• External knowledge institution

• Vision,
• Evaluation

Manifest voor gelijke kansen

Een arbeidsmarkt voor iedereen

De Nederlandse arbeidsmarkt biedt veel kansen. Kansen om aan werk te komen en je verder te ontwikkelen. Bijna nergens ter wereld doen zoveel mensen mee op de arbeidsmarkt. Toch is die arbeidsmarkt niet voor iedereen even gastvrij. Er staan nog steeds mensen aan de kant die wel willen en kunnen werken. Er zijn bedrijven die daar oog voor hebben, maar nog niet iedereen ziet het belang van diversiteit en inclusie. Met dit manifest wil AWVN daarom een beweging in gang zetten. Doel is dat álle werkgevers zorgen voor gelijke kansen. Want daar profiteert uiteindelijk iedereen van.

Werk is belangrijk
Werk is belangrijk, in de eerste plaats voor onszelf. Met werk geven we invulling aan ons leven, zorgen we voor inkomen en hebben we een plek in de samenleving. Werk moet aansluiten bij onze talenten. De arbeidsmarkt werkt optimaal als iedereen op de juiste plek zit. Natuurlijk hebben ook werkgevers er baat bij als zo veel mogelijk mensen werken: zij kunnen er een deel van de personeelskrapte mee oplossen.
Ook voor de samenleving als geheel is het belangrijk dat mensen werken. De economie draait beter als mensen geld verdienen dat ze kunnen uitgeven. Hoge arbeidsparticipatie is bovendien goed voor de sociale samenhang: de samenleving functioneert beter als iedereen mee mag doen en als mensen op allerlei plekken – ook op de werkvloer – anderen zien aan wie ze zich kunnen spiegelen.

Inclusieve bedrijven zijn succesvoller
Inclusief werkgeven levert bedrijven veel op. Dat blijkt uit meerdere onderzoeken. Inclusieve bedrijven trekken meer talent aan. Hun werknemers zijn meer betrokken en tevreden en blijven langer. Werknemers werken graag bij een werkgever die zich inzet voor mensen met een kwetsbare positie en waarderen het om met hen samen te werken.
Uit onderzoek blijkt ook dat diverse en inclusieve bedrijven beter presteren en betere beslissingen nemen. Iedere uitdaging wordt namelijk vanuit meer verschillende perspectieven bekeken. Teams zijn daardoor creatiever en vernieuwender.
Een organisatie met (meer) diversiteit voldoet beter aan de wensen en verwachtingen van klanten. Daardoor wordt het bedrijf aantrekkelijk voor een grotere groep klanten en groeit het. Dit geldt niet alleen voor bedrijven die producten of diensten leveren voor een divers publiek. Het geldt net zo goed in bijvoorbeeld de zorg: hoe kun je goede zorg leveren als medewerkers een heel andere achtergrond hebben dan cliënten?

De arbeidsmarkt is niet voor iedereen even gastvrij
Waar je geboren bent, hoe je eruit ziet, of je leeft met een beperking, van wie je houdt, wat je leeftijd is of wat je gelooft, moet niet uitmaken. Iedereen verdient dezelfde kansen op de arbeidsmarkt. De werkelijkheid is helaas anders. Mensen die leven met een (arbeids)beperking moeten bijvoorbeeld vaker solliciteren voordat ze een baan krijgen. Werkgevers zijn wel positiever gaan denken over het aannemen van iemand met een arbeidsbeperking, maar te weinig werkgevers doen dat ook daadwerkelijk. Meestal is dat geen onwil. Vooral kleinere bedrijven schrikken terug voor ingewikkelde regelingen, zijn bang voor hoge kosten, of betwijfelen of ze de juiste begeleiding kunnen bieden.

Ook mensen met een bi-culturele achtergrond moeten bovengemiddeld vaak solliciteren. Discriminatie gebeurt vaak onbewust en komt vooral in het sollicitatieproces voor. Met name afkomst, leeftijd en geslacht spelen dan een rol. Mensen die discriminatie hebben ervaren bij het zoeken naar werk, geven hun zoektocht soms op. Zij verliezen hun motivatie om te werken, terwijl zij wel de kwaliteiten daarvoor hebben.

Inclusie is meer dan diverse instroom
Kansenongelijkheid beperkt zich niet tot de sollicitatieprocedure. Ook bij het doorstromen naar hogere functies maken bijvoorbeeld vrouwen of mensen met een bi-culturele achtergrond vaak minder kans.
Daarnaast is de sfeer op het werk niet voor iedereen even prettig. Een op de vijf werkenden voelt zich weleens onveilig op het werk; mensen met een bi-culturele achtergrond bovengemiddeld vaak. LHBTIQ+-personen kunnen niet altijd openlijk praten over hun partner, terwijl anderen daar niet over hoeven na te denken. De werkgever heeft een belangrijke rol in het zorgen voor een werkomgeving die voor iedereen veilig en prettig is.

Inclusie is een taak voor iedereen
In de hele samenleving zien we scheidslijnen, die de laatste jaren scherper lijken te worden. Tegenstellingen tussen groepen op basis van culturele achtergrond, religie, opleiding en regio lijken groter te worden.
De werkvloer is een van de plekken waar tegenstellingen aan de oppervlakte kunnen komen. Ook de niet-zichtbare verschillen, bijvoorbeeld in karaktereigenschappen, sociaaleconomische klasse of politieke voorkeur. Tegelijkertijd is de werkvloer bij uitstek de plek om verschillen te accepteren en te overbruggen. Daarin speelt iedereen een rol – minderheid of niet.
Mensen die niet tot een van de bekende minderheidsgroepen behoren, kunnen inclusie als een bedreiging ervaren of als iets dat juist ongelijkheid creëert. Zij vragen zich misschien af wat diversiteitsbeleid betekent voor hun eigen carrièreperspectief. Dat kan spanning geven op de werkvloer. Inclusie vraagt dus niet alleen om aandacht voor specifieke groepen, maar voor alle werknemers.

Wat kunnen werkgevers doen?
De werkvloer moet een plek zijn waar iedereen welkom is, zichzelf kan zijn, zich veilig voelt, zich kan ontplooien en gelijkwaardig wordt behandeld. Werkgevers hebben hierin een sleutelfunctie. Zij kunnen bijvoorbeeld hun werving- en doorstroombeleid zodanig aanpassen dat er meer gelijke kansen ontstaan. Ook kunnen ze bij alle medewerkers bewustwording en draagvlak voor inclusiviteit stimuleren. Werkgevers kunnen het werk zo organiseren dat het aansluit bij de talenten van mensen en bij wat zij nodig hebben om duurzaam aan het werk te kunnen. En natuurlijk is het belangrijk dat de top van een bedrijf het goede voorbeeld geeft op het gebied van inclusie.

Samen zetten we een beweging in gang
De arbeidsmarkt moet gelijke kansen bieden voor iedereen. AWVN vindt dat álle werkgevers daarvoor moeten zorgen. Met een denktank van bedrijven, brancheverenigingen en deskundigen hebben we daarom dit manifest opgesteld. We willen er een beweging mee in gang zetten die zorgt voor gelijke kansen voor iedereen. Iedere werkgever kan stappen zetten die een groot verschil maken. Het gaat om acties op het gebied van werving en selectie, creëren van een inclusieve cultuur, het anders organiseren van werk en inclusieve arbeidsvoorwaarden.

Met de principes die hieronder volgen, zetten we samen stappen in de goede richting en wordt het vanzelfsprekend een inclusieve werkgever te zijn.

1. Talent staat voorop
2. Werk sluit aan bij mensen
3. Inclusieve werving en selectie
4. Doelstellingen voor diversiteit
5. Talenten ontwikkelen en benutten
6. Iedereen kan zichzelf zijn
7. Inclusief leiderschap
8. Inclusieve arbeidsvoorwaarden
AWVN roept werkgevers en brancheverenigingen op om deze acht principes na te leven en zich hierover uit te spreken. Werkgevers zorgen voor de randvoorwaarden waardoor iedereen mee kan doen. Branche- en werkgeversorganisaties ondersteunen bedrijven om hier mee aan de slag te gaan. Voorlopers helpen andere werkgevers die nog niet zo ver zijn.

Sommige principes zijn misschien moeilijker te organiseren voor kleinere bedrijven. Denk aan het aanstellen van een diverse sollicitatiecommissie of het inregelen van een klachtenregeling. We moedigen bedrijven aan dit wel zoveel mogelijk te doen. Bijvoorbeeld door wel iemand mee te laten kijken bij sollicitaties. Of door aan te sluiten bij regelingen via de branchevereniging.

Inzetten op gelijke kansen vraagt om de nodige aanpassingen. Die leveren veel op: meer mensen voelen zich onderdeel van de samenleving, tegenstellingen worden kleiner in plaats van groter. In een arbeidsmarkt die plek biedt aan iedereen, is ook ruimte voor mensen die niet alle ‘vinkjes’ hebben of die niet het schaap met de vijf poten zijn. Hoe mooi is het als we de meerwaarde en de rijkdom van verschillen zien, in plaats van vasthouden aan stereotype beelden en ons verzetten tegen wat we niet kennen? Discussies op de werkvloer zullen blijven, maar in een inclusieve bedrijfscultuur zijn die geen bedreiging, maar zorgen ze voor meer onderling begrip. Ook de krapte op de arbeidsmarkt is niet zomaar opgelost, maar die wordt wel minder als meer mensen op de juiste plek zitten, die aansluit bij hun motivatie en competenties.

Met dit manifest willen we meer werkgevers stimuleren om ieders talent optimaal te benutten. Dit doen we met deze acht principes en door goede voorbeelden met elkaar te delen. Op naar een arbeidsmarkt met gelijke kansen voor iedereen!

Media