Auteurs: Lisanne de Blok & Lars Brummel | Departement Bestuurs- en Organisatiewetenschap. Universiteit Utrecht.
Gefundeerd politiek vertrouwen?
Onderzoek naar de relatie tussen overheidsprestaties en 't vertrouwen in politieke instituties
Dit rapport biedt meer inzicht in de ontwikkelingen en achtergrond van het politiek vertrouwen in Nederland. De vraag is: hoe staat het er nou écht voor met het vertrouwen dat Nederlanders hebben in hun politieke instituties? En waar baseren burgers dat vertrouwen, of wantrouwen, op? Om deze vragen te beantwoorden, is er data verzameld onder een representatieve groep van 1750 Nederlanders door middel van een vragenlijst in februari 2022. Deze data zijn gecombineerd met longitudinale gegevens uit 2008 t/m 2022.
Dit rapport biedt vanuit meerdere perspectieven inzicht in de basis van het politiek vertrouwen van Nederland. Het richt zich daarbij met name op de relatie tussen de tevredenheid met overheidsprestaties en het politiek vertrouwen. Het kernidee is dat het voor een democratie het meest wenselijk is als het politiek vertrouwen (en het wantrouwen) gefundeerd is op evaluaties van hoe de overheid het doet. Wanneer een overheid ondermaats presteert, zou dit idealiter tot een laag politiek vertrouwen leiden.
Dit perspectief heet ook wel het vertrouwen-als-evaluatie perspectief en veronderstelt dus dat het politiek vertrouwen een manier is waarop burgers de overheid verantwoordelijk kunnen houden. In dit rapport onderzoeken we de rol van drie type prestaties voor het vertrouwen: tevredenheid met de beleidsuitkomsten, tevredenheid met het besluitvormings- en uitvoeringsproces en tevredenheid met het directe contact. Daarnaast kijken we ook naar verschillen in vertrouwensoordelen op basis van
verantwoordelijkheidspercepties en prioriteiten.