Thijs rijdt de stad in. Hij bespreekt enkele zaken met Paul. Hij heeft de control overgegeven aan stad en navigatie. Die 'weet' hoe te rijden om snel te arriveren waar Thijs moet zijn. Hij informeert hun derde gesprekspartner, Faye, dat hij er over 3 minuten is. Faye vraagt of hij ook Tamas wil oppikken. Het adres wordt automatisch ingevoerd in de navigatie. Tamas weet er van. Prima. Bij een stoplicht ziet Thijs een joggende Frank, een goede vriend. Met zijn 67 jaar is hij nog zeer actief.
Frank kijkt op zijn horloge om te zien hoe lang hij loopt, met welke hartslag. Plots hoort hij een 'ping' en een door hem gekozen stem zegt: "Frank, het is goed om even rustig te gaan lopen. Dat voorkomt problemen door overbelasting". Hij gaat zitten en leest zijn app uit. Hij is voorzichtig. Recent is één van zijn hartkleppen vervangen door een nieuwe, in vitro uit eigen stamcellen gekweekt. Elke dag bekijkt hij de samenvatting van de tijdens de dag door de oortelefoon (28 sensoren) en de horlogeband (32 sensoren) verzamelde data over zijn lichaamsfuncties. Samen met Femke, zijn arts, heeft hij normen ingesteld wanneer Frank en/of zijn arts een signaal krijgen dat er mogelijk wat aan de hand is en een interventie nodig is. Ook met eigen lichaamsmateriaal kan afstoting voor komen. Elke week skypen Femke en hij om de analyseresultaten te bespreken. Het gaat de goede kant op. Hij heeft goed gekeurd dat zij de verzamelde data real-time krijgt via een extra beveiligde want encrypted verbinding.
Frank zakt wat onderuit op de bank, relaxed en kijkt naar het verkeer. Een gerobotiseerde truck stopt bij het afval punt op de hoek om het vuil op te halen. Kennelijk is dat punt bijna vol. Hij herinnert zich nog het gedoe toen de gemeente dit invoerde. Men was benauwd dat de AI gestuurde truck met twee robots onvoldoende rekening zou houden met onverwachte situaties, ongecontroleerd zou zijn, ‘zijn’ eigen ding zou gaan doen. Nu is het een dienst die niemand kwijt wil, want deze is altijd beschikbaar, op afroep waardoor geen vuil naast de containers en, het allerbeste: geen ratten, spreeuwen, zeemeeuwen.
Omdat de Randstad een Europees en landelijk gesteunde pilot heeft voor een basisinkomen was er geen gedoe vanwege het banenverlies. Veel mensen raken hun baan kwijt. Zelfs waar men dacht dat het niet zou gebeuren. Journalisten bijvoorbeeld vanwege schrijvende AI die 24/7 beschikbaar is en op afroep in verschillende stijlen en talen kan schrijven. Inmiddels is het een internationaal AI-persnetwerk met een eigen leger van drones en vaste camera’s, bijvoorbeeld in stadions.
Hoewel de verkeersdrukte na Corona is afgenomen en het Centrum is afgesloten voor auto’s is het elders nog steeds druk in de stad. Verkeersdeelnemers kunnen hun navigatie aan laten sluiten op het goed beveiligde stadssysteem. Om mee te doen moet men toestemming geven dat data wordt gedeeld over hun locatie, hun beweging en waar ze naar toe willen. Auto en inzittenden blijven anoniem. Op basis van de analyse van alle gegevens die binnen komen bij de 'verkeershub' worden aanwijzingen gegeven aan vervoermiddelen om zonder belemmeringen te komen waar men wil zijn. Ook als je eigenlijk omrijdt ben je nog altijd sneller dan vroeger.
Frank dankt zijn leven aan dit verkeerssysteem. Daardoor is de aanrijdtijd van ambulances, brandweer en politie ook aanmerkelijk korter geworden. Bij een melding wordt de weg voor hen vrij gemaakt. Hij is er blij mee. Hij begrijpt de aarzelingen van sommigen. De overheid gaat er misschien wel integer mee om, maar hoe zit het met digitale inbrekers? Niets is 100% veilig.
Door een unieke samenwerking van overheid-bedrijven-burgers zijn burgers zeker van een goed werkende en veilige toegang tot de digitale stad in de openbare en publieke ruimte. Ook is de werking ervan niet afhankelijk van één provider. Terwijl ook het dataverkeer van voor de stad kritische diensten als verkeer en vervoer, elektriciteit, water gewaarborgd is.
De drukte, geluid en luchtkwaliteit worden goed in de gaten gehouden; het verkeer wordt bestuurd door een slim want AIgestuurd netwerk van sensoren, beacons en slimme camera’s met 5G antenne’s. Het 5G sensor-netwerk ligt naast dat van providers en bedient uitsluitend de stad. Dat alles is gerealiseerd door een stadcommons, een samenwerking van de gemeente en enkele grote maatschappelijk bewogen bedrijven in de stad (wo ABN AMRO, Alliander, Engie, ING, KPN , Philips, Rochdale, Stadgenoot, Waag en Ziggo). Ook KHN en KvK doen mee. De Amsterdamse burgers met een bovenmodaal inkomen is gevraagd mee te doen aan de commons door als een soort van crowdfunding een abonnement te nemen, naast een providerabonnement dat zij hebben voor nationaal en internationaal dataverkeer. Meer dan 80% deed mee. Een fantastisch resultaat. Dat lukte vooral omdat deze commons voor mensen en hun gezin in de stad met een inkomen tot modaal zorgt voor gratis toegang tot de digitale stad in de openbare en publieke ruimte Amsterdam. De Corona periode heeft hartstikke duidelijk gemaakt hoe belangrijk een goede toegang is tot de digitale wereld voor jong en oud.
Met die kleine sensor-verzamelkastjes van de gemeente kan de kwaliteit van leven in de openbare ruimte gemanaged worden. Met 5G is er geen belemmering meer in het dataverkeer, terwijl je weet dat de meting veilig is want de overheid is betrokken. Amsterdam loopt voor bij technologie om privacyregels en -uitgangspunten ook in de praktijk te kunnen waarborgen in een data gestuurde stad.
De kwaliteit van leven wordt ook geholpen doordat het Openbaar Vervoer inmiddels rijdt op elektra en waterstof. Recent biedt Connexion een dienst van elektrische zelfrijdende busjes die je op aanvraag snel brengen waar je moet zijn, net als Uber, maar goedkoper en gratis voor specifieke doelgroepen. Ook zijn er steeds meer auto’s met waterstof. Natuurlijk helpt ook de van oudsher grote aantallen bomen, struiken en andere beplanting op de openbare weg en in de parken. Dat kan meer worden als we minder eigen auto’s hebben. Mensen lijken daar toch maar moeilijk van af te stappen.
Een paar jaar gelden is met veel bombarie de SIC (Share If You Care) begonnen. Een abonnement geeft je recht op gebruik van gemeenschappelijke rondrijdende auto’s en beschikbare scooters en fietsen op basis van waterstof en elektra. Dat komt maar langzaam van de grond. Ondanks dat het aantal parkeerplaatsen gestaag afneemt, en parkeergarages steeds vaker omgebouwd worden naar broedplaatsen, een combinatie van kleinschalig eten en drinken met creatief en cultureel werken.
Ook is er een goed begin gemaakt met de stad als circulaire economie, mijmert Frank verder. Meer dan 70% van de energie in de stad is duurzaam. Samen met Alliander en Waternet is het nu zo geregeld dat we hoofdzakelijk gebruik maken van zon- en windenergie en bodemwarmte. Wat helpt is dat wind- en zonenergie is veel goedkoper geworden dan energie van kolen en olie. Dankzij smart city wordt er ook veel efficiënter omgegaan met energie. Water van regen en riool, wordt verantwoord en biologisch gereinigd zodat er veel hergebruik is. Inmiddels zijn ook de meeste daken groen.
Frank kijkt op zijn horloge. Hij kan weer. Mooi die stad in ontwikkeling. Hij hoopt dat hij het nog meemaakt dat alle vervoer gemeenschappelijk is en de vrijkomende ruimte gebruikt, niet voor woningen maar voor groen en broedplekken zodat Amsterdam de vrijplaats kan blijven voor mensen met ideeën, klein of groot, gek of praktisch. Een stad ook waar dingen gebeuren, met energie en betekening. Ondanks of juist omdat Amsterdam internationaal ‘een dorp’ is. Op sommige terreinen, bijvoorbeeld als het gaat om inclusie, leefbaarheid en de vrijheid van bewoners, ondernemers en bezoekers (‘digital rights’) heeft Amsterdam inmiddels internationaal de impact van een multi miljoenen stad.
Amsterdam, juni 2025
Stadsdeel: Zuid