Klik hier voor meer informatie over Community Service Learning op de VU.
Collectie
(3)
Wetenschap met de Wijk Festival 2023
-
Collectie
WmdW Festival 2023: Studentproducten
Studenten van de Vrije Universiteit and HvA waren verantwoordelijk voor het leiden van de dialoogsessies op het WmdW Festival in OBA Oosterdok. Met de input uit de dialogen ontwierpen de studenten een interventie rondom de vier thema’s van het Festival (energietransitie, mentale kracht, groene leefruimtes en lokale voedselproductie). In onderstaande artikelen vindt u deze producten.
-
Artikel
WmdW Festival 2023: Energietransitie
Het eerste Wetenschap met de Wijk Festival vond plaats op 20 en 22 juni, op verschillende OBA locaties in Amsterdam. Bewoners, maatschappellijke organistaties, beleidsmakers, studenten en onderzoekers kwamen samen om over verschillende onderwerpen te praten. Dialogen over de energietransitie vonden plaats op drie verschillende OBA locaties: Oosterdok (centrum), Geuzenveld (Nieuw-West) en
Ganzenhoef (Zuidoost).OBA Oosterdok - 20 Juni
Tijdens het Wetenschap met de Wijk Festival in de OBA centraal vonden er verschillende dialoogsessies plaats, waaronder één over de energietransitie. Deze dialoogsessie startte met een documentaire over burgerbetrokkenheid in de energietransitie in een Rotterdamse wijk Het liet zien hoe een buurt samen de energietransitie aan kan gaan, door gebruik te maken van elkaars talenten en netwerk. Deze documentaire was aanleiding voor gesprek. Aan tafel zaten o.a. onderzoekers, duurzaamheids-coördinatoren van de Gemeente Amsterdam en maatschappelijk werkers.
Een veelbesproken onderwerp in dit dialoog was hoe we het beste gebruik kunnen maken van de talenten die al in de gemeenschap aanwezig zijn, om zo de energietransitie te stimuleren. In veel buurten is er een gevoel van saamhorigheid en is er veel kennis over de buurt en haar bewoners. Moeten we hier niet meer gebruik van maken? Kunnen we iemand die de buurt goed kent en andere bewoners kan motiveren en helpen, hier een prominentere rol in laten spelen, in plaats van iemand van de gemeente die kort komt vertellen wat er gaat gebeuren? Een ander punt dat hier aan bod kwam was het aanpakken van fundamentele problemen in de buurt: wil je echt impact maken, dan zal dat op een ander niveau of via andere processen zijn en zullen er bijvoorbeeld maatschappelijk werkers nodig zijn.
Een ander belangrijk punt is het begrijpelijk maken van de energietransitie. Belangrijk is dat de transitie vertaald wordt naar concrete stappen: wat betekent de energietransitie nou écht voor de bewoner? Wat verandert er in huis, of in de portemonnee? Er werd ook aangestipt dat er vaak wel veel informatie is, maar deze niet altijd op een passende manier wordt aangeboden. De informatie is vaak lastig te vinden en te begrijpen – en niet iedereen spreekt vloeiend Nederlands of Engels. De aanwezigen benoemden dat het bereiken van bewoners vaak een tijdrovend proces is. Toch lijken grote organisaties en bedrijven vaak te denken dat dit snel gedaan kan worden en zo energietransitie snel in stand kan worden gezet. Juist door de beperkte informatievoorziening en een verminderd vertrouwen in (overheids)informatie gaat het bereiken van verschillende bewoners moeilijker dan gehoopt.
Er moet dus worden nagedacht over hoe we de bewoner kunnen bereiken en mee kunnen nemen in de energietransitie. Hierbij moet worden aangesloten bij het netwerk dat al in de buurt aanwezig is en bij de behoeften van alle bewoners, zodat iedereen op zijn manier mee kan in de energietransitie. Er moet gepraat worden mét mensen, in plaats van óver mensen.
OBA Geuzenveld - 22 juni
Op 22 juni hebben heben HvA en VU-studenten de avond ‘Geuzenveld Groen Maken’ georganiseerd, in de OBA in Geuzenveld. Bewoners konden hier terecht voor praktisch advies bij energiecoaches en de FIXbrigade. Doordat er volgens bewoners veel onduidelijkheid is rond de energietransitie, werd deze praktische kant van de avond als erg prettig ervaren. Ook vonden er rondetafelgesprekken plaats en kwam er vanuit de verschillende aanwezige bewoners en organisaties veel input over wat de energietransitie voor hen betekent. Op deze manier verzorgden de tafelsessies een informatiestroom van organisaties naar bewoners, van bewoners naar organisaties en van organisaties naar organisaties.
Ook op dit lokale evenement, net als tijdens de dialoogsessies in de OBA, werd de informatievoorziening en toegankelijkheid van de informatie als belangrijk struikelblok genoemd. De gemeente wil de bewoners graag informeren over de energietransitie en welke gevolgen en kansen er zijn voor hen. Brieven zullen alleen niet iedereen bereiken. Het is dus belangrijk om manieren te vinden om zoveel mogelijk mensen worden aan te spreken en de informatie zo begrijpelijk mogelijk te maken.
Uit de gesprekken zijn concrete maatregelen te halen die zouden kunnen helpen, zoals het vroegtijdig meenemen van bewoners in het proces. Bewoners gaven aan dat dialoogsessies en rondetafelgesprekken hierbij kunnen helpen. Dit zal vooral gedaan moeten worden op plekken die al veel bezocht worden in de buurt: de bibliotheek, een bakker of zelfs een kapper. Wijs een vertrouwenspersoon aan in de buurt, deze persoon weet wat er speelt in de buurt en kan het contact onderhouden met de gemeente of andere organisaties. Ook hier geldt: praat mét mensen, niet over mensen.
OBA Ganzenhoef - 22 juni
Tijdens het Wetenschap met de Wijk-festival heeft Energie Lab Zuidoost een sessie gehouden over energietransitie met de nadruk op de ervaringen die mensen hebben over dit onderwerp. Het ging hierbij met name om manieren van energiebesparing: wat mensen zelf al doen, maar ook wat ze nodig hebben om het beter te doen.
Doordat we onder andere bij het Winkelcentrum naast station Ganzenhoef stonden, was er veel betrokkenheid van bewoners. Bewoners konden suggesties en behoeften delen, en uitleggen tot in hoeverre het hen lukte om energie te besparen op bepaalde punten, zoals door kort te douchen of goed isoleren. Op basis hiervan ontstonden vervolgens gesprekken over hoe mensen hiermee om kunnen gaan en waarom het soms lastig is.
De opkomst was goed. Door bij het winkelcentrum te staan konden veel meer mensen betrokken worden bij deze sessie dan in de OBA had gekund. Bewoners waren ook heel vrij om even te luisteren en dan weer door te lopen. Waar sommigen duidelijk aangaven dat ze op alle punten heel energiezuinig konden zijn, kwam meerdere keren naar voren dat (het verminderen van) energieverbruik direct samenhangt met armoede. Voor sommige maatregelen moet er nu eenmaal tijd en geld zijn. De gemeente en woningcorporaties spelen hier ook een grote rol in. Ook al ging deze sessie over de relatie die mensen zelf hadden tot de energietransitie, is het belangrijk om te erkennen dat het niet een individuele, maar maatschappelijke uitdaging is.
-
Artikel
WmdW Festival 2023: Mentale Kracht
Op 20 en 22 juni vond het eerste Wetenschap met de Wijk Festival plaats op verschillende OBA-locaties
in Amsterdam. Bewoners, welzijnsorganisaties, beleidsmakers, studenten en wetenschappers kwamen
bij elkaar om hun ideeën te wisselen over mentale kracht. Op drie verschillende OBA-locaties vonden
gesprekken plaats over mentale kracht: Oosterdok (Centrum), Banne Buiksloot (Noord) en Ganzenhoef
(Zuid-Oost).OBA Oosterdok – 20 Juni
Het hoofdevenement van het festival bestond uit een dialoogsessie rond het thema mentale kracht, ontworpen en gehost door een groep masterstudenten van de VU. Aan de sessie namen zo'n 40 mensen deel, onder wie vertegenwoordigers van AURORA (Horizon 2020), VoorUit, Thrive Amsterdam, OBA en diverse VU-studenten en -onderzoekers. De masterstudenten presenteerden bevindingen uit hun eigen onderzoeksprojecten over mentale kracht en stelden twee discussievragen: 1) Hoe definieer je mentale kracht? en 2) Hoe vergroot je je mentale kracht? Definities van mentale kracht hadden vooral betrekking op veerkracht en balans. Manieren om de mentale kracht te vergroten, waren onder meer zelfzorg (bijv. Slaap, hobby's), het creëren van en vertrouwen op gemeenschap, het vergroten van zelfbewustzijn en zelfacceptatie, en reflectieve activiteiten (bijv. Meditatie, bidden, filosofie). Er ontstond een discussie over individuele versus collectieve mentale kracht en het belang om voor elkaar en onze gemeenschappen te zorgen. We bespraken ook interne versus externe factoren die bijdragen aan mentale kracht. Zo kunnen mensen mentaal sterk zijn, maar toch in een kwetsbare positie in de samenleving verkeren.
OBA Banne Buiksloot – 22 Juni
In Noord organiseerden we een quiz over mentale kracht (aangepast van een reguliere wekelijkse OBA-quiz) om de discussie over mentale kracht onder ouderen in Noord te stimuleren. Een groep van zo'n 20 bejaarde bewoners was aanwezig, van wie de meesten al meer dan 40 jaar in Noord wonen. We bespraken mogelijke oorzaken van eenzaamheid bij ouderen, groen in Amsterdam en veranderingen in de buurt. De meeste deelnemers vonden dat ze vriendelijk waren tegenover hun buren, maar dat ze daar niet dezelfde vriendelijkheid voor terugkregen. Ook toegankelijkheidsproblemen in parken, zoals mobiliteit en beschikbaarheid van toiletten, waren een veel voorkomend thema. Ook vonden veel deelnemers dat er in Noord vroeger een sterker gemeenschapsgevoel heerste dan nu.
OBA Ganzenhoef – 22 Juni
In Zuid-Oost vond een rondetafelgesprek plaats met HvA psychologie-studenten en welzijnsorganisaties als Thrive Amsterdam (GGD) en Swasoom Welzijn. Deelnemers dachten na over drie vragen: 1) Wat betekent mentale kracht voor jou? 2) Hoe houd je je evenwicht? en 3) Wat kunnen buurtcampussen of het Wetenschap met de Wijk-project doen om u te helpen? We ontdekten dat rust, slapen, lekker in je vel zitten, je fit voelen en je gezien en gehoord voelen allemaal bijdroegen aan mentale kracht. Deelnemers gaven aan dat het belangrijk is om iemand te hebben om mee te praten, fysiek contact met iemand te hebben, te sporten en uitdagingen en problemen te omarmen in plaats van ze te vermijden. Belemmeringen voor het vergroten van de mentale kracht waren onder meer financiële (on)zekerheid, schaamtegevoelens en culturele verschillen.
Het Wetenschap met de Wijk Festival bracht meer dan 200 stakeholders uit de regio Amsterdam samen, elk met hun eigen unieke perspectieven en ervaringen. Het hoofdevement bij OBA Oosterdok was vooral succesvol in het verbinden van welzijnsorganisaties, beleidsmakers, studenten en onderzoekers. De kleinere, buurtgerichte evenementen in Noord en Zuid-Oost waren succesvoller in het bereiken van bewoners. De gesprekken die we hadden, impliceren veel toekomstige onderzoeksrichtingen, bijvoorbeeld:
- Hoe kunnen we de mentale weerbaarheid en het evenwichtsgevoel vergroten?
- Wie is verantwoordelijk voor het vergroten van de mentale kracht in de samenleving?
- Hoe kan de mentale kracht van kwetsbare groepen worden vergroot?
- Hoe wordt mentale kracht ervaren door verschillende culturele groepen?
Heel erg bedankt aan iedereen die heeft meegedaan en hopelijk tot volgend jaar!