Artikel

Volkstuinieren en gezondheid: een vergelijkend onderzoek onder volkstuinders en hun buren zonder volkstuin

Achtergrond
De potentiële bijdrage van volkstuinen aan een gezonde en actieve levensstijl wordt steeds meer erkend, vooral bij ouderen. Er zijn echter maar weinig studies die de positieve effecten van volkstuinieren empirisch hebben onderzocht. In de huidige studie werden de gezondheid, het welzijn en de fysieke activiteit van oudere en jongere volkstuinders vergeleken met die van controles zonder volkstuin.

Methoden
Er werd een enquête gehouden onder 121 leden van 12 volkstuincomplexen in Nederland en een controlegroep van 63 respondenten zonder volkstuin die naast het huisadres van de volkstuinders woonden. De enquête omvatte vijf zelfgerapporteerde gezondheidsmetingen (ervaren algemene gezondheid, acute gezondheidsklachten, fysieke beperkingen, chronische ziekten en consulten bij de huisarts), vier zelfgerapporteerde welzijnsmetingen (stress, levenstevredenheid, eenzaamheid en sociale contacten met vrienden) en een meting van de zelfgerapporteerde niveaus van lichamelijke activiteit in de zomer. De respondenten werden verdeeld in een jongere en oudere groep met een mediaan van 62 jaar, wat overeenkomt met de gemiddelde pensioenleeftijd in Nederland.

Resultaten
Na correctie voor inkomen, opleidingsniveau, geslacht, stressvolle gebeurtenissen in het leven, fysieke activiteit in de winter en toegang tot een tuin thuis als covariaten, rapporteerden zowel jongere als oudere volkstuinders hogere niveaus van fysieke activiteit in de zomer dan buren in overeenkomstige leeftijdscategorieën. De effecten van volkstuinieren op gezondheid en welzijn werden gematigd door leeftijd. Volkstuinders van 62 jaar en ouder scoorden significant of marginaal beter op alle maten van gezondheid en welzijn dan buren in dezelfde leeftijdscategorie. De gezondheid en het welzijn van jongere volkstuinders verschilden niet van die van jongere buren. De grotere gezondheids- en welzijnsvoordelen van volkstuinieren voor oudere tuinders kunnen verband houden met de bevinding dat oudere volkstuinders meer gericht waren op tuinieren en actief bezig zijn, en minder op passieve ontspanning.

Conclusies
Deze bevindingen komen overeen met het idee dat het hebben van een volkstuin een actieve levensstijl kan bevorderen en kan bijdragen aan gezond ouder worden. De bevindingen kunnen echter beperkt zijn door zelfselectie en er is aanvullend onderzoek nodig om de huidige bevindingen te bevestigen en uit te breiden.

Agnes van den Berg, Marijke van Winsum-Westra, Sjerp de Vries & Sonja van Dillen. (2010) Allotment gardening and health: a comparative survey among allotment gardeners and their neighbors without an allotment. Environ Health 9, 74. https://doi.org/10.1186/1476-069X-9-74

Aanvullende informatie

Afbeelding credits

Icon afbeelding: "Volkstuinpark de Bretten" (3 juli 2018) Fotograaf: Edwin van Eis via fotobank.amsterdam.nl

Media

Documenten