Amsterdam is een magneet voor bezoekers, nieuwe bewoners en bedrijven. Het aantal mensen dat naar Amsterdam komt om te wonen, werken, studeren of bezoeken is in de afgelopen jaren fors gegroeid. Het aantal inwoners nam toe met ruim 10.000 per jaar, het aantal toeristen stijgt elk jaar met 5 tot 10%, het aantal arbeidsplaatsen met gemiddeld 3%. Elke dag pendelen er 288.000 forenzen naar Amsterdam (en gaan 119.000 forenzen de stad uit). De economische groei van Amsterdam is in de laatste drie jaar gemiddeld 3,7%, dat is hoger dan de groei van de metropoolregio en van Nederland. De verwachtingen zijn dat de groei in de komende jaren door zal gaan.
De groei van de stad biedt meer kansen voor mensen en bedrijven op het vinden en behouden van een plek in de stad. En voor de gemeente betekent de grote vraag naar een plek in de stad extra mogelijkheden om bijvoorbeeld de energietransitie te versnellen of innovatieve vervoersconcepten te ontwikkelen. Ook leidt de groei van de stad voor de gemeente tot hogere inkomsten uit gronduitgifte, parkeer- en toeristenbelasting en een hogere gemeentefondsuitkering.
Maar de groei van de stad stelt de gemeente ook voor nieuwe vraagstukken.
- Het gebruik van de openbare ruimte en het groen in de stad zijn de afgelopen jaren explosief toegenomen. De extra inkomsten zijn naar verwachting niet voldoende om alle investeringen te doen die nodig zijn om de kwaliteiten van de stad te behouden. Wat is ervoor nodig om Amsterdam leefbaar en aantrekkelijk te houden?
- De vierkantemeterprijs van vastgoed voor wonen en werken is in de laatste jaren fors gestegen (38% stijging van de prijs van een koophuis in de jaren 2013-2016). Binnen de Ring A10 en ten zuiden van het IJ (maar inclusief de noordelijke IJ-oevers) zijn de prijzen zo hoog dat minder kapitaalkrachtige mensen zoals starters en middeninkomens (dienstverlenende beroepsgroepen) en bedrijven er geen plek meer kunnen vinden. Dit vormt een risico voor de economie van Amsterdam. Hoe zorgen we ervoor dat Amsterdam toegankelijk blijft?
- Het verkeer dreigt op steeds meer momenten en plekken in en rond de stad vast te lopen. Bewoners geven aan steeds meer overlast te ervaren door drukte en toerisme, vooral in het centrum. Wat is ervoor nodig om Amsterdam bereikbaar te houden?
- De werkgelegenheid groeit in de regio Amsterdam zo hard dat, in combinatie met de demografische ontwikkelingen en de krapte op de woningmarkt de komende jaren personeelstekorten in sectoren zoals onderwijs, zorg en techniek verder oplopen. Hoe zorgen we voor voldoende personeel in matschappelijk bepalende sectoren?
- De groei van basisvoorzieningen (zoals scholen, zorg- en welzijnsinstellingen, cultuur-, groen-, speel- en sportvoorzieningen) houdt op dit moment geen gelijke tred met de groei van het aantal inwoners. Dit zet de kwaliteit van leven onder druk. Hoe zorgen we ervoor dat we de sociale-ruimtelijke samenhang en een goede kwaliteit van leven behouden?
- Door de woningmarktontwikkelingen en verkoop van huurwoningen zijn buurten van samenstelling verandert. Dit kan leiden tot het ‘niet thuis voelen’ in de eigen buurt of spanningen tussen ‘oorspronkelijke’ bewoners en nieuwkomers. In sommige andere buurten vindt juist een clustering van kansrijken ofwel kansarmen plaats waardoor de kans op ontmoeting van ander type bewoners afneemt. Wat is er nodig voor voldoende sociale samenhang in de groeiende stad?
- De groei van de stad gaat gepaard met een toenemend gebruik van grondstoffen voor nieuwe gebouwen, wegen en bruggen, de (her)inrichting van de openbare ruimte, consumptiegoederen en toename van mobiliteit. Hoe zorgen we ervoor dat de groei van de stad de energietransitie niet afremt maar stimuleert?
In de verkenningen Groei van de stad, Leefkwaliteit, Duurzaam meedoen op de arbeidsmarkt, Identiteit en samenleven en Energie- en Grondstoffentransitie zijn deze en andere vraagstukken verkend door het stedelijk strategieteam, in samenwerking met de gemeentelijke organisatie. De verkenningen maken onderdeel uit van de ‘Staat van Amsterdam’, ter voorbereiding op de bestuursperiode 2018-2022. De stukken zijn te vinden onder https://openresearch.amsterdam/page/34235/staat-van-amsterdam