the Netherlands

In March our government introduced measures to slow down the spread of COVID-19. As expected, this resulted in a decrease in traffic on highways. But, what does this look like? We compared 3 Tuesdays; before, during, and after the rules were loosened.

To create this visualization, our Data Visualization Lab took a deep-dive into the open data of the National Data Warehouse for Traffic Information (NDW).

With this visualization, we aim to give you a clear idea what the impact is on traffic flows on the highways in the Netherlands:

Visualizing traffic intensity in the Netherlands for 3 Tuesdays: one before, during, and after intelligent lockdown measures were loosened.

Bekijk deze video extern op: Vimeo

Here, each ball represents a sensor, and the color indicates how many cars per hour have passed these sensors on the highway. Dark blue indicates low traffic intensity, whereas yellow means the roads are busy. Because there are many sensors close to each other, and having all those dots together, the visualization resembles a caterpillar.”

Erik Boertjes

Data Visualization Engineer

Coronamonitor Provincie Noord-Holland

Om het effect op de Noord-Hollandse economie in beeld te brengen, is een impact-analyse uitgevoerd en een monitor opgezet. Bij de impact-analyse is gekeken naar de Noord-Hollandse economische structuur en hoe de economie zich ontwikkelt volgens de verwachtingen van verschillende partijen, zoals het Centraal Planbureau (CPB), International Monitary Fund (IMF), Stichting Economisch Onderzoek (SEO) en verschillende banken. De monitor bevat economische indicatoren die regelmatig worden bijgewerkt. Zo is te zien in welke sectoren bedrijven in zwaar weer komen, waar mogelijke faillissementen ontstaan en brengt het de effecten op de beroepsbevolking en werkgelegenheid in beeld. In iedere versie van de monitor wordt een thema extra toegelicht.

Social Distancing Dashboard provides roadmap for city dwellers

As countries take their first tentative steps towards loosening COVID-19 lockdown, society faces the difficult task of maintaining social distancing rules in practice.

Data versus Corona (UvA)

Data versus Corona (DvC) is an initiative of researchers at the Department of Psychological Methods of the University of Amsterdam. This initiative is led by Denny Borsboom, Tessa Blanken, Charlotte Tanis, and Fabian Dablander.

Blockchain-facilitated sharing to advance outbreak R&D

In a world in which we are increasingly mobile, outbreaks of known or new infectious diseases are a real and unavoidable threat. It is vital that we build improved systems to more quickly detect and respond to new outbreaks. Concepts for such a system are the outcome of research published in Science Magazine and conducted by the Athena Institute, the RIVM Center for Infectious Disease Control, and industry partner FutureLab.

Inequality in homeschooling during the Corona crisis in the Netherlands

The outbreak of the Corona virus has led to unprecedented measures in education.
From March 16, all schools in the Netherlands are closed, and children must keep up with their schoolwork from home. Parents are expected to take a crucial role in this “homeschooling”: they are primarily responsible for ensuring that their children follow the curriculum. In this article I report the first results of a module in the LISS Panel that was designed to map how parents school their children in primary and secondary education

Versnelde uitrol thuisrevalidatie met inzet van e-health

Dit implementatieproject vindt plaats in het kader van de Stimuleringsregeling eHealth Thuis (SET), die is aangevraagd vanuit Vivium Naarderheem in samenwerking met Margriet Pol, science practitioner voor Vivium evenals de Hogeschool van Amsterdam (onder andere onderzoeker bij het lectoraat Digital Life). Het is een samenwerkingsproect van Vivium Naarderheem, Vivium Thuiszorg en het Zilveren Kruis. De Hogeschool van Amsterdam vervult een ondersteunende rol bij het opleiden in het gebruik van eHealth.

Dit project betreft een opschaling van het gecombineerde eHealth systeem Hipper inclusief een beeldapp ten behoeve van thuisrevalidatie na een opname in een geriatrische revalidatie zorginstelling (GRZ). Het streven is dat na de projecttijd van drie jaar 350 revalidanten gebruik hebben gemaakt van dit eHealth systeem. Daarnaast is het gebruik van eHealth structureel ingebed in de werkwijze van zowel de zorgprofessionals in de eerste lijn als de ambulante revalidatie ter ondersteuning van de revalidatie thuis.

Het Hipperplatform (coaching ondersteund door sensortechnologie), dat revalidatie thuis mogelijk maakt voor mensen in de geriatrische revalidatie, wordt momenteel al bij 100 revalidanten ingezet. Daarnaast wordt het concept van beeldbellen door Thuiszorginstelling Vivium succesvol toegepast, echter nog op beperkte schaal.

Doel van dit SET project is om het Hipperplatform gecombineerd met beeldbellen op grote schaal uit te rollen teneinde de geriatrische revalidatie thuis te ondersteunen. De eHealth toepassingen zijn gericht op het thuis bewegen en doen van dagelijkse activiteiten binnenshuis en het coachen van revalidanten.

Het verwachte resultaat is een structurele inbedding van het Hipperplatform inclusief beeldbellen in de werkwijze van de zorgprofessionals ter ondersteuning van de revalidatie thuis. Het streven is dat 35% van de revalidanten gebruik gaan maken van de eHealth toepassingen aan huis. Hiermee wordt de revalidatie aan huis gecontinueerd, waardoor mensen beter herstellen en langer thuis kunnen blijven wonen. Ook wordt bij 5% van de nieuw aangemelde revalidanten een ambulant traject ingezet zonder voorafgaande klinische opname bij geriatrische revalidatie.

Aan het eind van het project is een duurzame bekostiging van het gebruik van eHealth gerealiseerd. Door het gebruik van eHealth kunnen bovendien met hetzelfde aantal zorgprofessionals meer effectieve GRZ behandelingen worden uitgevoerd in dezelfde tijd. De opschaling van de implementatie wordt gelijktijdig ondersteund met scholing.

Bron: Digital life centre HvA create-IT

Kijk kritisch naar nut en noodzaak corona-apps

Minister de Jonge kondigde tijdens de persconferentie van dinsdag 7 april j.l. aan dat het kabinet 2 apps overweegt in de bestrijding van het corona-virus. Meer dan 60 wetenschappers vanuit diverse disciplines, waaronder computerwetenschappen, datawetenschappen, artificiële intelligentie, recht, geneeskunde, ethiek en communicatiewetenschap hebben een brandbrief gestuurd aan het kabinet om kritisch te kijken naar het nut en de noodzaak van de corona-apps. Lees de brandbrief hieronder:

Niet iedereen houdt zich aan de coronamaatregelen. Hoe verklaren we dit?

Het opvolgen van de coronamaatregelen is cruciaal om de verspreiding van het virus af te remmen. Maar niet iedereen doet dit voldoende. Gedragspsycholoog Frenk van Harreveld gaat met behulp van een systeembenadering op zoek naar de oorzaken hierachter. Het onderzoek is gefinancierd binnen het NWO ‘fast-track data’ programma.

Onderzoek naar omgang met 'corona-infodemie'

Giovanni Colavizza, onderzoeker op het gebied van digital humanities, ontvangt van NWO subsidie voor een project dat wetenschappers en overheden moet helpen aan betrouwbare informatie in de strijd tegen het coronavirus. De Wereldgezondheidsorganisatie WHO heeft opgeroepen tot actie tegen een dreigende ‘infodemie’: een overvloed aan vaak onbetrouwbare informatie die angst en onzekerheid veroorzaakt.

Wageningen helps in developing a vaccine for coronavirus

A consortium led by the Danish company Expres2ion Biotechnologies will receive funding from the European Commission to develop a candidate COVID-19 vaccine. The aim is to test the vaccine on humans within a year. The Laboratory of Virology in Wageningen will produce particular proteins that are to be used in the COVID-19 vaccine.

The Wageningen virologists have many years of experience in producing complex proteins. This is done with the help of the same technology used for the cervical cancer vaccine, which is included in the national immunisation programme.

It is not the first time the European Commission made funding available for scientific research on treatment, diagnostics and immunisation for the new coronavirus. However, this time, the funding has a clearly defined purpose.

The Wageningen approach is to produce the coronavirus proteins in insect cells, which allows large quantities to be manufactured rapidly and safely.

The consortium will develop several different prototype vaccines, the best of which will eventually be developed further. This selection will most likely be made in the fall.

Source: WUR

Expertise-portaal geesteswetenschappers UvA over corona

De maatregelen die genomen worden om het coronavirus het hoofd te bieden, zijn van grote invloed op de samenleving en het individu. Op deze pagina deelt de UvA kennis en expertise van onze wetenschappers op dit gebied. De UvA experts zijn ook te vinden op de Covid-19 portal for Social Sciences and Humanities, ssh-covid19.nl.

Expertise-portaal voor sociale en geesteswetenschappen (landelijk)

Het SSH COVID-19-portaal heeft als doel om SSH-expertise van Nederlandse universiteiten te organiseren middels een openbaar platform. Dit portaal verleent snelle en directe toegang tot academische experts.

Link naar portaal

Hier vind je alle experts

Dossier WUR over COVID-19

In dit dossier staat meer over het onderzoek dat Wageningen University & Research (WUR) doet naar vaccins, besmettelijke dierziekten, gevolgen van het coronavirus voor de landbouw, en over de diagnostische werkzaamheden.

Mental Health and Psychosocial Considerations During COVID-19 Outbreak

In January 2020 the World Health Organization (WHO) declared the outbreak of a new coronavirus disease to be a Public Health Emergency of International Concern. WHO stated there is a high risk of the 2019 coronavirus disease (COVID-19) spreading to other countries around the world. In March 2020, WHO made the assessment that COVID-19 can be characterized as a pandemic. WHO and public health authorities around the world are acting to contain the COVID-19 outbreak. However, this time of crisis is generating stress in the population. These mental health considerations were developed by the WHO’s Department of Mental Health and Substance Use as messages targeting different groups to support for mental and psychosocial well-being during COVID-19 outbreak.

Onderzoekers van Erasmus MC ontdekken antilichaam

De opkomst van het nieuwe humane coronavirus SARS-CoV-2 in Wuhan, China heeft een wereldwijde epidemie van luchtwegaandoeningen veroorzaakt (COVID-19). Vaccins en gerichte therapieën voor de behandeling van deze ziekte ontbreken momenteel. Hier melden we een humaan monoklonaal antilichaam dat SARS-CoV-2 (en SARS-CoV) neutraliseert. Dit kruisneutraliserende antilichaam is gericht op een gemeenschappelijk epitoop op deze virussen en biedt potentieel voor preventie en behandeling van COVID-19.