De afgelopen jaren hebben de regeringen van de EU hun onderlinge culturele samenwerking versterkt. Ook de aanvullende rol van de EU op cultureel terrein krijgt geleidelijk meer gestalte. Het accent ligt daarbij onder meer op de rol van cultuur en creativiteit in innovatie en sociale cohesie, en op culturele samenwerking met partners buiten Europa. Ook op het vlak van de financiering groeit de rol van de EU. Voor veel Nederlandse kunstenaars, culturele instellingen en creatieve bedrijven is het samen leren en samen werken met Europese partners niet meer weg te denken uit hun werk.
In het Nederlands cultuurbeleid speelt Europese samenwerking een nog weinig zichtbare rol. Deze notitie gaat daarom in op de kansen die Europese samenwerking de komende jaren biedt voor de Nederlandse cultuursector en voor het cultureel beleid op terreinen als duurzaamheid, educatie, en wereldwijde samenwerking. Het Europees cultuurbeleid heeft ook zwakke plekken, en daar liggen voor Nederland kansen om invloed uit te oefenen en het cultuurbeleid van de EU bij te sturen.
In delen van Europa ondermijnen onverdraagzaamheid en vooroordelen intussen het draagvlak voor democratie. Een open samenleving heeft groot belang bij een cultuurbeleid dat nationale ramen en deuren openhoudt en mensen in staat stelt inhoud te geven aan hun gezamenlijk Europees burgerschap. Dat vraagt versterking van de Europese dimensie van het Nederlands cultuurbeleid en versterking van de Nederlandse inbreng in het Europees cultuurbeleid. Anders gezegd: in Europa niet alleen (financieel) ‘halen’, maar ook (beleidsmatig) ‘brengen’, in goede samenwerking tussen de overheid, sectorinstellingen en cultuurmakers. Voor dit samen leren, samen werken, en samen financieren draagt deze notitie bouwstenen aan.
"De Nederlandse regering bereidt een herziening voor van haar cultuurbeleid en -systeem. Op 2 maart vroeg Gunay Uslu, staatssecretaris van Cultuur en Media, de Raad voor Cultuur om advies, onder meer over een internationale dimensie van het Nederlandse cultuurbeleid en de bijbehorende infrastructuur. Het advies verschijnt in november 2023.
Parallel aan de adviesaanvraag over het culturele systeem werkt het kabinet aan de herziening van het beleidskader voor internationale culturele betrekkingen.
Als bijdrage aan beide processen hebben wij de paper Kansen benutten, kansen creëren gemaakt. Het reflecteert op mogelijkheden voor de Nederlandse culturele sector om te participeren in de Europese samenwerking en om het toekomstige Europese cultuurbeleid te beïnvloeden. Het bevat veel voorbeelden uit de praktijk – variërend van het vergroenen van de culturele sector tot de digitale transformatie en het bevorderen van duurzame ontwikkelingsdoelen – en sluit af met een reeks aanbevelingen." (European Cultural Foundation, 24 mei 2023)
Colofon
Kansen benutten, kansen scheppen is een bijdrage aan de discussie over de Europese dimensie van het Nederlands cultuurbeleid.
Uitgever
European Cultural Foundation, Amsterdam, mei 2023
www.culturalfoundation.eu
Vormgeving
Martin Takke