Artikel

Bruikbaarheid van indicatoren

De indicatoren in de begroting van Amsterdam zijn niet bruikbaar.

Uit de vele tekortkomingen die we zien bij de opgenomen indicatoren in de begroting, blijkt dat de indicatoren in de begroting van Amsterdam niet bruikbaar zijn.

De formulering van de indicatoren schiet vaak tekort, vooral door het ontbreken van noodzakelijke kwantitatieve informatie. Ook blijkt de relevantie van de indicatoren regelmatig onvoldoende. Doordat toelichtingen vaak ontbreken, zijn de opgenomen indicatoren moeilijk te begrijpen en te duiden. Tot slot constateren wij dat de betrouwbaarheid van de gerapporteerde cijfers in de indicatoren niet in alle gevallen is gegarandeerd.

Al 17 jaar onvoldoende
Met de invoering van de dualisering van het gemeentebestuur in 2002 ontstond de verplichting om met indicatoren systematisch inzicht te geven in de uitvoering van het gemeentelijk beleid. Wij constateren dat dit sinds de invoering van deze verplichting in Amsterdam nog nooit naar behoren heeft gewerkt. Tekortkomingen die wij in dit onderzoek signaleren, zien wij ook terug in onze eerdere rapporten over indicatoren (2007, 2008, 2013 en 2014). Hoewel er soms wel sprake is van positieve ontwikkelingen, blijft het geheel al 17 jaar onvoldoende.

Belang wordt onvoldoende ingezien
Deels komt dit doordat het niet eenvoudig is om treffende indicatoren te kiezen om de grote verscheidenheid aan gemeentelijke activiteiten en nagestreefde doelen inzichtelijk te maken. Maar het heeft ook zeker te maken met de wijze waarop en de houding waarmee de gemeente te werk gaat bij het vormgeven en invullen van indicatoren. Zo wordt voor het ontwikkelen van indicatoren te weinig tijd genomen. Ook wordt het belang van de indicatoren onvoldoende ingezien en voelt niemand zich écht verantwoordelijk.

Indicatoren zijn essentieel
Bij een systeem dat al meer dan 17 jaar niet naar behoren werkt, is zeker de vraag gerechtvaardigd of het onderliggende idee wel goed is. Maar wij zien geen alternatief. Zonder goede indicatoren gaat het niet lukken om op een integrale wijze overzicht te krijgen over de doelen en activiteiten van de gemeente. Dergelijk overzicht is essentieel voor de kaderstellende en controlerende taak van de gemeenteraad.

Daarom doen wij de volgende zes aanbevelingen:

  1. Zorg voor betrokkenheid om te komen tot bruikbare indicatoren
  2. Ruim realistisch tijd in voor verbetering
  3. Beleg de verantwoordelijkheid voor indicatoren helder
  4. Zet het verhaal voorop
  5. Hanteer duidelijke criteria voor bruikbare indicatoren
  6. Zorg voor een gelaagde presentatie van de jaarstukken

Het college neemt alle aanbevelingen over, maar geeft aan onze conclusie dat de indicatoren niet bruikbaar zijn niet te delen. In ons nawoord onderstrepen wij het belang van het onderkennen dat de indicatoren onvoldoende bruikbaar zijn voor het realiseren van daadwerkelijke verbeteringen.

Bron: Rekenkamer Metropool Amsterdam

Afbeelding credits

Header afbeelding: Bruikbaarheid van indicatoren

Icon afbeelding: Bruikbaarheid van indicatoren