• Universiteit van Amsterdam

• Kwalitatief

Wat telt als kennis?

De Engels-Ierse filosoof George Berkeley vroeg zich rond 1700 af: maakt een boom geluid als niemand hoort dat die omvalt? Zijn antwoord was stellig: ‘esse est percipi’, oftwel ‘zijn is waargenomen worden’. Gelukkig voor hem geloofde Berkeley in een God die alles waarnam, en daarmee was het bestaan gewaarborgd. Genereert een onderzoeker kennis als er niemand is die ervan hoort? Het lijkt wat polemisch gesteld misschien, maar deze vraag raakt wel degelijk aan een teer punt – want wanneer is iets kennis? Om bij Plato te beginnen: hij definieerde kennis als een ‘gerechtvaardigde, ware overtuiging’. Gerechtvaardigd: dat zit meestal wel goed bij onze onderzoekers, met hun methodologieën en hun protocollen en hun uiterst precieze verslaglegging. Bij waarheid wordt het al lastiger. Hoewel de meningen verschillen over de haalbaarheid (vanuit praktische dan wel theoretische gronden) van waarheid, heerst er in het algemeen consensus dat waarheid in elk geval het nastreven waard is. Maar wie bepaalt dan wanneer dat doel bereikt is? Wanneer iets waar is? Zijn dat de onderzoekers zelf?

Media