Onder- en bovengrondse berichten aan het stadsbestuur

Twee voorbeelden van een onderwereld die zich roert. Zichtbaar wil ze zijn, gekend, erkend, en gewaardeerd. Lang was alles onder het maaiveld onzichtbaar en nauwelijks gespreksonderwerp in het ruimtelijk ontwerpdomein. Sinds BiodiverCITY – A Matter of Vital Soil, het baanbrekende onderzoek van Joyce van den Berg, Hans van der Made en vele anderen, staat het ontwerpen met de ondergrond nadrukkelijk op de agenda.  Met het verschijnen van de Integrale Ontwerpmethode Openbare Ruimte (IOOR) hoopt de gemeente Amsterdam overzicht te krijgen in de vele ondergrondse ontwikkelingen. Het wordt immers steeds duidelijker dat de bovengrond niet zonder de ondergrond kan, en dat een nieuw bewustzijn nodig is om het stedenbouwkundig ontwerp voor de onder- en bovengrond samen te brengen.

Arcam toonde eerder dit jaar in de tentoonstelling Sub terra- Roots for underground urbanism hoe rijk een ruimtelijk domein eruit kan zien, wanneer de boven- en onderwereld met elkaar in harmonie worden gebracht. Met de opkomst van ‘underground urbanism’ zal de rol van ontwerpers veranderen. Maar ook voor stadsbestuurders en beleidsmakers is een belangrijke rol weggelegd. In het ontwikkelen van (nieuw) beleid en het koppelen van kennis, en in het afdwingen van verdiepend onderzoek en vernieuwing in methodieken.

Dat alles heeft de bewoners van de boven- en ondergrond gesterkt in hun gevoel voor eigenwaarde. En nu laten ze van zich horen. Via stadsdichter Marjolijn van Heemstra spreken zij zich uit en vragen zij aandacht: van ontwerpers, Amsterdammers, maar vooral van hun stadsbestuur. Zij vonden in tuin- en parkontwerper Ton Hilhorst, fotograaf Rubén Dario Kleimeer, architect Aura Luz Melis, journalist, auteur en moderator Tracy Metz, erfgoedprofessional Thijs van Roon en landschapsontwerper Philomene van der Vliet gloedvolle vertolkers van hun zaak. Via het grafisch ontwerp van Eliane Beyer (Joseph Plateau) lichten hun groeten aan het stadsbestuur letterlijk op in het donker.