Stella Marcé
Onderdeel van
Trefwoorden
Naar kennisnetwerk
Samenvatting
Intro
Extremer weer komt steeds vaker voor. Er is een toename van zeer warme en droge dagen. Ook het aantal hevige regenbuien en de kans op overstromingen nemen toe. Er gebeurt van alles in Amsterdam om de stad hierop aan te passen. Dit noemen we klimaatadaptatie. In de wijk Westlandgracht is door I&O Research onderzocht wat bewoners hiervan weten, merken en vinden en hoe de gemeente Amsterdam de bewoners het beste kan ondersteunen op het gebied van klimaatadaptatie.
Klimaatverandering
Negen op de tien (91%) bewoners van de wijk Westlandgracht zijn op de hoogte van de effecten van klimaatverandering en 86 procent maakt zich zorgen over extreme weersomstandigheden. Al vinden bijna alle inwoners van de wijk (92%) het goed dat de gemeente Amsterdam zich bezighoudt met klimaatadaptie, is slechts 11 procent op de hoogte van wat de gemeente Amsterdam hier nu precies aan doet. Toch vertrouwen de meeste inwoners erop dat de gemeente Amsterdam de juiste maatregelen neemt. Driekwart (77%) voelt zich verantwoordelijk om actie te ondernemen tegen klimaatverandering en ongeveer de helft (54%) denkt dat ze zelf iets kunnen doen aan klimaatadaptatie.
Klimaatadaptieve maatregelen
Tweederde van de inwoners (67%) geeft aan dat zij best klimaatadaptieve maatregelen willen in hun woning, zolang ze het maar niet zelf hoeven te regelen. Meer dan de helft (56%) weet niet wat voor klimaatadaptieve maatregelen zij in hun eigen woning kunnen nemen. Zeven op de tien heeft nog geen klimaatadaptieve acties ondernomen in hun woning. Van hen die dit wel hebben gedaan, heeft meer dan de helft (18% van het totaal) zonwering aangeschaft. De voornaamste reden waarom men voor de klimaatadaptieve maatregelen heeft gekozen, is dan ook meer verkoeling als het warm is. Financiële prikkels lijken geen rol te spelen.
Ongeveer zes op de tien inwoners van Westlandgracht (59%) zouden tenminste één van de voorgestelde maatregelen kunnen en willen nemen. Het aanleggen van een groene gevel of een groen dak en zonwering worden daarbij het vaakst genoemd. De belangrijkste belemmeringen om klimaatadaptieve maatregelen te nemen zijn dat de verhuurder/vve geen maatregelen wil nemen en dat deze maatregelen in de woning technisch niet mogelijk zijn.
Ondersteuning door de gemeente
Het missen van ondersteuning in het aansporen van de verhuurder om maatregelen te nemen wordt het meest genoemd (40%). Daarna volgen het ontbreken van begeleiding van het proces binnen de vve (35%), het ontbreken van financiële ondersteuning (31%), het ontbreken van informatie over goede en betrouwbare partijen die kunnen helpen (30%) en het ontbreken van praktische hulp bij het toepassen (28%).
Informatiebehoefte en communicatievoorkeuren
Via de Krant Amsterdam (16%), de digitale nieuwsbrief van de gemeente Amsterdam (10%) en het Instagramaccount van de gemeente Amsterdam (7%) hebben inwoners weleens wat gehoord over klimaatadaptatie. Twee derde (67%) van de inwoners heeft via geen van de voorgestelde kanalen weleens gehoord over (maatregelen voor) klimaatadaptie.
Acht op de tien (83%) inwoners van de wijk Westlandgracht zouden graag meer informatie willen ontvangen. De helft van de inwoners wil graag informatie over hoe zij zelf klimaatadaptieve maatregelen in hun eigen woningen, tuin of balkon kunnen toepassen. Ook is de helft benieuwd naar de maatregelen die de gemeente Amsterdam neemt en naar subsidies en financieringsmogelijkheden. Een derde ziet graag informatie over geschikte partijen die kunnen helpen en succesverhalen over anderen in dezelfde situatie. Inwoners met een informatiebehoefte ontvangen deze informatie het liefst via nieuwsbrieven per e-mail.
Vertrouwen
Over het algemeen lijkt er vertrouwen te zijn richting de gemeente als het gaat om klimaatadaptatie. Enig gebrek aan vertrouwen lijkt niet te gaan om wantrouwen over de intenties van de gemeente, maar eerder om een gebrek van vertrouwen in bekwaamheid bij het bieden van ondersteuning en informatie. Dit gebrek aan vertrouwen lijkt eerder te berusten op een gebrek aan kennis en ervaring met ondersteuning, dan op negatieve beelden of ervaringen.
Aanbevelingen
• Speel in op het positieve sentiment onder de inwoners ten aanzien van klimaatadaptatie
• Laat zien wat de gemeente doet om de stad voor te bereiden op extremer weer
• Illustreer succesverhalen zoals in de Mannoury-woontorens, actiegericht en met de focus op de bewoners
• Illustreer vooral hoe men er in wooncomfort en financieel gezien op vooruit gaat
• Wees eerlijk over de kosten en baten van bepaalde aanpassingen
• Bied mogelijkheden aan huurders en kopers binnen een vve-constructie die momenteel aanlopen tegen een gebrek aan mogelijkheden om hun stem te laten horen
• Stuur, indien mogelijk, met subsidies bij waar geld nog een beperkende factor is (onder andere bij de aanleg van groene gevels en daken)
• Communiceer naar inwoners welke ondersteuning er vanuit de gemeente geboden kan worden als zij aan de slag willen met klimaatadaptatie in hun woning
• Communiceer via één betrouwbare wegwijzer (de website) en zet een aanvullende nieuwsbrief in
• Communiceer naar inwoners wat zij in hun specifieke situatie allemaal wél kunnen doen. Wees duidelijk over de mogelijkheden voor huurders en kopers in een vve
• Wees niet belerend in de communicatie. Geef inwoners het idee dat er mogelijkheden zijn waar zij zelf mee aan de slag kunnen. Voorkom dat zij het gevoel krijgen niet goed bezig te zijn.
Aanleiding voor het onderzoek
De gemeente Amsterdam heeft I&O Research opdracht gegeven onderzoek te doen naar houding, kennis en gedrag ten aanzien van klimaatadaptatie van inwoners in de wijk Westlandgracht in Nieuw-West. Samen met de uitkomsten van het bewonersonderzoek, dat ook in 2023 is gehouden onder bewoners van de Mannoury-woontorens in de wijk Westlandgracht, biedt dit onderzoek handvatten om (onder andere) de communicatiestrategie van het programmateam Klimaatadaptatie aan te scherpen. De uitkomsten van dit onderzoek maken ook duidelijk welke klimaatadaptieve maatregelen praktisch haalbaar zijn en hoe de gemeente hierbij het beste kan ondersteunen.
Onderzoeksvraag
Om deze inzichten op te halen zijn de volgende centrale onderzoeksvragen opgesteld:
• Wat weten de inwoners van de wijk Westlandgracht over klimaatadaptatie en klimaatadaptieve maatregelen, wat merken ze ervan in hun omgeving en wat vinden ze ervan?
• Hoe kan de gemeente hen het beste motiveren en ondersteunen bij het nemen van klimaatadaptieve maatregelen in eigen huis en tuin?
Opzet van het onderzoek
De inzichten zijn opgehaald via een kwantitatief onderzoek in de vorm van een online vragenlijst. Om de inwoners in de wijk Westlandgracht te bereiken ontvingen 6.000 inwoners een uitnodigingsbrief met een link naar de vragenlijst. In totaal hebben 200 Amsterdammers deelgenomen aan het onderzoek. Een belangrijke kanttekening hierbij is dat het aandeel kopers met een vve en hoger opgeleiden oververtegenwoordigd zijn in dit onderzoek. Anderzijds zijn huurders en lager opgeleiden ondervertegenwoordigd. Dat betekent dat deze resultaten niet representatief zijn voor de hele wijk.
Reacties
Pam Geven, communicatieadviseur klimaatadaptatie:
"De uitkomsten geven ons mogelijkheden onze huidige communicatie verder aan te scherpen, het gesprek te voeren met partijen in de stad én zijn wellicht een opstapje naar een groter vervolgonderzoek."
Meer weten?
De eindrapportage (zie bijlage) bevat nog veel meer informatie over het onderzoek. Wil je meer weten of heb je vragen? Neem dan contact op met onderzoeksadviseur Stella Marcé: s.marce@amsterdam.nl 06 517 50 177