Poort naar de stad
Wat de studenten heel erg fijn vinden aan More than Les is dat ze voornamelijk zich gezien voelen en gehoord. En dat komt eigenlijk voornamelijk door de docenten die meteen proberen om er achter te komen wat hun achtergrond is, wat kunnen ze wel, waar zijn hun talenten, dus voornamelijk het persoonlijke contact tussen de docent en de student, dat maakte het verschil. Natuurlijk maakte ook het verschil dat we het inderdaad hadden over Amsterdam en Ajax en André Hazes en Koningsdag en uitgaan, maar het verschil was voornamelijk dat wij de student benaderden vanuit een familie gevoel en vanuit een persoonlijk gevoel.
De docenten van More than Less weten wat er speelt in de stad, ook onder jongeren. Waar kan je uitgaan, waar zijn evenementen, workshops, wat is gebruikelijk in Amsterdam, wat is er in het nieuws? Excursies in de stad zijn een onderdeel van de taalschool. Dit maakt de rol van de taalschool op sociaal vlak erg belangrijk. Wat ik nu merk is dat nieuwkomers contact hebben met Nederlanders door een Nederlandse docent. Punt. En dat is niet genoeg. Dat is een soort van de gatekeeper, de docent is de gatekeeper naar wat er gebeurt in Amsterdam, wat er in het nieuws is geweest. Alleen dat is niet genoeg om eenzaamheid tegen te gaan.
Bij voornamelijk Arabische culturen heb ik gezien dat markten heel belangrijk zijn, omdat zij de hele tijd een beetje dagelijks contact hebben met andere mensen. En ook vanuit hun cultuur, hun achtergrond, is dat markten een centrale plek zijn om samen te komen. Vaak op markten kan je eventjes snel een koffietje drinken, heb je even contact met een wildvreemde. Wat mooi is aan een markt is dat iedereen daar komt. Het maakt niet uit hoe rijk je bent, het maakt niet uit hoe arm je bent, het maakt niet uit wat voor achtergrond je hebt. Ik denk dat wij ook in de Nederlandse cultuur terugvallen op een markt, daar komt iedereen samen. Ik houd zelf erg van de Ten Katemarkt. Het is goedkoop, er zijn veel leuke mensen uit verschillende culturen, en mensen hebben daadwerkelijk de tijd om een praatje te maken.
Maatschappelijke broedplaats
Een toegevoegde waarde aan een broedplaats is dat de mensen van het AZC meteen in contact zijn met Nederlanders, en dat is een super toegevoegde waarde. Wil een nieuwkomer zich thuis gaan voelen in Nederland, dan moet hij of zij zo snel mogelijk worden gekoppeld aan een of meer Nederlanders. Tegelijkertijd is het heel belangrijk dat de broedplaats goed georganiseerd is, waarbij er kennis is over de doelgroep. Dat er meer psychologen zijn, niet alleen op het AZC zelf, maar ook op de broedplaats. In ieder geval mensen met kennis over de doelgroep en de trauma’s van die mensen.
Wat nu gebeurd is dat er te veel belangen zijn vanuit de organisatie, om de asielzoekers bij hun projecten te betrekken. Want zij hebben de mensen uit het AZC nodig voor het succes van de organisatie. Het gevolg daarvan is dat asielzoekers niet meer naar de broedplaats durven komen, omdat ze het gevoel hebben dat ze iets moeten, dat er aan hen wordt getrokken, terwijl ze hier vaak nog niet aan toe zijn.
Beleid
De taalscholen hebben eind 2018 te horen gekregen dat het systeem helemaal op de schop gaat. De bedoeling is dat taallessen terug zouden gaan naar de gemeentes. Dat betekent dat een statushouder wordt toegewezen aan de gemeente Amsterdam, en daarin is geen eigen beslissing meer over bij welke taalschool hij of zij terecht komt. Dat is aan de ene kant goed, want mensen die bijvoorbeeld analfabeet zijn of laaggeletterd, zouden die keus misschien niet goed kunnen maken. Wat jammer is, is dat de mensen die niet precies passen in dit schoolsysteem, niet kunnen voelen of kiezen naar welke taalschool ze heen willen. Alle taallessen gaan nu geregeld worden door een paar grote scholen, en de kleinere, juist intiemere scholen hebben minder de mogelijkheid om hun werk te doen. Door het nieuwe beleid worden de klassen nu groter, wat jammer is omdat de docent dan minder aandacht kan geven aan de persoon. Terwijl de docent juist de poort naar Nederland is.
In 2050…
Ik zou het echt te gek vinden als juist meer de ‘normale’ Amsterdammers toch meer connectie weten te kunnen gaan vinden met Nieuwkomers. Wat nu vooral gebeurt is dat vooral vrijwilligers dit doen, met een bepaalde achtergrond. … Dus het zou fantastisch zijn als juist mensen die niet per se vrijwilliger willen zijn in contact kunnen gaan komen met nieuwkomers en deze mensen kunnen gaan begeleiden in Amsterdam. Waarin allebei de partijen heel erg hun eigen identiteit behouden, maar waarbij ze zich allebei voelen gehoord… ja waardoor minder mensen eenzaam gaat zijn.
Het doel moet niet zijn om ervoor te zorgen dat alle expats en statushouders, alle nieuwkomers een netwerk aan Nederlanders gaat krijgen, want dat is onmogelijk. Maar ik denk wel dat we ervoor kunnen gaan zorgen, binnen een paar jaar, door nieuwe projecten op te zetten, dat Nederlanders toch meer in contact gaan komen met nieuwkomers.
Adviezen aan de gemeente
- Behoud intieme, persoonlijke taalschool klasjes voor nieuwkomers zodat ze zich via de taalschool gehoord voelen en ook de stad leren kennen.
- Stimuleer meer projecten en fysieke ruimte waarbij ‘normale Amsterdammers’ in contact kunnen komen met nieuwkomers.
- Zorg dat deze projecten (bijvoorbeeld broedplaatsen) goed georganiseerd en begeleid worden, met meer aandacht voor de belangen en wensen van de doelgroep.
- Zet in op bestaande sociale structuren in de stad, zoals bestaan rondom markten, of openbare bibliotheken, en zorg dat ze toegankelijk zijn en blijven voor iedereen.
Bekijk deze video extern op:
Vimeo
Interview met Noemi Winkel naar aanleiding van Omgevingsvisie 2050.
