Woonwensen van Amsterdamse jongeren
Het onderzoek woonwensen van Amsterdamse jongeren geeft een kwantitatief beeld van de woonsituatie van Amsterdamse jongeren van 18 tot 35 jaar. Het onderzoek is uitgevoerd door O&S in opdracht van directie Wonen en in samenwerking met stadsdelen Zuidoost en Nieuw-West. Het komt tegemoet aan de wensen vanuit deze (Masterplan)gebieden om hier meer inzicht in te krijgen.
O&S heeft onderzocht hoe groot de woonvraag van jongeren uit heel Amsterdam is en wat hun mogelijkheden zijn op de Amsterdamse woningmarkt. Hierbij zijn ook de jongeren uit Weesp meegenomen. Voor de analyse is gebruik gemaakt van CBS microdata, data uit de tweejaarlijkse enquête ‘Wonen in de Metropoolregio Amsterdam’ (WiMRA) en data van Woningnet.
Thuiswonende jongeren
Van de 280.000 Amsterdamse jongeren tussen de 18 en 35 jaar woont iets minder dan een
kwart thuis, de rest is uitwonend. Thuiswonende jongeren zijn vaak jong; twee derde is jonger dan 24 jaar. De meeste thuiswonende jongeren zijn bezig met een opleiding, een derde is aan het werk. Jongeren die studeren hebben in nagenoeg alle gevallen een laag inkomen, onder de sociale huurgrens. Bij de jongeren die werken liggen de inkomens wel wat hoger, maar ook hun inkomens vallen nagenoeg allemaal onder de sociale huurgrens. Thuiswonende jongeren in Zuidoost en Nieuw West zijn verhoudingsgewijs wat vaker aan werk dan de jongeren in andere stadsdelen. De helft van de thuiswonende jongeren is middelbaar opgeleid, daarnaast heeft ongeveer een op de vier (nog) geen startkwalificatie, een tiende heeft een hbo/wo diploma. Onder de werkende thuiswonenden is zes op de tien middelbaar opgeleid en heeft een vijfde (nog) geen startkwalificatie en een vijfde heeft een hbo/wo opleiding afgerond.
Woonwensen thuiswonende jongeren
In de WiMRA enquête 2021 is aan ouders met kinderen die uit huis willen gevraagd wat de
woonwensen zijn van het kind dat als eerst op zichzelf wil gaan wonen. In dit onderzoek is gekeken naar de wensen van deze thuiswonende kinderen die in Amsterdam/Weesp willen wonen. De meest gewilde woonvorm onder alle leeftijdsgroepen is alleen wonen in een zelfstandige woning, ongeveer de helft wil dit. De 18 tot 22 jarigen willen ook vaak woningdelen. Van de thuiswonende jongeren willen zes op de tien gaan huren en 28% kopen. De thuiswonenden jongeren die werken en degenen die met partner/kinderen willen gaan wonen, geven vaker dan gemiddeld de voorkeur aan kopen. Het overgrote deel van de jongeren die willen gaan huren, denkt aan een maximale huur die onder de sociale huurgrens valt. Jongeren die willen gaan woningdelen of een kamer huren hebben vaker een lager huur op het oog een kwart denkt een aan maximale huur van €443. Van de thuiswonende jongeren, die zelfstandig een koopwoning willen betrekken, denkt ruim de helft aan een maximale koopprijs van €296.000. Jongeren lijken er rekening mee te houden dat het aanbod aan betaalbare woningen tot €188.000 beperkt is in de gemeente, slechts 10% noemt dit als maximale koopprijs, bij degenen die alleen willen gaan wonen gaat het om 19%.
Uitwonende jongeren
Van de 228.000 uitwonende jongeren is een ruime helft ouder dan 27 jaar en drie op de tien tussen de 24 en 27 jaar. Een minderheid heeft een gezin (13%). Het deel dat alleen woont is wat groter dan het deel dat met een partner woont (43% versus 39%). Onder de uitwonende jongeren zijn verhoudingsgewijs veel jongeren met een migratie achtergrond uit Amerika, Azië, Oceanië of Europa, het gaat om ruim een derde. Uitwonende jongeren zijn vaker aan het werk dan thuiswonende jongeren, ongeveer zes op de tien werkt. Van deze uitwonende werkende jongeren heeft 65% een inkomen onder de sociale huurgrens. Voor uitwonende werkende jongeren in Zuidoost, Noord en Nieuw-West is dit vaker het geval, hier heeft tussen de 84% van deze jongeren een inkomen tot de sociale huurgrens. Twee op de tien volgen een opleiding en 5% heeft een uitkering. Zij hebben nagenoeg allemaal een inkomen onder de sociale huurgrens. De uitwonende jongeren met een uitkering wonen relatief vaak in Noord, Nieuw-West en Zuidoost. Uitwonende jongeren hebben veelal een hbo/wo diploma (42%), onder de werkenden is dit nog vaker het geval. Ongeveer een kwart van de uitwonenden jongeren is middelbaar opgeleid en een beperkt deel heeft (nog) geen startkwalificatie. Acht van de tien uitwonende jongeren huren. Ongeveer zes van de tien huurders hebben een contract voor onbepaalde tijd voor de hele woning, de rest zit in een tijdelijke huursituatie. De gemiddelde huur die jongeren betalen ligt aanzienlijk hoger dan gemiddeld in Amsterdam/Weesp (€959 versus €783). Jongeren in de sociale huur van corporaties hebben gemiddeld de laagste huur (€543) en de jongeren die in de particuliere vrije sector huren gemiddeld de hoogste huur (€1360).
Woonwensen uitwonende jongeren in een onzekere woonsituatie
Met WiMRA data is gekeken wat de woonwensen zijn van Amsterdamse jongeren die een tijdelijk huurcontract hebben en/of woningdelen en in Amsterdam/Weesp willen wonen.
Bijna al deze jongeren hebben plannen om binnen twee jaar te verhuizen. Dik de helft moet
in die tijd ook verhuizen. Anders dan bij de thuiswonende jongeren, gaat de voorkeur met name uit naar het kopen van de volgende woning, zes van de tien willen dit. De jongeren denken dan vaak aan een maximale koopprijs boven de €296.000. Bij de jongeren die willen huren, denkt meer dan de helft aan een maximale huur tot de sociale huurgrens. De uitwonende jongeren zijn vooral op zoek naar een meergezinswoning en het vaakst geven
ze de voorkeur aan een woonoppervlak tussen de 40 en 60m2 of tussen de 60 en 80 m2. Bij
verhuizing wil ongeveer de helft binnen het eigen stadsdeel verhuizen en drie op tien wil
binnen de buurt verhuizen. In Nieuw West en Zuidoost willen de jongeren juist betrekkelijk
vaak naar een ander stadsdeel verhuizen. Het grootstedelijk woonmilieu is populair onder
de jongeren, vooral onder jongeren tussen de 18 tot 22 jaar. De oudste groep van 28 tot 35
geeft wat vaker aan in een woonwijk of ruim opgezet woonmilieu te willen wonen, maar die
groep is alsnog beperkt.
Omvang woningbehoefte jongeren
Er zijn naar schatting minimaal 11.400 thuiswonende woningzoekenden op zoek naar een zelfstandige woning in Amsterdam. Daarvan komen er 4.900 in aanmerking voor studentenhuisvesting, de overige 6.500 vallen niet onder deze doelgroep. Van de
uitwonenden jongeren wonen naar schatting 66.700 in een onzekere woonsituatie. Het grootste deel hiervan is van plan of moet binnen twee jaar verhuizen. Daarvan wil ruim driekwart in de stad blijven wonen. In totaal komt dit neer op 47.800 onzeker wonende
jongeren die op korte termijn in de stad naar andere woonruimte zoeken.
Aanwezigheid en beschikbaarheid betaalbaar aanbod
Het betaalbare koopaanbod is zeer beperkt in Amsterdam. De meeste jongeren hebben een inkomen tot €40.024. Daar paste in 2021 een koopwoning van €188.000 bij. Slechts 250 (2%) van de verkochte woningen in 2021 vielen in dit segment. Er is op dit punt weinig verschil tussen de stadsdelen. Wel is in Zuidoost en Weesp het aanbod tot €296.000 aanzienlijk ruimer dan in de rest van de stad. Relatief veel vrijkomend corporatieaanbod is bestemd voor jongeren, al gaat het wel om tijdelijke contracten. Van de 14.000 in 2021 verhuurde corporatiewoningen zijn vier op tien een jongeren of studentenwoning. Een op de tien verhuurde corporatiewoningen valt in de vrije sector en vormt passend aanbod voor het kleine deel van de jongeren met een midden of hoger inkomen. Jongeren huren verhoudingsgewijs vaak in de particuliere sector. Van de recente verhuringen in dit segment ging het in de helft van de gevallen om een tijdelijk contract. Jongeren kunnen hier maar beperkt terecht voor de door hun vaak gewenste woning met een huur tot de sociale huurgrens, 27% had namelijk zo’n huur.