Handreiking van promovenda Suzanne van Hees leidinggeven. Deze handreiking bestaat uit een nieuwe, wetenschappelijk onderbouwde aanpak waarmee leidinggevenden medewerkers met psychische klachten beter kan ondersteunen. Deze gaat over signaleren en bespreekbaar maken van psychische klachten bij medewerkers en het tijdig inzetten van werkaanpassingen voordat verzuim optreedt.
Eén op de vijf personen krijgt in het werkzame leven te maken met veel voorkomende psychische problemen, zoals stress, angst, depressie of mentale vermoeidheid. Er ontstaat dan meer kans op verminderde productiviteit of ziekteverzuim. De werkcontext is complex en de praktijk leert dat het moeilijk is om grip te krijgen op het voorkomen van verzuim. Waarom blijft de ene medewerker wel werken bij psychische problemen en de andere medewerker niet? En hoe kan de werkgever, met name de direct leidinggevende, werkbehoud bevorderen en psychisch verzuim voorkomen?
Focus op mogelijkheden:
De onderzoeksresultaten laten zien dat er meer focus mag liggen op wat een werknemer belangrijk vindt en op diens mogelijkheden, juist ook als het minder goed gaat op het werk. Een veilig werkklimaat, waar gesproken mag worden over psychische gezondheid, vormt een fundamentele basis van waaruit werkbehoud bevorderd kan worden. De relatie met de leidinggevende, gebaseerd op wederzijds vertrouwen, blijkt hierin van groot belang te zijn. Bijvoorbeeld om te zoeken naar de juiste werkaanpassingen om uitval te voorkomen.
Preventie psychisch verzuim:
Vanuit deze resultaten heeft Van Hees, samen met haar collega’s, een preventieve, gedragsgerichte aanpak voor leidinggevenden ontwikkeld, om medewerkers beter te kunnen ondersteunen. Deze kan worden ingezet in de vorm van coachende gesprekken tussen leidinggevende en arbeidsdeskundige, bij voorkeur voordat verzuim heeft plaatsgevonden. De aanpak werd gebruikt in gesprekken tussen 92 leidinggevenden en arbeidsdeskundigen over medewerkers met risico op verzuim. Hierin werden thema’s zoals signaleren van veranderend gedrag, voeren van moeilijke gesprekken en stimuleren van eigen regie besproken. Uit de evaluatie wordt duidelijk dat de nieuwe aanpak bewustzijn, eigen vertrouwen, vaardigheden en steunend gedrag van leidinggevenden versterkt. Waar leidinggevenden vanwege de privacy niet naar de medische toestand mogen vragen, kunnen zij wel in gesprek gaan over wat de medewerker belangrijk vindt in werk, en goed uitvragen wat iemand wél kan ondanks de psychische klachten. Hierbij zijn regelmogelijkheden, tijdelijke werkaanpassingen en steun van collega’s essentieel.
Dr. Suzanne van Hees
Promotor: Prof. dr. R.W.B. Blonk (Tilburg University)
Copromotores: Dr. S. Oomens (HAN University of Applied Sciences)
Dr. B.E. Carlier (HAN University of Applied Sciences)
Leden promotiecommissie: Prof. dr. H. van de Mheen (Tilburg University)
Prof. dr. M.J.P.M. van Veldhoven (Tilburg University)
Prof. dr. K.M. Nielsen (Sheffield University)
Prof. dr. ir. A. Burdorf (Erasmus MC/EUR)
Dr. J. Dikkers (HU University of Applied Sciences Utrecht)
©2023 Gertruda Maria van Hees, The Netherlands