Handvatten voor het verantwoorde gebruik van spraaktechnologie

De afgelopen jaren is spraaktechnologie gemeengoed geworden. Vele chauffeurs geven mondelinge instructies aan hun auto’s en sommige mensen staan ’s ochtends zelfs op met de stem van een digitale spraakassistent. We gaan steeds vaker met computers een gesprek aan – en dat heeft consequenties. Niets is immers menselijker dan onze spraak. In onze gesprekken drukken we onszelf uit en ontwikkelen we omgangsvormen.

Het Rathenau Instituut heeft deze studie daarom gewijd aan spraaktechnologie. Hoe werkt spraaktechnologie, waarvoor wordt zij gebruikt en welke ethische vragen roept ze op? We zoeken uit hoe de overheid, bedrijven en burgers kunnen bijdragen aan spraaktechnologie die onze samenleving en sociale relaties verrijkt, en niet verschraalt.

Computers kunnen steeds beter menselijke spraak herkennen, interpreteren en produceren. Dankzij de verbeterde spraaktechnologie is het mogelijk om met computers in gesprek te gaan, en kunnen gebruikers met hun stem de digitale wereld aansturen. Spraaktechnologie wordt al veel gebruikt in de auto en in huis, en bedrijven en organisaties experimenteren ermee in tal van andere domeinen, waaronder de zorg en de veiligheidssector. De groeiende toepassing van spraaktechnologie heeft belangrijke gevolgen voor de samenleving. Onze spraak vormt een essentieel onderdeel van wie we zijn als mens, en van onze sociale relaties. Ook bevatten onze gesprekken zeer gevoelige informatie – over onze identiteit, over de gesprekken die we voeren, en zelfs over onze gezondheid en ons humeur. Onze spraak verdient dus bescherming. Deze studie onderzoekt hoe de samenleving deze bescherming vorm kan geven.

Bron: Rathenau Instituut (2020). Hoor wie het zegt – Handvatten voor het verantwoorde gebruik van spraaktechnologie. Den Haag (auteurs: Hamer, J., S. Doesborgh en L. Kool)

Downloads