Deze vragen zijn uitgewerkt in een meervoudig onderzoek. Via het bewonerspanel van OIS is ingezoomd op de ervaring van Amsterdammers. Daarnaast werd door MAEX een analyse gemaakt van de impact van ruim 70 Amsterdamse initiatieven op de SDG's. Ook zijn diverse kwalitatieve interviews georganiseerd en is een film gemaakt van de resultaten.
Hefboomeffect
Maar liefst 70% van de ondervraagden ziet in eigen buurt mensen die samen maatschappelijke initiatieven organiseren en doen. 52% van de respondenten gaf aan wel eens mee te doen aan activiteiten van deze initiatieven. Deze initiatieven zijn dus zichtbaar in de stad en hebben naast een hoge ‘gunfactor’ ook een ‘hefboomeffect’. Doordat mensen de buren in actie zien komen voor een duurzame, circulaire stad, gaan zij zichzelf ook duurzamer gedragen. Deze bevinding wordt ondersteund door andere onderzoeken (onder meer van Linda Steg, RijksUniversiteit Groningen. Tijdens de expertsessie waarin de onderzoeksresultaten werden besproken, onderschreef hoogleraar Tine de Moor het belang van deze "positieve besmettelijkheid".
Groot bereik en meervoudige impact
De analyse van MAEX liet zien dat de collectieve initiatieven samen een brede impact hebben in de circulaire economie en op verschillende SDG's. De door MAEX geselecteerde 74 initiatieven bereiken samen 484.000 maal per jaar een Amsterdammer met de activiteiten die zij uitvoeren. Hierbij zijn in totaal 3.486 vrijwilligers betrokken en 308 betaalde medewerkers in dienst. De meervoudige impact van veel initiatieven wordt goed geïllustreerd door een project als Disrubt dat zich richt op hergebruik van oude fietsbanden maar daarbij werkplekken creëert voor mensen met een grote achterstand op de arbeidsmarkt. Dit zien we bij eigenlijk alle initiatieven: een brede, integrale, ook maatschappelijke, impact.
De bevindingen uit zowel het OIS onderzoek als de MAEX analyse zijn verwerkt in een rapport en verwerkt in een korte film, samen met Greg Macousi.
Bekijk deze video extern op:
Vimeo
Onderzoek naar maatschappelijke initiatieven en collectieve acties. Wat betekenen ze voor de stedelijke doelstellingen op gebied van circulariteit, duurzaamheid en sociale rechtvaardigheid? En wat zijn de drijfveren en obstakels van maatschappelijke initiatiefnemers? - Gemaakt door Anita van der Stap en Greg Macousi.
Persoonlijke impact
Daarnaast deden we een kleinschalig onderzoek naar de effecten van commoning op de persoonlijke ontwikkeling van initiatiefnemers, en we merkten: dat is nog behoorlijk onontgonnen gebied. Wat zijn de effecten precies? En, hoe kun je die meten?
Digitale zelfrapportage
Er werd gekozen om een digitaal instrument te ontwikkelen waarmee initiatiefnemers zelf rapporteerden over hun persoonlijke ontwikkeling. In het experiment vulden de tien deelnemers (van moestuinmaker tot buurtvader) met tussenpozen zelf hun digitale logboek in (zie fictief voorbeeld in afbeelding). Ze gaven zelf rapportcijfers aan onderdelen van hun persoonlijk leven zoals "financien", "sociaal leven" en "zelfvertrouwen".
Democratisering
Deze innovatieve onderzoeksmethode leidde tot onverwachte uitkomsten. Zo werd vastgesteld dat het ondernemen van een collectieve activiteit de afstand tot de arbeidsmarkt kan verkleinen. Zonder uitzondering gaven de deelnemers aan nieuwe vaardigheden en competenties te hebben opgedaan door hun activiteit uit te voeren. Veel genoemd werden samenwerken, mezelf presenteren en organiseren. Daarnaast rapporteerden initiatiefnemers meer zeggenschap te voelen en hun netwerk te hebben verbreed. Daarmee zou commoning als een accelerator van democratisering kunnen fungeren. Een beknopte samenvatting van het experiment vind je via deze link.
