Het Eetbare Plantsoen: Groen Midden in de Stad
Onze tocht begon bij Het Eetbare Plantsoen, waar initiatiefneemster Lea ons verwelkomde. In 2015 nam zij contact op met de gemeente om op het Nicolaas Beetsplantsoen twee percelen in te richten voor een buurtmoestuin. Met ongeveer 50 vrijwilligers is de moestuin inmiddels een levendige ontmoetingsplek voor de buurt. Lea prijst de samenwerking met de gemeente, die regelmatig vraagt wat er nodig is en hierop actie onderneemt. "Zo kregen we recent een mooie grasmaaier van de gemeente."
I Can Change The World With My Two Hands: Duurzaam voedsel verbouwen
Vervolgens fietsten we via de Slatuinenweg, een bijzonder schattig straatje in Amsterdam-West waar ook de Natuurtuin Slatuinen ligt, naar I Can Change The World With My Two Hands, een project van kunstenares Natascha Hagenbeek. Op een voormalig verwaarloosd binnenterrein realiseerde zij een ruimte voor lokale voedselproductie, buurtcomposteren en regenwateropvang. Met veel doorzettingsvermogen wist Natascha de gemeente te overtuigen van haar duurzame visie, en nu, bijna 13 jaar later, is het, volgens de meefietsende ecoloog, ook een biodivers paradijs in de stad. Het middendeel wordt gemeenschappelijk beheerd en de tuinen eromheen worden -door de stichting- verhuurd aan buurtbewoners. In het Tuinkafe kun je in de zomer lekkere koffie en taart halen. I can change is ook waar compost initiatief ‘Afval naar Oogst’ is gestart. En er wordt meer geëxperimenteerd: voor de hoge nood is er inmiddels een composttoilet te vinden.
Stichting De Gibraltar: Een Inclusieve Speeltuin
De derde stop is Stichting De Gibraltar, een inclusieve speeltuin en ‘buur-thuis’ aan de Haarlemmerweg. Rhea, een van de initiatiefnemers, vertelt over het belang van deze ontmoetingsplek: “Hier is iedereen welkom, kinderen met en zonder beperking kunnen veilig samen spelen en leren. We halen de drempels letterlijk en figuurlijk weg zodat ouders en kinderen makkelijk met elkaar in contact komen.” Met meer dan 20 vrijwilligers biedt De Gibraltar diverse activiteiten aan voor jong en oud, zoals sport, creativiteit en kookworkshops.
Wooncoöperatie Eureka: Samen betaalbaar wonen
Vanaf De Gibraltar fietsten we naar de toekomstige locatie van wooncoöperatie Eureka aan de Wiltzhanglaan. Op dit moment is het nog een braakliggend terrein, maar binnenkort start hier de bouw van 100 woningen, waarvan 80 bestemd zijn voor het middenhuursegment en 20 voor de vrije sector. Eureka, opgericht door een groep Amsterdammers, benadrukt het belang van betaalbare woningen en gemeenschapszin. Nieuwe leden worden zorgvuldig geselecteerd om de betrokkenheid te waarborgen.
De Coöperatieve Nieuwe Boekhandel: Een Literair Baken
De vijfde stop is De Coöperatieve Nieuwe Boekhandel aan de Bos en Lommerweg. Sinds 2020 is deze boekhandel in handen van een coöperatie van ruim 200 buurtbewoners die in actie kwamen omdat ‘hun’ geliefde boekhandel in de straat dreigde te verdwijnen. Hoewel de winkel een geliefde ontmoetingsplaats is, worstelen ze met de concurrentie van grote commerciële platforms en de impact van de energiecrisis. Ze zoeken op het moment naar een nieuwe mede-eigenaar om de toekomst van de boekhandel veilig te stellen.
MidWest: Een Dorpshuis in de Stad
De laatste halte is MidWest, een sociale onderneming die een leegstaand schoolgebouw omtovert tot een levendige publieke plek. MidWest biedt ruimte aan lokale initiatieven en makers, en draagt bij aan een leefbare, sociale en groene buurt.
De fietstocht laat zien dat er meerdere bijzondere initiatieven in Amsterdam-West zijn. Elk met een eigen verhaal. Ook bijzonder om te zien is hoe de onderliggende contractvorm van invloed is op het functioneren van de samenwerking met de gemeente en voor de activiteiten met omwonenden. Zo werkt de een met een zelfbeheercontract, en de ander met een huur- of subsidiecontract, weer een ander is met privaat geld georganiseerd. En al helemaal bijzonder om overal de vlag te zien wapperen!
Het was al met al een mooie middag vol nieuwe inzichten, met veel enthousiaste reacties van deelnemers! Op naar de volgende commons fietsroute! Fiets je ook mee?
De volgende commons fietsroute vindt plaats tijdens 24H Oost op 7 september. Meefietsen? Geef je alvast op via amsterdoen@amsterdam.nl.
fotografie: Ruud Gort