Auteur: Willem van Heijningen
In dit document wordt het vraagstuk neergezet hoe we 5000 Amsterdamse straten zullen moeten transformeren tot klimaatneutraal, klimaatadaptief, circulair voor 2050 (Parijs akkoord).
Auteur: Willem van Heijningen
De nieuwe ontwerpmethode wordt in twee boekdelen gepresenteerd: “Casus Amstel-Stad, Amsterdam” en “Werkboek”.
Amsterdam staat de komende jaren een grote transitieopgave in de openbare ruimte te wachten. Een die wordt aangedreven door de klimaatverandering, de overgang naar duurzame energiebronnen, de toenemende schaarste aan grondstoffen en de digitalisering van de samenleving. Daarnaast groeit de stad gestaag en verdicht steeds verder. De ondergrondse infrastructuur groeit mee, maar raakt vol. De transitie stagneert als wordt vastgehouden aan de huidige stadsen gebiedsontwikkeling. Bij nieuwe inrichtingsplannen is het traditionele van bovengronds naar ondergronds denken passé. De in deze publicatie geïntroduceerde ontwerpmethode, waarin de ondergrond en het meervoudig functiegebruik vooropstaan, programmeert de openbare ruimte integraal. Publieke en private partijen gaan in een vroeg stadium om de tafel zitten om ondergronds ruimte te reserveren voor een gezond leefmilieu, nieuwe energiesystemen, de hitte- en neerslagproblematiek, de gewenste circulariteit en natuurinclusief ontwerpen. Deze stapeling van maatregelen draagt bij aan een groene, aantrekkelijke en kwalitatief hoogwaardige openbare ruimte, waar het fijn wonen, werken, recreëren, sporten en verblijven is.
De nieuwe ontwerpmethode wordt in twee boekdelen gepresenteerd. Het eerste deel, Casus Amstel-Stad, Amsterdam, geeft achtergrondinformatie over het gebied Amstel-Stad en beschrijft de nieuwe ontwerpmethode aan de hand van dit concrete voorbeeld.
Het tweede deel, het Werkboek, bevat een catalogus van generieke maatregelen en de uitwerkingen ervan, waaruit de stedenbouwkundige ontwerper kan selecteren bij het programmeren en ontwerpen van de openbare ruimte en ondergrond.
Colofon
Concept
Joyce van den Berg, Hans van der Made
Redactie en coördinatie
Joyce van den Berg, Hans van der Made, Ingrid Oosterheerd, Alessandra Riccetti
Teksten
Joyce van den Berg, Rixt Hofman, Ingrid Oosterheerd, Endre Timár
Tekstredactie
Els Brinkman, Ingrid Oosterheerd
Kaarten, tekeningen en toelichtingen Amstel-Stad
Sofia Arrias Bittencourt, Joyce van den Berg, Anne-Marije van Duin, Sten Camps, Tohid Korse, Eric Kraak, Hans van der Made, Bob Mantel, Szymon Michalski, Alessandra Riccetti, Basia van Rijt, Richard Ruijtenbeek, Maki Ryu, Nadine Schiller, Marina Vasarini Lopes
Met medewerking van: Louis Amerongen, Timo Banning, Lidwien Besselink, Anastasija Dukic, Mirjam Koevoet, Krijn Nugter, Maarten Nulle, Caroline Pompe, Carolina Rodrigues Martinho, Benjamin Rothmeier, Isabel Timmermans, Chong Yao
Grafisch ontwerp kaarten en tekeningen
Sofia Arrias Bittencourt, Anastasija Dukic, Tohid Korse, Alessandra Riccetti, Maki Ryu, Marina Vasarini Lopes, Chong Yao
Beeldredactie
Joyce van den Berg, Hans van der Made, Ingrid Oosterheerd, Alessandra Riccetti, Marina Vasarini Lopes, Joseph Plateau grafisch ontwerpers
Vormgeving
Joseph Plateau grafisch ontwerpers
Druk en lithografie
Zwaan Lenoir
In deze stedelijke transitieopgaven komen diverse beleidsdomeinen samen - en dat
is duidelijk zichtbaar in de (her)inrichting van de openbare ruimte, het onderwerp van
deze studie. Het is in theorie mogelijk om de individuele transities als losse interventies
in te zetten in onze straten, pleinen en parken. Dat gebeurt op dit moment op tal van
plekken. Echter, de transitiemogelijkheden binnen beleidssilo’s zijn beperkt. Als we
alles willen realiseren wat nodig is om de toekomst het hoofd te bieden, zullen we
slimmer met geld om moeten gaan - en niet alleen met geld: gezien de urgentie
en de ruimtelijke beperkingen in grote delen van Nederland is er simpelweg
onvoldoende geld, ruimte of tijd om oplossingen te organiseren die slechts één
doel dienen.
Het ligt daarom voor de hand om integraal (samen) te werken om de openbare ruimte
slim, kosten-efficiënt en toekomstbestendig in te richten en te beheren. Met integratie
bedoelen we het gelijktijdig realiseren van meerdere doelen met één interventie,
of middel. Diverse voorbeelden van slim integraal ontwerp en beheer laten zien dat
er betere oplossingen, met meer maatschappelijke en commerciële waarde voor
meer partijen, kunnen worden gerealiseerd, vaak ook tegen lagere kosten voor de
betrokkenen. Deze betrokkenen noemen we ‘baathouders’: zij ervaren maatschappelijke
of financiële voordelen (‘toekomstwaarde’) bij het anders inrichten van de openbare
ruimte, mede omdat het hun problemen of risico’s helpt oplossen (baathouders worden
daarom ook wel aangeduid met ‘probleem-eigenaren’).
Auteurs: Minouche Besters (Stipo), Joost Beunderman (DML)
De Amsterdamse openbare ruimte is de plek waar we sporten, spelen, elkaar ontmoeten, ondernemen en ons verplaatsen. De openbare ruimte wordt intensief gebruikt. Als Gemeente hebben we de verantwoordelijkheid om te zorgen dat de openbare ruimte schoon, heel, veilig en functioneel is. Niet alleen nu, maar ook over 10, 20 en 50 jaar. Omdat het gebruik van de openbare ruimte, de mobiliteit en de stad verandert, moeten we zorgen dat dat openbare ruimte toekomstbestendig is. Die opgave moeten we realiseren binnen de grenzen van onze budgetten, onze mensen en onze planeet. We hebben dus ook de verantwoordelijkheid om alle spullen (‘assets’, zoals verhardingen, straatmeubilair en groen) duurzaam te onderhouden. Uit het oogpunt van duurzaamheid is het onwenselijk om verhardingen of andere spullen te vervangen voordat ze het einde van hun levensduur hebben bereikt. In normale taal: voordat ze op zijn. Kapitaalvernietiging en materiaalvernietiging moeten zoveel mogelijk voorkomen worden. Een ander punt is dat de budgetten voor beheer en onderhoud beperkt zijn. We zullen slim moeten werken om met de bestaande middelen het jaarlijkse onderhoudsprogramma uit te voeren, achterstallig onderhoud te beperken en te investeren op plekken waar dat het hardst nodig is.
Behandeld in Gemeenteraad 24 april 2024, Commissie Mobiliteit, Openbare Ruimte en Water 14 maart 20-24, 8 februari 2024
Behandelend ambtenaar: Verkeer en Openbare Ruimte, Tim Witte, t.witte@amsterdam.nl
Voor meer informatie/voordracht commissie klik hier
Voor meer informatie/voordracht gemeenteraad klik hier
Auteur: Verkeer en Openbare Ruimte, Tim Witte (t.witte@amsterdam,nl)
Methoden voor het bevorderen van natuur, klimaat en duurzaamheid zijn momenteel belangrijker dan ooit.
Gemeenten spelen een cruciale rol in het creëren van een duurzamere toekomst. Beleidsmakers zijn hierin een belangrijke schakel. Maar hoe kun je bijdragen aan een duurzame toekomst? In deze collectie vind je gereedschapskisten voor de stad van de toekomst.
bijdragen? openresearch@amsterdam.nl