Ikat weven door Loes Leatemia & Olivia de Ruiter

Loes Leatemia & Olivia de Ruiter zoeken de verbinding op met hun Molukse voorouders door het weven van Ikat, een traditionele weeftechniek en ambacht afkomstig van de Molukse eilanden. De patronen en symboliek die onderdeel zijn van de Ikattechniek vertellen veel over de rituelen en cultuur van de Molukkers. Ook zien we de sporen van de Molukse geschiedenis dagelijks terug in Nederland. Nootmuskaat en kruidnagel zijn daar enkele voorbeelden van.

Amatoooooo

“Het is 72 jaar geleden dat de Molukse gemeenschap naar Nederland kwam. Onze grootouders en overgrootouders voeren met hun gezin met de Kota Inten van toenmalig Tandjung Priok (Jakarta) met de boot naar Rotterdam. Een reis van meer dan een maand van de tropen naar het Europese continent. Mijn (over)grootvader was militair in het KNIL. Bij aankomst in Nederland werd hij ontwapend, ontslagen en in kampen gehuisvest. Wat volgt: armoede, vernedering, kou, discriminatie, achterstand, opstand en radicalisering.

Amatooooooo, de roepkreet van de Alifuren. Ceram het eiland van oorsprong; daar waar de bron is. Aiolo, de zon als symbool in motieven en patronen. De fregatvogel, wijst ons de weg, naar waar onze voorouders vandaan komen. De schorpioenvis die de Molukse zee bewoont.

Nootmuskaat van Banda en kruidnagel van Ambon; de reden dat we hier zijn.

We zijn gefascineerd door het weven van Ikat, een traditioneel ambacht afkomstig van de Molukse eilanden. De Tanimbarese eilanden staan bekend om de diversiteit in weefsels, patronen en motieven. Elk dorp heeft haar eigen motief en patroon en is daaraan te herkennen. Tijdens de ‘tijdelijke’ komst naar Nederland is geen ruimte en tijd om het ambacht mee te nemen. Nu zijn er geen Molukse vrouwen meer in Nederland die Ikat weven. Wij besluiten een Ikat te weven met vissen, fregatvogels en kruidnagel als motief.

Samen ontdekken wij hoe het werkt en gaan we de verbinding aan met onze voorouders."

Bij de Ikattechniek worden lokale garens zoals Lontar en katoen in patronen en motieven afgebonden en geverfd met inheemse plantmaterialen, zoals indigo of de stoom van rode aarde[1]. De kleuren waarmee de draden worden geverfd zijn intens en diep; donkerblauw, rood, oker, oranje, bruin. Na het verven volgt het opspannen van de draden en het weven van de doek. Patronen, symbolen, culturele betekenis en gebruik in rituelen is omvangrijk.

Strengen naar onze voorouders

Materiaal                               katoen en indigo
Techniek                                Ikat weven, 20 draden op een cm
Afmeting                              40 cm x 200 cm
Aantal uren werk                 168
Prijs per uur                          65

Ikat door Loes Leatemia & Olivia de Ruiter

Ikat weven door Loes Leatemia & Olivia de Ruiter

Ikat (detail) door Loes Leatemia & Olivia de Ruiter

Loes Leatemia & Olivia de Ruiter

Wij werken samen in Weefstudio Leatemia. Instagram: @weefstudioleatemia

Olivia volgt het TxT department aan de Rietveld Academie.

Loes studeerde Textiele Werkvormen en Culturele Antropologie (master in materiële cultuur).

[1] Het maken van de ikat is onderdeel van de Verkenning naar Molukse Ikat met als titel

'Stoom van rode aarde' en is mede mogelijk gemaakt door het stimuleringsfonds creatieve industrie. 

Image credits

Icon image: Ikat weven (detail fregatvogel) - door Loes Leatemia & Olivia de Ruiter

Downloads