Steden worden complexe systemen. Design – opgevat als het ontwerp van ruimte, tijd en interactie – speelt daarin grote rol. Omdat de nieuwe technologieën die onze aanwezigheid en participatie structureren met zich meebrengen dat we elkaar op nieuwe manieren ‘meemaken’, verschuift ook de wisselwerking tussen vertrouwen en waarheid. Het delen van ritme lijkt wezenlijk om het vertrouwen te verdiepen tussen stads- en wijkbewoners, die elkaar vaak niet kennen. Ritme is immers hoe uiteenlopende patronen zich onderling verstaan en samenvloeien. Ritme is tevens cruciaal voor onze zintuiglijke waarneming en ons vermogen om te communiceren, terwijl technologieontwerp daar eigenlijk zelden rekening mee houdt.
Nevejan pleit in haar oratie voor een benadering en ontwerp van de stedelijke ervaring als een gezamenlijke bespiegeling van de vele sensaties en emoties die een stad biedt. Een dergelijke gedeelde reflectie, zulk ‘samen auteur zijn van een uitkomst’ ofwel zo’n ‘gezamenlijk auteurschap van besluitvorming’, is noodzakelijk, en voedt op haar beurt de diversiteit die steden – en hun inwoners – behoeven om hun welzijn te bevorderen. Hoe technologie aan zo’n reflectie kan bijdragen, is onduidelijk. Nu kunstmatige intelligentie (AI) op gang komt en ‘denkende’ robots nabij lijken te zijn, dient het menselijke vermogen om tot een gezamenlijke reflectie te komen, zichzelf opnieuw te positioneren.
In haar conclusie stelt Nevejan vast dat, willen netwerkende steden bijdragen aan welzijn en overleving, zij reflectief en divers dienen te zijn en ritme behoeven. Willen zulke steden bijdragen aan een gezamenlijk auteurschap van besluitvorming in elke straat, buurt, wijk en onderneming, dan moeten zij processen van uiteenlopende betrokkenheid voor het beheer van de stad ontwikkelen en ontwerpen.
Mw. prof. dr. C.I.M. Nevejan, bijzonder hoogleraar Designing Urban Experience: Urban Reflection.
Bron: website UvA
De filmopname van de oratie is te zien via deze link naar de website van de UvA.