Toespraak Nationale Herdenking op de Dam, 4 mei 2024 door burgemeester Halsema
4 mei 2024
Aan elke oorlog komt ooit een einde.
Maar ook als de wapens zijn neergelegd,
raast geweld voort in de herinnering.
Bij diegenen die overleefden, bij de nabestaanden.
Er is verdriet, schuldgevoel soms, om er nog te zijn.
Oude angst kan zo maar opvlammen.
Bij het plotselinge geluid van een sirene.
Als er gescholden wordt of er agressie is in onze straten.
Als beelden van gruwelijk oorlogsgeweld onze huiskamers, onze harten binnendringen.
Virrie Cohen was een verpleegster in de crèche tegenover de Hollandse Schouwburg.
Naast waar nu het Nationaal Holocaust Museum is gevestigd.
Samen met anderen redde zij vele honderden Joodse kinderen.
Op de muur van de binnenplaats van het museum is een uitspraak van haar te lezen.
Er staat: ‘Ik droom niet van de kinderen die er uit gekomen zijn; in de spiegel van mijn herinnering zie ik de kinderen in een rij naar de overkant lopen, de voordeur van de Crèche uit’.
Dat waren de kinderen die zij niet kon redden,
die op transport werden gesteld en in de vernietigingskampen werden vermoord.
De herinnering aan hen kwelde Virrie Cohen tot aan haar dood.
Oorlog maakt wonden die nooit helen.
Pijn, een diep gevoel van verlatenheid, van onveiligheid, leven voort.
Bij Holocaustoverlevenden, verzetshelden.
Bij veteranen die hebben gevochten voor internationaal recht en vrijheid. Bij hun kinderen, hun kleinkinderen.
Ook nu, onder ons, zijn er zovelen – van wie we de verhalen niet eens kennen – die de last van oorlog met zich meedragen.
Wij, hier verzameld, zijn de erfgenamen van een zwaar bevochten vrede.
Laten wij die erfenis – onze open samenleving – beschermen.
Door altijd op te staan tegen antisemitisme, tegen elke vorm van haat en discriminatie.
Door onze grondrechten te koesteren, net als de vrije pers en onze democratie.
Soms klinkt meningsverschil zo luid dat het ons mededogen overstemt.
Laten wij een zacht gemoed hebben voor al die mensen die de wond van oorlog elke dag voelen.
Laten we oog hebben voor iedereen die rouwt om alle kinderen die de wereld niet heeft kunnen redden.
Laten we soms even stil zijn.
Laten we elkaar tot troost zijn.