Gedragsbeïnvloeding: de kracht van goede keuzearchitectuur

In onze publicatie ‘Big Data, de hype voorbij’ werd geconstateerd dat steeds meer bekend wordt over menselijk gedrag. Dat is belangrijk, want veel maatschappelijke problemen houden verband met het gedrag van burgers. Denk bijvoorbeeld aan bovenmatig energieverbruik, verkeersonveiligheid, schulden en obesitas. Tegelijkertijd komt er meer en meer nadruk te liggen op de eigen verantwoordelijkheid en keuzevrijheid van burgers. Daarom is het essentieel te weten hoe gedragskeuzes te beïnvloeden zijn. Met name het WRR-rapport ‘Met kennis van gedrag beleid maken’ (2014) maakte duidelijk dat aan de ‘traditionele’ beïnvloedingsmogelijkheden van de overheid - sanctionering, belastingen, subsidies en voorlichting - nog een nieuwe vorm toe te voegen is: nudging. Deze van Richard Thaler en Cass Sunstein afkomstige term in hun boek Nudge (2008) duidt op het geven van een ‘duwtje’ in de richting van gewenst gedrag zonder vrijheidsinperking. Dat bedrijven dit deden was al wel bekend. Maar dat ook de overheid dit kan toepassen, is relatief nieuw.