Ecologische sleutelfactoren: oevers en waterkwaliteit. (bron: www.stowa.nl waternet)
Hoe beoordelen we waterkwaliteit?
Waterschappen volgen Europese kaderrichtlijn water. Hier zijn internationaal vastgestelde doelen met betrekking tot chemische stoffen, biologische soortgroepen en verplicht monitoren en rapporteren (2015/27). Het oordeel is pas goed indien alle groepen aan de norm voldoen.
NoorderIJplas, Sloterplas, Vaarten Amsterdam, Amstellandboezem en Gaasperplas zijn belangrijke waterlichamen bij Amsterdam.
Hoe is het gesteld met kwaliteit water?
- Kwaliteit plankton is goed
- Viskwaliteit is redelijk
- Kwaliteit en kwantiteit waterplanten grootste probleem
Kwaliteit van water in Sloterplas ontoereikend door belasting fosfor
Vaarten Amsterdam: slechte toestand, voornamelijk door nauwelijks aanwezigheid onderwaterplanten. Fytoplankton op orde. Vis matig… Voordat we maatregelen kunnen nemen moeten we eerst het systeem snappen:
Systeemanalyse middels Ecologische sleutelfactoren. De systeemanalyse bestaat uit 9 onderdelen, te weten:
- Productiviteit water
- Lichtklimaat
- Productiviteit bodem
- Habitat geschiktheid
- Verspreiding
- Verwijdering
- Organische belasting
- Toxiciteit
- Context
Eerste drie zijn meestal het belangrijkst. Deze moeten op orde zijn voordat je aan de rest kunt beginnen.
Voorbeeld watersysteemanalyse Vaarten Amsterdam:
ESF 1,2,4,8 zijn niet goed. (oorzaken: rioolverstorten, weinig licht, algen en periyton, veel omwoeling, geen ondiep water en hoge toxische druk).
ESF 5 is goed (open verbindingen).
Te treffen maatregelen binnen de ecologische sleutelfactoren:
ESF1: Productiviteit water
- Woonboten op riool aansluiten (bijna gereed: grote stap vooruit0
- Verbinden van het Noorder Amstel kanaal aan schinkel (na 2021)
- Beperken ongezuiverde lozingen rondvaarboten / recreatievaart (na 2021)
- Verbeteren/weghalen zuivering Amstelveen (na 2021)
ESF2: Lichtklimaat
- Zoneren vaarbewegingen grachten, luwtezones in 20% van begroeibaar areaal (na 2021)
ESF 4 habitat en inrichting
- Toepassen ecologisch onderhoud oevers hoofdwateren
- Middels onderzoek in beeld brengen waar de kansen liggen voor NVO's
In de oeverzone zit de grootste uitdaging om waterkwaliteit te verbeteren.
Wat heeft dit ons geleerd en ook het eigen onderzoek waternet? mbt NVO’s? Conclusies:
- Bepalende parameters voor succes NVO zijn:
- Diepte
- Licht (bomen gebouwen)
- Bodemtype
- Slib
- Talud
- Type water (kwel)
- Chloride
- Dynamiek
- Eerst zorgen voor basisvoorwaarden ESF 1,2,3 voordat we aan oevers aan de slag gaan.
- Investeren in NVO's voor biodiversiteit onde ren boven water en voor verbindingzones is goed mogelijk, maar scoort dan niet op de KRW. Waternet vindt biodiversiteit belangrijk
Ten slotte: zijn er gaten in de kennis?
- Die zijn er niet echt meer qua NVO’s, er is veel kennis opgebouwd
- Wel mist actuele info over aard en ligging oevers
- Niet iedereen kan bestaande kennis toepassen en je moet ook metingen hebben
- Geen gaten in kennis wel in kennisoverdracht. Ook dreigt er een gat tussen ICT en ecologie
- Meer stages en onderwijs. Meer mensen uit de praktijk meenemen in de nieuwe kennis
- En dus: Meer samenwerking (tussen overheden) vereist, ook bij ontwerp aanleg en onderhoud