Deze studie ontwikkelt een antwoord op de klimaatverandering gebaseerd op hoop, ontleend aan het werk van Jonathan Sacks, leidende Britse publieke intellectueel en opperrabbijn. De noodzaak voor dit onderzoek kwam naar voren uit het debat binnen de economie over radicale onzekerheid in de context van klimaatverandering. Radiale onzekerheid, onzekerheid die inherent is aan de menselijke conditie (afgeleid van Hannah Arendt), lijkt niet adequaat te worden aangepakt door de kritische aannames die ten grondslag liggen aan conventionele economische modellen, in het bijzonder de sociale kosten-batenanalyse (MKBA).
Naar Dan Rodriks benadering van de economie is een economisch model alleen nuttig als het de meest relevante aspecten van de werkelijkheid weergeeft. Daarom zet dit onderzoek vraagtekens bij de kritische aannames die ten grondslag liggen aan de MKBA. De studie betoogt dat Sacks' begrip van hoop, afgeleid van het oude verhaal van de Exodus, zich leent voor verschillende alternatieve kritische aannames om radicale onzekerheid aan te pakken: emunah (een bepaald soort vertrouwen), schaken (een bepaald soort liefde), identiteitsverandering. en twee ondersteunende instellingen, namelijk het verbond en de openbare sabbat.
Hoop lijkt een realistische reis te zijn waarin we samen moedige en praktische stappen zetten en ons daarbij geleidelijk bewust worden dat er iets nieuws en bevrijdends mogelijk is te midden van radicale onzekerheid. De studie ontwikkelt een gesprek tussen Jonathan Sacks en de economen Bart Nooteboom, Samuel Bowles, Dan Ariely en John Kay & Mervyn King, waarbij gebruik wordt gemaakt van de postfundamentele benadering van Van Huyssteen. In dit gesprek worden de alternatieve kritische aannames besproken en wordt de relevantie van dit gesprek voor een maatschappelijk antwoord op radicale onzekerheid in de context van klimaatverandering aangetoond. Uit het gesprek blijkt ook dat hoop niet in strijd is met de hedendaagse economische inzichten, maar er opmerkelijk goed mee verenigbaar is. Tegelijkertijd wordt ook aangetoond dat beide disciplines van elkaar kunnen leren.
Bron: Hasselaar, J. J. (2021). Climate Change, Radical Uncertainty and Hope: Theology and Economics in Conversation. [PhD-Thesis - Research and graduation internal, Vrije Universiteit Amsterdam].