Studie: historische analyse 2005-2020
Onderdeel van
Trefwoorden
(update 2022)
Amsterdammers maken zich in toenemende mate zorgen over drukte in de stad. Zeker in het centrum zou de drukte leiden tot verdringing van bewoners en ondernemers, en verschraling van het winkelaanbod. Deze winkelgebieden typeren we in dit onderzoek als ‘oververhitte’ winkelgebieden. Het dominante beeld van de winkelgebieden buiten het centrum, en vooral die buiten de ring A10, is eerder andersom. Onder andere door online concurrentie, ervaren deze gebieden een terugloop van bezoekers toenemende leegstand, verschraling van het aanbod en overlast op gebied van ‘schoon, heel, veilig’. Deze gebieden typeren we als ‘onderkoelde’ winkelgebieden.
Het beeld dat we hebben van oververhitte winkelgebieden in het centrum versus onderkoelde winkelgebieden erbuiten is echter moeilijk te vatten in cijfers. Het meten van deze ontwikkelingen blijkt lastig omdat er beperkt data is over bezoekers van winkelgebieden en de bewoners in deze gebieden. In deze historische analyse hebben we de wél beschikbare data geïnventariseerd, voor de periode 2005-2020, en hebben we indicatoren gevonden waarmee we de mogelijke oververhitting en onderkoeling in winkelgebieden over de tijd heen kunnen schetsen. De resultaten van het onderzoek zijn gepubliceerd in een interactief dashboard, zie ook de bijsluiter voor informatie over achtergrond en gebruikte data.
Het onderzoek biedt een overzicht van de indicatoren die je zou willen meten om vast te stellen of er sprake is van toenemende of afnemende drukte en of dat leidt tot verschraling van het aanbod en eventuele verdringing van ondernemers. Daarnaast poogt het onderzoek met de huidige beschikbare data ook gebieden in Amsterdam te lokaliseren waar oververhitting of onderkoeling plaatsvindt. Drukte wordt daarbij ingeschat naar aanleiding van de hoogte van winkelhuren. Verdringing wordt gemeten als stoppende ondernemers en om verschraling te meten is gekeken naar de opkomst van winkelketens en winkels die worden beschouwd als ‘toeristenwinkels’.
Als we naar de cijfers kijken gaan drukte, verdringing en verschraling niet per se hand in hand. Wel zien we in het interactieve dashboard dat er meer polarisatie plaatsvindt tussen winkelgebieden. Zo was in 2006 de winkelhuurprijs in de 10% duurste winkelgebieden 3,5 keer zo hoog als de huurprijs in de 10% goedkoopste winkelgebieden. Ruim tien jaar later (2017) was deze factor bijna verdubbeld, naar 5,7. Tevens zien we dat leegstand zich concentreert in enkele grotere winkelgebieden buiten de ring A10. Anno 2020 zagen we dat - niet heel verrassend - corona een sterk effect heeft op het winkellandschap. Dit geldt vooral in de kernzone. In de stadszone zijn de gevolgen van de lockdowns (vooralsnog) minder zichtbaar.
Een uitgebreid verslag van de historische analyse inclusief verhelderende infographics lees je terug in dit rapport (hoofdstuk 2).