Het VN-verdrag Handicap is in het leven geroepen om de positie van mensen met een beperking te verbeteren. Sinds 2016 geldt dit verdrag in Nederland. Om ervoor te zorgen dat de doelen uit dit verdrag realiteit worden, is het kabinet in 2018 gestart met het subsidieprogramma ‘Onbeperkt meedoen!’. Het doel van dit programma is om drempels in de samenleving weg te nemen waardoor mensen kunnen leven zoals zij zelf willen.
Uit het programma ‘Onbeperkt meedoen!’ is een leernetwerk ontstaan waarin vier bestaande projecten lessen en ervaringen met elkaar uitwisselen over het verbeteren van de positie van jongeren met een beperking. Specifiek werd er gekeken hoe verbeteringen in het onderwijs of bij werkgevers ervoor kunnen zorgen dat deze jongeren aan een baan komen. Kennisland begeleidde dit leernetwerk.
In deze handreiking delen we de lessen die we leerden uit de projecten van Saskia, Jan, Marjolein en Gerben. We delen wat voor hen wel en niet werkt om jongeren met een beperking naar werk of onderwijs te helpen. Deze lessen presenteren we op een aantal niveaus:
- Tips voor de beleidsmaker
- Tips voor de organisatie
- Tips voor het individu
- Tips voor de implementatie van een project
Vertel een positief en inclusief verhaal
Op de arbeidsmarkt worden jongeren met een beperking helaas vaak nog gezien als ‘individuen die iets komen halen’. Ze worden gezien als werknemers waarin veel energie geïnvesteerd moet worden voordat ze mee kunnen draaien, terwijl ze vaak veel meer in hun mars hebben dan van tevoren gedacht. Dit doet geen recht aan het talent en de waardevolle bijdrage van de jongeren aan de arbeidsmarkt. De negatieve beeldvorming zit het volledig meedoen van jongeren met een beperking aan de samenleving in de weg. Dat zie je ook terug in het taalgebruik waar ze vaak als ‘kwetsbaar’ en ‘beperkt’ worden bestempeld. We moeten meer praten over de talenten van jongeren met een beperking en welke kansen zij bieden aan werkgevers en de samenleving in het geheel. Dat betekent dat we ook positieve en inclusieve taal moeten gebruiken die bijdraagt aan gelijkwaardigheid.
Zorg voor structurele en actieve vertegenwoordiging van jongeren met een beperking
Om jongeren en hun noden en behoeften te vertegenwoordigen zijn er verschillende
belangengroepen die zich voor hen inzetten. Dit doen zij meestal door advies te geven aan bijvoorbeeld overheidsinstanties. Alhoewel dit een stap in de goede richting is, kan de stem van de jongeren meer structureel geïntegreerd worden in beleidsprocessen. Denk bijvoorbeeld aan een betaald adviesorgaan, interne klankbordgroepen of collega-beleidsmakers die zelf deel uitmaken van de doelgroep. Door jongeren actief en structureel te betrekken maak je beleid met hen, niet over hen.
Lees de handreiking voor meer lessen!