Collectie
(12)
Innovatieagenda
-
Artikel
Projecten waarbij de gemeente Amsterdam data verzamelt in de openbare ruimte
Voor welke projecten verzamelt de gemeente Amsterdam data in de openbare ruimte? In de beantwoording van de schriftelijke vragen van de leden Bakker (PvdD) en IJmker (GroenLinks) van 13 januari 2022 inzake inzet van dataverzameling en andere technologische toepassingen in de stad is toegezegd dat nader zou geïnformeerd wordt over het evaluatieprotocol voor projecten die data verzamelen in de openbare ruimte.
Hier treft u de lijst van projecten waarbij data wordt verzameld in de openbare ruimte. Een aantal van de projecten zijn inmiddels gepubliceerd op openresearch.amsterdam.Behandelend ambtenaar: Nasim Ahmadi (directie digitale strategie en informatie)Meer informatie over: Raadsinformatiebrief Afdoening Toezegging.Meer informatie over: Commissie+FKD+Voordracht+(5) (raadsinformatie.nl) -
Collectie
Impact van technologie, innovatieve methodieken en R&D (Innovatieagenda 2023)
In de samenleving is veel discussie over verantwoorde technologie. In het maatschappelijk debat vragen mensen zich af welke invloed artificiële intelligentie (AI) heeft en welke technologie we nou wel en niet kunnen vertrouwen.
Amsterdam besteedt speciale aandacht aan het bevorderen van ethische en verantwoorde AI-technologie die waarde levert voor de inwoners en de stad. Dat doen we door proactief om te gaan met nieuwe technologische ontwikkelingen op het gebied van AI, door te onderzoeken en door academische samenwerking aan te gaan. Concreet werken we bijvoorbeeld aan een gepersonaliseerde routeplanner voor mensen met mobiliteitsbeperkingen, hiervoor meten we de toegankelijkheid van de stoep met behulp van data en brengen we de toegankelijkheid van openbare locaties in kaart op basis van online reviews. Ook werken we aan een tool om (overheids)teksten begrijpelijker te maken, maar dan zonder ingebouwde vooroordelen zoals bij huidige chatbots.Concepten
Met zogenoemde concepten helpen we collega’s en partners om ideeën en visies tot leven te brengen. In een korte tijd (3-4 maanden) bouwen en testen we een concept, wat zowel software als hardware kan zijn. Dit geeft de mogelijkheid om intern en op een snelle manier een idee te testen. Dit scheelt tijd en geld omdat je zo de waarde van een concept kan inschatten in plaats van meteen een heel product te ontwikkelen.
Een voorbeeldproject is Ping Ping, een app waarmee jongeren hun (financiële) zaken kunnen regelen. Bijvoorbeeld wanneer ze 18 jaar worden of gaan studeren. Ook is met Digitale Makkies een digitale variant van het lokale betaalmiddel ‘Makkie’ gemaakt. Een app zorgde ervoor dat er geen extra kosten nodig waren om de fysieke munt om te zetten naar een digitale munt.
Inkoop, fondsen en subsidies
Innovatie vraagt om lef. Het vraagt om een actieve samenwerking tussen overheid, markt, kennisinstellingen en bedrijven. Het is niet meer zo dat de ‘markt’ alles oplost na een vraag van de overheid. Er is ruimte nodig om innovatieve oplossingen een kans te geven en te laten doorontwikkelen.
We werken samen met marktpartijen aan vraagstukken voor een toekomstbestendige stad, om zo tot nieuwe oplossingen te komen. We beginnen klein in de vorm van pilots en zien of en hoe het werkt. We geven innovatieve ondernemers de kans hun oplossing te testen.
We helpen bijvoorbeeld om aanbestedingen en subsidies toegankelijk te maken, enthousiasmeren collega’s voor de nieuwe oplossingen zodat die breder toegepast worden, en agenderen ook de benodigde veranderingen in bestaande structuren, culturen en manieren van werken.
Voorbeeldprojecten waar we aan werken zijn Startup in Residence (waarbij de gemeente start-ups om hulp vraagt), Scaleup, een innovatietraject met het Subsidiebureau en innovatieprogramma’s in samenwerking met het Evenementenbureau.
We zoeken samenwerkingspartners en innovatieve partijen die de stad beter helpen maken via concrete aanbestedingen op innovatiepartners.nl en de subsidiepagina van amsterdam.nl. Europese aanbestedingen komen ook op TenderNed te staan (dit is verplicht).
Trends en ontwikkelingen
We duiden en onderzoeken doorlopend nieuwe technologische ontwikkelingen en trends. We kijken daarbij vooral naar de technische werking, de toepassing in de praktijk (kansen en bedreigingen) en de impact op de waarden die we als stad hanteren (is iets wenselijk?). Bijvoorbeeld deepfake video biedt kansen en bedreigingen. Deepfakes zijn nieuwe bewegende beelden en geluid gecreëerd op basis van foto’s, eerdere stemopnamen en data. Zo’n deepfake video van een overledene kan troostend zijn voor nabestaanden. Aan de andere kant kunnen kwaadwillenden het met deepfake doen lijken alsof de burgemeester iets heeft gezegd, wat zij in werkelijkheid nooit gezegd heeft.
We kijken naar de ontwikkelingen die op de stad afkomen, en waar we wel of niet iets mee moeten doen. Denk aan ChatGTP en soortgelijke tools die onder andere kunnen helpen teksten begrijpelijker te maken, of wat de metaverse voor gevolgen kan hebben voor de stad. We delen onze jaarlijkse trendrapportages om zo de kennis en kunde te vergroten van medewerkers, besluitvormers, maar ook andere overheden en externe organisaties. Want van kennisdelen wordt Amsterdam zelf ook beter.
-
Collectie
Innovatieagenda 2023: Brede Welvaart
Amsterdam neemt het begrip ‘brede welvaart’ als leidraad. Dit betekent een evenwichtige ontwikkeling die niet alleen economische groei nastreeft, maar ook aandacht voor aspecten die bijdragen aan het welzijn en de tevredenheid van de inwoners. Het gaat dan niet alleen om inkomen en bezit, maar ook om kwaliteit van leven, nu en voor volgende generaties. Denk aan welzijn, gezondheid, de balans tussen werk en vrije tijd, wonen, veiligheid en milieu. Deze kijk op het begrip welvaart zorgt voor een veerkrachtige, inclusieve en leefbare stad voor iedereen.
We vragen bij bestuurders om aandacht voor brede welvaart, testen ontwikkelingen in besluitvorming, maken gesprekken mogelijk en onderzoeken de mogelijkheden van nieuwe vormen van economie. Dat doen we door klein te testen, snel te ontwikkelen en door innovatieve beleidsontwikkelingen. Zo ontwikkelen we een model waarmee bestuurlijke besluiten inzichtelijk en transparant worden gemaakt. -
Collectie
Innovatieagenda 2023: Circulaire Economie
In een circulaire stad verminderen we de consumptie van vervuilende grondstoffen en producten, zoals staal, beton, electronica, plastic en textiel. Dit doen we door slimmer te ontwerpen, te consuminderen, spullen te delen en zoveel mogelijk opnieuw te gebruiken. Bijna 80% van de uitstoot van de stad ontstaat vanuit de productieketen: het mijnen van grondstoffen, de productie en transport van goederen. Circulaire economie is daarom van cruciaal belang om de doelstellingen te behalen op het gebied van klimaatverandering, biodiversiteit en milieu. Tegelijk draagt het bij aan een veerkrachtige en welvarende stad én aan de levenskwaliteit van bewoners.
In 2050 wil Amsterdam 100% circulair zijn en al in 2030 moeten er 50% minder nieuwe grondstoffen en materialen worden gebruikt dan in 2014. Nu bevindt de circulaire transitie zich nog in een experimentele fase. Vanuit het team Stedelijke innovatie en Research & Development jagen we aan, zijn we verbinder, bouwen we mee of brengen we een beweging op gang. -
Collectie
Innovatieagenda 2023: Democratisering
Amsterdam wil samen met bewoners, ondernemers en maatschappelijke partners werken aan democratisering. We onderscheiden drie vormen van participatie oftewel invloed uitoefenen op wat er gebeurt in de stad. Namelijk burgerparticipatie, overheidsparticipatie en netwerkparticipatie.
Wanneer de burgers actief meedenken, adviseren of samenwerken aan de voorbereiding of uitvoering van de plannen van de gemeente, noemen we het burgerparticipatie. (Het initiatief ligt bij de gemeente, bewoners doen of denken mee).
Andersom spreken we over overheidsparticipatie wanneer de overheid initiatieven ondersteunt die bewoners(organisaties) hebben voor een betere buurt, wijk of stad. (Het initiatief ligt bij burgers, de gemeente doet of denkt mee.) Een voorbeeld hiervan is het Buurtplan-recht (right to plan): initiatiefnemers hebben het recht een plan in te dienen voor de inrichting van de openbare ruimte. Zo kent Amsterdam diverse Buurtrechten toe aan buurten. Of we werken aan maatwerk-oplossingen voor initiatief dat niet in één beleidsdomein valt. Bijvoorbeeld WijAmsterdam, een platform waar initiatienemers, Amsterdammers elkaar kunnen vinden en we kennisdelen (klik op "Meer informatie" hieronder voor de links naar de projectpagina's).
Netwerkparticipatie gaat over meer structurele en langdurige samenwerking tussen gemeente en het netwerk van bewonersorganisaties en initiatiefnemers. Buurtplatforms hebben bij deze vorm van participatie een bijzondere positie als vaste gesprekspartner van de gemeente.
Concreet werken we aan het ontwikkelen van nieuwe participatievormen zoals online participatie met het open source platform OpenStad.org, stadsdeelpanels en burgerberaden. Met de Monitor Participatie houden we bij hoe het staat met participatie in de stad. -
Collectie
Innovatieagenda 2023: Digitale Stad
Offline diensten verdwijnen steeds meer en de effecten hiervan zijn niet alleen een uitdaging voor de oudere generatie, maar ook voor een deel van de nieuwe generatie. Het effect hiervan is zowel in het fysieke als het sociale domein zichtbaar: mensen kunnen niet meekomen of krijgen dingen niet geregeld. Technologie kan ongelijkheid of tegenstellingen vergroten.
De focus van dit thema ligt op het zorgvuldig toepassen van de digitale mogelijkheden in het maatschappelijk domein, bijvoorbeeld op het gebied van zorg, welzijn of duurzaamheid. We willen een toekomstbestendige digitale stad bieden op z’n Amsterdams: menselijk en betrouwbaar.
Innovatie draagt onder andere bij door trends te volgen, dialogen en samenwerkingen te organiseren, en initiatieven in de stad te starten of ondersteunen. We regelen bijvoorbeeld voorzieningen voor digitale educatie, organiseren gesprekken over digitale rechten, of ontwikkelen zelf inclusieve algoritmen die niet discrimineren op basis van persoonskernmerken. -
Collectie
Innovatieagenda 2023: Digitale Veiligheid
Digitale veiligheid
De toenemende digitalisering biedt de samenleving grote voordelen. Werken, contact onderhouden, winkelen – het kan allemaal makkelijk en snel online. Naast alle voordelen brengt een gedigitaliseerde samenleving echter ook nieuwe risico’s met zich mee. Cybercriminaliteit kan emotionele en financiële schade veroorzaken zowel in persoonlijke kring als in het bedrijfsleven, maar ook maatschappelijk kan het impact hebben als bijvoorbeeld een netwerk wordt platgelegd middels ‘ransomware’ en er losgeld wordt geëist. Daarnaast kunnen belangrijke systemen uitvallen, al dan niet door technisch falen of kwaadwillend handelen, waardoor het maatschappelijk verkeer verstoord of zelfs ontwricht dreigt te raken. Kortom, gevolgen waar de samenleving op voorbereid moet zijn, maar bovenal ook bewust van moet zijn zodat in gezamenlijkheid gepaste maatregelen kunnen worden getroffen om een digitaal veilige stad na te streven. Daarom werken we in eigen stad en regio samen met een verscheidenheid aan sectoren, maatschappelijke organisaties en andere overheidspartners om de digitale veiligheid van bewoners, ondernemers en bezoekers naar een hoger plan te tillen.
Digitale veiligheid in de openbare ruimte
We streven ernaar een stad te zijn die veilige en verantwoorde technologie gebruikt om onze bewoners veilig en comfortabel door de openbare ruimte te laten bewegen. We zijn zorgvuldig met het gebruik en ontwikkeling van de vele mogelijkheden die op ons afkomen, in verbinding met de buurt.
De openbare ruimte wordt drukker. Dit geldt voor bezoekers, maar ook voor de (digitale) infrastructuur. Technologie is niet altijd even zichtbaar en dat heeft een impact op de beleving van bewoners en bezoekers. Door experimenten uit te voeren, leren we als stad steeds beter hoe we met technologie om moeten gaan. Zo kunnen we bijvoorbeeld efficiënter te werk gaan door drukte-informatie met partners te delen of door privacy-vriendelijk andermans drones te detecteren. Ook onderzoeken we hoe de sterkte of de kleur van straatverlichting kan bijdragen aan een beter veiligheidsgevoel.
We willen innovator en mede-vormgever zijn van de veilige digitale en fysieke openbare ruimte. Niet alleen voor Amsterdam, maar ook als nationaal voorbeeld en internationaal inspirator. -
Collectie
Innovatieagenda 2023: Duurzaamheid
We willen dat de stad toekomstbestendig, klimaatneutraal (uitstoot), circulair en klimaatbestendig (bestand tegen hitte en extreme neerslag) wordt. Dit vereist dat we afscheid nemen van fossiele brandstoffen voor onze energiebehoeften in wonen, werken en reizen. Het vereist aanpassingen in de leefomgeving zodat we beter bestand zijn tegen extreem weer.
Om die enorme ambitie waar te maken, focust het thema Duurzame energie zich concreet op een klimaatneutrale stad in 2050. Als tussenstap moet in 2030 de CO2-uitstoot 60% lager zijn dan in 1990. Hiervoor zijn op korte en lange termijn ingrijpende innovaties nodig, die onderdeel worden van bestaande systemen. Dit kan sociale, technische, wetgevende, financiële en organisatorische innovatie zijn.
We werken aan innovaties zoals slimme lokale energiesystemen, oplossingen voor het overvolle elektriciteitsnet en een circulaire energietransitie (opwekken met natuurlijke bronnen). We willen dat alle Amsterdammers mee (kunnen) doen in deze transities. We beseffen dat dat nu nog niet zo is, bijvoorbeeld door armoede. Daarom werken we ook aan sociale innovatie. -
Collectie
Innovatieagenda 2023: Gezondheid
Zorg en welzijn staat onder druk: de vraag stijgt door vergrijzing, meer chronische aandoeningen, personeelstekort, wachtlijsten, en het budget is niet toereikend. Het huidige aanbod is versnipperd en complex. Professionals zijn veel tijd kwijt aan coördinatie en administratie. En Amsterdammers vinden niet altijd de weg of de juiste hulp. De gezondheidsverschillen worden groter, gemiddeld leven mensen met een theoretische opleiding jaren langer in goede gezondheid dan mensen met een praktische opleiding en beroep.
Daarom nemen we samen met partners het heft in eigen hand. We willen publieke waarden veiligstellen: toegankelijke, betaalbare en kwalitatieve zorg voor iedereen. De gezondheidsverschillen moeten kleiner worden. We bouwen samen aan een Amsterdams netwerk van organisaties én leren hoe we duurzaam beleid hierop kunnen maken. Om inclusiviteit te waarborgen en monopolies of machtsposities tegen te gaan. Zo willen we bijvoorbeeld een zogenoemde ‘digitale voordeur’ (één loket) voor welzijn en zorg bieden, waarbij alles aan de achterkant goed geregeld is. Bij de digitale voordeur willen we iedereen helpen de juiste weg te vinden in het versnipperde aanbod.
Binnenkort vind je meer artikelen in deze collectie. -
Collectie
Innovatieagenda 2023: Mobiliteit
Binnen het thema mobiliteit innoveren we voor een verbonden, gezonde en leefbare stad. Dit doen we met slimme en schone mobiliteitsoplossingen, met extra aandacht voor kwetsbare groepen. We innoveren samen, in opdracht van anderen of wanneer we zelf kansen zien. Dit gebeurt bijvoorbeeld in het project Intelligent Speed Adaptation. Samen met team Fiets onderzoeken we welke technische interventies voor e-bikes, zoals snelheidswaarschuwingen, zorgen voor veiligere fietspaden.
We agenderen ook lastige thema’s. Zoals de digitale laag van de openbare ruimte, denk daarbij aan actuele meldingen over drukte en alternatieve routes. Of we onderzoeken hoe om te gaan met zelfrijdende of zelfvarende voertuigen. -
Collectie
Innovatieagenda 2023: Sport
Amsterdam bewaakt de basiskwaliteit van gemeentelijke sportaccommodaties en is gastheer op deze accommodaties. Op het gebied van sport zorgen we dat de bestaande en nieuwe accommodaties van Amsterdam klaar zijn voor de toekomst. Investeringen zijn duurzaam. Het gemeentelijk onderdeel Sport & Bos test en past nieuwe concepten toe. Het Stedelijk Innovatieteam werkt daarvoor samen met Sport & Bos, kennispartners en marktpartijen om sportvoorzieningen op een duurzame en innovatieve manier in te zetten.
Een voorbeeldproject is “Scale Up – toekomstbestendige kunstgrasvelden”. In de komende 10 jaar moeten we 150 sportvelden vervangen of bouwen. Dit kan niet meer op de gebruikelijke manier. We hebben nieuwe oplossingen op het gebied van circulariteit, duurzaamheid, energie en klimaatadaptatie hard nodig. Daarom zijn we dit ambitieuze project gestart waarbij we innovaties na een succesvolle test meteen in de hele stad toepassen.
Een ander voorbeeld is het pilotproject Innovation Clubhouse. Veel sportclubs kampen met grote concurrentie, hoge energieprijzen, terugloop van bestuursleden en verouderde faciliteiten. Deze problemen worden versterkt door de veranderende consumptiegewoonten van nieuwe generaties. Innovatie en slim inspelen op maatschappelijke trends is dus cruciaal. TU Delft, KNVB en de gemeente Amsterdam lanceren het Innovation Clubhouse. Dit clubhuis fungeert als living lab waar we technologische en sociale innovaties testen en doorontwikkelen.
Binnenkort vind je meer artikelen in deze collectie. -
Collectie
Innovatieagenda 2023: Vertrouwen
De wereld wordt steeds complexer en er spelen meerdere crises. Juist dan is vertrouwen tussen burgers en overheid en vertrouwen tussen burgers onderling, belangrijker dan ooit. Vertrouwen zorgt voor meer welzijn en goed samenleven met elkaar. Het huidige gebrek aan vertrouwen van een groot aantal Amsterdammers in de lokale overheid stelt ons voor een uitdaging. Het heeft een negatieve invloed op de betrokkenheid van inwoners bij de samenleving en democratie.
Wat moet er fundamenteel veranderen om het vertrouwen terug te winnen én te laten voortduren? Dat is wat we binnen dit thema onderzoeken. Samen met Amsterdammers en partners in de stad werken we aan gemeenschapszin, eigenaarschap, zeggenschap en kansengelijkheid. Zo ontwikkelen we een tool waarmee we het begrip vertrouwen versterken voor de gemeente, Amsterdammers en collega’s onderling.