Koen Boswinkel & Edwin van Meerkerk (2023) Creative hubs: an anomaly in cultural policy?, International Journal of Cultural Policy, 29:6, 767-785, DOI: 10.1080/10286632.2022.2107636
-
Article
Creative hubs: an anomaly in cultural policy?
Creative Hubs are mostly both bottom-up initiatives by artists and other creatives, and the object of policy makers, who see in the creative hubs an opportunity for urban regeneration and an impulse to the local economy. The tension between these two forces in the largest cities in the Netherlands has been analysed in this article. How does local policy deal with the norms, values, and rules at hub sites? In order to answer this question, we used the Reconstructed Policy Theory (RPT) to attribute the goals described in policy documents to underlying values. We conclude that after more than two decades, Creative Hub Policy still is in a nascent state, in the sense that local governments still struggle to define what a creative hub exactly is. Our analysis also shows that Hub Policy, while creating space for artists, is based on other than artistic values: mainly economic and social.
Keywords: Cultural policy; creative hubs; urban policy; reconstructed policy theory; creative class -
Article
Ruimte voor experiment
In Amsterdam is nog immer grote behoefte aan betaalbare plekken voor kunstenaars en ander creatief en ondernemend talent. Vol met ideeën maar in de startfase van hun carrière nog met weinig geld of omzet. Het zijn mensen die weten dat ze voor de juiste scène, zakenpartners, leveranciers en klanten in Amsterdam moeten zijn. Ze hebben vaak de voorkeur voor juist oudere gebouwen met enig verval, daar kunnen ze hun eigen signatuur neerzetten of eigenzinnigheid tonen.
Met het hergebruiken van leegstaande (bedrijfs) panden, schoolgebouwen, pakhuizen en loodsen in en rondom Amsterdam hebben bewoners, kunstenaars en ideële organisaties al decennia lang zelf het initiatief genomen. Dit draagt sterk bij aan het imago van Amsterdam, een stad die altijd heeft opengestaan voor subcultuur en alternatieve woon- en werkvormen.Aanleiding en aanpak
Het Amsterdamse broedplaatsenbeleid bestaat sinds 1999. Destijds besloot de Gemeenteraad om geld vrij te maken voor meer betaalbare ruimte voor subculturele groepen en kunstenaars. Dit gebeurde op basis van protesten van subculturele groepen en kunstenaars die in de oude pakhuizen langs het U waren getrokken.
Sindsdien zijn met 40 miljoen euro gemeentegeld en bijdragen van diverse vastgoedpartijen ongeveer 1.250 ruimten gerealiseerd. Naar schatting 2.300 creatieven maken gebruik van deze ruimten die overal in Amsterdam te vinden zijn (zie kaartje). Een resultaat en een vorm van samenwerking die uniek is in Europa.
De Gemeenteraad van Amsterdam heeft op 29 oktober 2008 het Programma Broedplaatsen 2008-2012 vastgesteld. In dit beleidsdocument staan de ambities vermeld die de gemeente met alle partners heeft afgesproken. Het gaat om jaarlijks 100-150 nieuwe betaalbare ruimten toe te voegen in en rond Amsterdam. Bureau Broed- plaatsen blijft een centrale rol spelen bij het werk aan behoud van bestaande broedplaatsen en realisatie van nieuwe ruimten.
De rol van het gemeentelijk Bureau Broedplaatsen
Bureau Broedplaatsen, dat het programma uitvoert, beoordeelt subsidieaanvragen en regelt dat er geld beschikbaar komt. Het team levert ook expertise voor groepen creatieven/kunstenaars hoe zichzelf te organiseren, hoe een (bouw)plan te maken voor een pand en hoe tot exploitatie en beheer van een pand te komen. Ook vervult het team een gidsrol door de gemeentelijke organisatie en adviseert zij omtrent wet/regelgeving ten aanzien van bijvoorbeeld brandveiligheid. Het team organiseert ook matching van vraag en aanbod van betaalbare ruimte, bijeenkomsten en zit middenin een netwerk van kunstenaars, broedplaatsgroepen, vastgoedpartijen, financiers, overheden, corporaties, makelaars en ontwikkelaars.Door: Bureau Broedplaatsen
Links
Het huidige overzicht van locaties vindt u in het broedplaatsenoverzicht en de broedplaatsenkaart.
-
Collection
Amsterdams broedplaatsenbeleid
In deze collectie vindt u beleidsdocumenten over Amsterdamse ateliers en broedplaatsen van het Bureau Broedplaatsen sinds 2000. Ook is er een jaarrapportage van 2016 te vinden en een artikel over de geschiedenis van het broedplaatsenbeleid.
Link naar Bureau Broedplaatsen
-
Collection
Boekman #137: Samen werken
Het romantische idee van de kunstenaar die in afzondering werkt bestaat nog steeds en spreekt tot de verbeelding. Denk aan de schrijver die zich terugtrekt op een zolderkamertje of de schilder die zich verschanst in een atelier. De realiteit van vandaag is echter anders. Wat beweegt kunstenaars en creatieven om samen te werken? Die vraag staat centraal in dit themanummer van Boekman.
Met bijdragen van Yosha Wijngaarden, Wietse Schmidt, Joram Kraaijeveld, Marieke Buijs, Kate Oakley, Boukje Cnossen, Nicolas Bencherki, Carolina Dalla Chiesa, Ellen Loots, Feike Dietz, Laurens Ham, Pieter Hoexum, Liesbeth Bik, Rachid Benhammou, René van Peer, Cas Smithuijsen, Katía Truijen, Peter Verstraten, Sarah Haaij, Maxime van Haeren, Jack van der Leden en André Nuchelmans.
De coverillustratie is gemaakt door: Maarten Bel in samenwerking met Anouschka Pessy.
-
Article
Places of co-working: Situating innovation in the creative industries
Waarom hebben creatieven en kunstenaars de neiging om samen te komen en werken in broedplaatsen, hubs en verzamelgebouwen? En hebben deze plekken invloed op hun innovatiekracht?
Yosha Wijngaarden onderzoekt in dit proefschrift de locaties waar de creatieve industrie samen werkt. Wijngaarden kreeg voor haar proefschrift de 5e Boekman Dissertatieprijs toegekend. Dit zei de jury over haar onderzoek naar broedplaatsen:
“Yosha Wijngaarden komt met een nuchtere conclusie: ja, de locaties zijn goed voor de gebruikers. Niet per se omdat er innovatieve wonderen worden verricht, zoals beleidsmakers maar ook wetenschappers doorgaans denken. Maar wel omdat het samenbrengen van creatieven op een inspirerende locatie voor hen een werk- en leeromgeving creëert die rijk is aan contacten, ideeën, praktische tips en adviezen. Beleidsmakers die op zoek zijn naar een gedegen analyse van de meerwaarde van culturele broedplaatsen grijpen wat de jury betreft vandaag nog naar haar onderzoek”.Yosha Wijngaarden (2019). Spaces of co-working: Situating innovation in the creative industries. [Doctoral Thesis, Erasmus University Rotterdam]. Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR).
Lees het juryrapport van de 5e Boekman Dissertatieprijs via dit artikel van de Boekmanstichting (30 juni 2022).
-
Article
Boekman Extra #44: Broedplaatsenbeleid onder de loep
In het winternummer van Boekman (#137) staan samenwerken, co-creatie en broedplaatsen centraal. Wat beweegt kunstenaars en creatieven om samen te werken? In dat kader vertellen de cultuurwethouders
van Amsterdam en Groningen in een interview over de meerwaarde van broedplaatsen - verzamelgebouwen die plek bieden aan creatieve makers. Creatieve makers dragen bij aan de leefbaarheid van een stad, aldus de bestuurders. In steden als Den Haag, Rotterdam, Tilburg en Utrecht klinken dezelfde geluiden, blijkt uit een rondgang van de Boekmanstichting. Hoe legitimeren deze gemeenten broedplaatsenbeleid en hoe krijgt de uitvoering vorm? Actuele documenten uit de Kennisbank van de Boekmanstichting geven inzicht.Amsterdam investeert in nieuwe en bestaande plekken voor kunst en cultuur in de stad en richt zich daarbij op de verschillende wijken, schrijft wethouder voor Cultuur Touria Meliani in Vele verhalen maken de stad: hoofdlijnen Kunstenplan 2025-2028. Het doel is versterking en uitbreiding van de culturele infrastructuur in de stad. Bijvoorbeeld door nieuwe cultuurgebouwen te realiseren of bestaand vastgoed te verbouwen, waarbij de aandacht onder andere uitgaat naar broedplaatsen.
Boekman Extra #44: Broedplaatsenbeleid onder de loep is nummer twaalf in de reeks ‘Verkenningen’ waarin een actueel thema wordt belicht vanuit de Kennisbank van de Boekmanstichting.
Auteur: Jack van der Leden
-
Collection
Scripties over broedplaatsen
In deze collectie worden master- en bachelorscripties verzameld over broedplaatsen en het beleid.