• Gemeente Amsterdam Cluster Ruimte en Economie,
• Municipal council / comittee,

• Nuisance,
• Traffic & Transport,
• Nature & Environment

Rapport TNO monitoring luide voertuigen in Amsterdam

Tijdelijke Algemene Raadscommissie van 19 mei 2022

Wordt u straks geflitst door de ‘lawaaipaal’? (tekst nieuwsbericht van 14 april 2022 n.a.v. de
collegebehandeling op 5 april 2022)

U heeft ze vast weleens gehoord, van die auto’s of motorfietsen die met enorm lawaai voorbij scheuren. Veel Amsterdammers ergeren zich eraan, reden voor de gemeente om het probleem te laten onderzoeken en advies te vragen over oplossingen.
In september en oktober vorig jaar deed onderzoeksinstituut TNO op 3 plaatsen metingen met zowel camera’s als geluidsmeters: de Europaboulevard, Tussen Meer en de Weesperstraat. Het gebruik van videobeelden diende om aan de hand van het kenteken het bouwjaar en typenummer te achterhalen en zo exact te kunnen bepalen welke voertuigen de meeste decibellen produceren. Ook kon zo de snelheid van elk voertuig worden bekeken, een belangrijke factor bij geluidsoverlast.
De 3 meetplekken waren niet gekozen door met een dartpijltje op de kaart van Amsterdam te gooien. Uit klachten en petities van bewoners was al eerder gebleken dat verkeer op Tussen Meer, de Europaboulevard en de Weesperstraat voor veel geluidsoverlast zorgt, onder andere omdat er stoplichten zijn waar auto’s en motoren soms hard wegrijden met hoge toerentallen. Het probleem speelt overigens op meer wegen in Amsterdam.

Veel overlast door motorrijders
Het onderzoek van TNO heeft de klachten van omwonenden bevestigd. De studie beperkte zich tot de gevallen waarin een geluidsniveau van 83 decibel en hoger werd gemeten. Zodoende bleven stadsbussen en vrachtauto’s – die meestal niet als hinderlijk worden ervaren – buiten het onderzoek. In totaal waren er 15 meetdagen, 5 per locatie. Het niveau van 83 decibel werd in totaal 408 keer overschreden. Knaluitlaten, snel optrekken en hoge toerentallen waren de meest voorkomende veroorzakers van het lawaai. Motorrijders gingen het vaakst in de fout, gevolgd door automobilisten; serieuze geluidsoverlast door bromfietsers kwam weinig voor. De middag en vroege avond bleken de lawaaiigste delen van de dag, maar ook ’s nachts werden er soms te hoge geluidsniveaus gemeten.
Opvallend was dat het bij de ruim 400 metingen vaak relatief jonge voertuigen betrof, met een eerste registratiejaar tussen 2015 en 2021. Lawaai komt dus lang niet altijd door veroudering of slijtage. Integendeel, het zijn niet zelden doelbewuste aanpassingen aan motorfietsen of auto’s die voor een extra hoog geluidsniveau zorgen. Dit kan bijvoorbeeld het verwijderen van geluidsbegrenzing zijn, een niet gecertificeerde uitlaat of het zogenoemde ‘chiptuning’, een aanpassing om het motorvermogen van auto’s op te voeren. Ook te hard rijden bleek op de drie meetlocaties een belangrijke factor van lawaaioverlast te zijn.

Oplossingen
De grote vraag is natuurlijk hoe je deze problemen het beste kunt bestrijden. Op dit moment zijn de mogelijkheden daarvoor nog zeer beperkt. Handhaving is namelijk een taak van de verkeerspolitie, die hiervoor erg weinig capaciteit heeft. Voor zover de geluidsoverlast echter wordt veroorzaakt door hardrijders, kan volgens TNO gebruik worden gemaakt van middelen die in de praktijk hun waarde al hebben bewezen, zoals de ouderwetse snelheidsflitspaal en bemande handhaving.
De onderzoekers van TNO doen ook suggesties voor andere oplossingen. Om te beginnen zou de gemeente duidelijk(er) aan weggebruikers moeten communiceren dat er bij onnodig geluid sancties kunnen worden opgelegd en dat er rustig moet worden gereden, vooral in woonwijken. Ook zou de snelheid – en daarmee het geluidsniveau – kunnen worden beperkt door sommige wegen anders in te richten. Zo doen de onderzoekers de aanbeveling om de maximumsnelheid op Tussen Meer te verlagen naar 30 km/u. Binnen de gemeente is overigens al een snelheidsverlaging voor veel meer wegen in voorbereiding.

‘Lawaaipaal’
Moet u er nu rekening mee houden dat u binnenkort kunt worden geflitst door een ‘lawaaipaal’, een flitspaal die in plaats van de snelheid het geluidsvolume meet? Zo ver is het nog lang niet. TNO constateert dat de meetmethoden die in de Weesperstraat, op de Europaboulevard en op Tussen Meer zijn gebruikt, ook vrij goed kunnen worden ingezet ter versterking van de bestaande handhaving. De metingen zouden dan worden gebruikt om een voorselectie te maken van voertuigen die worden gecontroleerd. Het gebruik van de geluidsflitspaal, waarmee overtreders vanzelf een boete in de brievenbus vinden als ze geflitst worden vanwege teveel decibellen, gaat een stap verder. Deze methode vergt echter meer tijd en inzet, waarbij steun van het rijk ook gewenst zou zijn. Bovendien roept gebruik van de ‘lawaaipaal’ de nodige vragen op ten aanzien van wetgeving, certificering en uitvoering – vragen die mogelijk kunnen worden vermeden als de geluidsmetingen alleen ter ondersteuning worden gebruikt.
TNO pleit er verder voor om bij de APK meer aandacht te schenken aan het geluid dat auto’s produceren, en daarmee aan het aantal componenten en aanpassingen dat is toegestaan. Op lokaal niveau, aldus de onderzoekers, zou de overheid kunnen besluiten om bepaalde voertuigen voor sommige plaatsen een inrijverbod op te leggen. Ook Amsterdam zou ervoor kunnen kiezen om sommige typen motoren of auto’s op bepaalde tijdstippen een gebiedsverbod te geven voor de stad of voor sommige stadsdelen.
Eerste stap
De aanbevelingen en suggesties van TNO moeten nog door de gemeente worden getoetst op haalbaarheid en uitvoerbaarheid. De onderzoekers zelf noemen hun studie een ‘eerste stap’ bij het in kaart brengen van de oorzaken van en mogelijke maatregelen tegen geluidsoverlast in het verkeer. Toekomstige metingen op andere plekken moeten volgens TNO duidelijk maken in hoeverre bijvoorbeeld de tijd van het jaar en het type weg van invloed zijn op het ontstaan van verkeerslawaai.

Media