Systeemverandering
Transities gaan over het veranderen van systemen. De presentatie begint met wat theorie: van complexe beleidsopgaven (Hisschemoller & Hoppe, 1995) naar transitie-opgaven (Arkesteijn et al., 2015). In de maatschappelijke structurering van handelen (Geels, 2004) kan je drie stabiliserende dynamieken onderscheiden: onderling verbonden regels, onderlinge afhankelijkheden in relaties, inbedding in techniek en infrastructuur. Als je bezig bent met een systeemverandering, helpt het je enorm om een beeld te hebben van deze dynamieken en hoe ze werken in het systeem.
Governance in transities
Als je voor een transitie-opgave staat, hoe begin je dan? Hoe geef je daar vorm aan? Transitiemanagement is een gestructureerde, cyclische aanpak voor systeemverandering. Een andere methode is Reflexieve Monitoring in Actie (RMA), ontwikkeld door van Mierlo en collega's van de WUR in samenwerking met Athena Instituut (VU) en DRIFT (Erasmus). RMA gaat uit van een groep vernieuwers met een ambitie en visie op wat er moet veranderen en waarom. Als reflexieve monitor werkt je vanuit de gedachte dat er van alles gebeurt in het hier en nu. Je ondersteunt het netwerk van vernieuwers en je helpt hen de systemische stabiliteit te ontregelen. Het lange termijn perspectief (de ambitie) is het referentiekader: hier werk je naartoe.
Reflexieve monitors zijn mensen
In een groep vernieuwers zijn er altijd mensen die er echt voor gaan: dat zijn de trekkers. Als Reflexieve monitor hou je enige afstand en ondersteun je de trekkers door ze uit de waan van de dag te halen. Je organiseert collectieve reflectie en houdt de groep een leerspiegel voor door te synthetiseren wat er gebeurt. Je geeft geen advies, maar je helpt articuleren wat de belangrijke onderwerpen zijn. Door de juiste vragen te stellen agendeer je de belangrijke onderwerpen en zo intervenieer je het transitieproces.
In de presentatie lees je meer over de type activiteiten en de tools die je kan inzetten als Reflexieve monitor, zoals de dynamische leeragenda.
Links
Lees hier het handboek "Reflexieve Monitoring in Actie. Handvatten voor de monitoring van systeeminnovatieprojecten" (van Mierlo et al, 2010)