Door Ruben La Cruz en Karolien Helweg

Dit artikel gaat over de vlag die Ruben La Cruz en Karolien Helweg ontwierpen voor de nazaten van de tot slaafgemaakten uit het Caribisch gebied, in de hoop dat de nazaten zich ermee kunnen identificeren, om trots te vieren dat zij er zijn, en om zich kenbaar te maken naar de wereld. La Cruz lanceerde de vlag in november 2021 en vertelt hij meer over de betekenis, het ontstaan en het ontwerp van de vlag. Op 1 juli 2022 voerde hij actie op de Dam voor de representatie van de Antillianen op 'Keti Koti'.

Vlag voor de nazaten van de tot slaaf gemaakten door Ruben La Cruz en Karolien Helweg

Lancering (november 2021)

"Ik ben reuze blij dat de lgbtqia+, de homo's uit de kast zijn gekomen met een vlag. Ze hangen hem vrij en blij uit het raam als teken van trots. Kijk eens, hier ben ik, hier woon ik!!!! Met als resultaat, door heel Nederland in iedere wijk, straat, wappert een kleurrijke vlag, waarmee men wil zeggen; Ik ben er ook! Represent! Ik bewonder hun durf. Hun kast is hun kader, waaraan de keuze er in te blijven of eruit te stappen, onlosmakelijk verbonden is.

'Wij', de grote groep waar ik mij tot kan rekenen, de in Nederland wonende nazaten van de door tot slaaf gemaakten uit het Caribisch gebied, toen ter tijd onder de vlag van de WIC later onder de vlag van het Koninkrijk der Nederlanden, hebben ons nog tot heden niet zo moedig getoond om een eigen vlag maken die ons kan 'vertegenwoordigen' en trots verenigen. Onze voorouders uit Afrika, nazaten van Farao's, Koningen en Koninginnen, Sultans en stamhoofden hebben alles laten gebeuren. Ze zijn bang en nederig geworden. Bang om gezien te worden, en hebben die angst overgedragen op hun kinderen en kinds kinderen.

Wij zijn nog steeds een soort van dood. We bestaan niet. Wij zitten opgesloten in onze 'piramide van angst'. We zijn laf. We kunnen de moed niet opbrengen om vlagdragers te worden, om trots te zijn op wat onze voorouders hebben betekend voor de wereld en trots te zijn op wat wij nu betekenen voor de wereld en daarvoor te staan. Een vlag symboliseert die trots.

Ik wil mij van dat juk bevrijden. Het wordt volgens mij tijd dat we die angst en schaamte opzij zetten en in plaats van onder te duiken, uit die piramide van onderdrukking kruipen. We mogen de vlag uithangen om te vieren dat we er zijn, waar we zijn. Iedereen mag het weten. Wij nazaten van de door Nederland tot slaaf gemaakten uit de Nederlandse Antillen, zou het niet prachtig zijn als we een vlag zouden kunnen uithangen, waar wij ons mee identificeren als teken van; we zijn hier, we zijn er trots op, we zijn er blij mee en we blijven!!!

Als Surinamers zich ook aangesproken voelen, doe mee als je wil!

Tot nu toe heeft niemand zich er aan gewaagd een statement te maken met een vlag, voor de nazaten van de onder de vlag van de WIC tot slaaf gemaakten uit het Caribisch gebied. De tot slaaf gemaakten die onder barbaarse onderdrukking moesten overleven.....

Wij, hun nazaten, wij koesteren geen haat ondanks het feit dat we dagelijks bejegend worden als tweederangs burgers, ondanks dat er van ons verwacht wordt dat we ons nederig opstellen, dat we twee keer harder moeten werken om te bewijzen dat we niet slecht zijn en ondanks dat we geweigerd worden om onze huidskleur, verdacht zijn om onze huidskleur. Wij nu levende nazaten van de slaaf gemaakten zijn de piramide waarin we onszelf opsluiten.

Nog steeds zijn we niet vrij.

Daarom heb ik een nu spontaan een vlag ontworpen in de hoop dat de nazaten zich ermee kunnen identificeren. Hierbij mijn ontwerp. Ik hoop 'm eens op vele plaatsen trots te zien wapperen. Waar we wonen, bij concerten, tijdens demonstraties en manifestaties.

Ik blijf lachen om mijn hersenen gezond te blijven en ik wacht op bijval van de troste nazaten van de 'zwarte' bladzijde uit de Nederlandse geschiedenis! Maak je bekend, kom uit de piramide.

 

De Vlag.

De vlag heeft alleen primaire kleuren. De goudgele Hoofdletter H staat voor Holland.

Het rood staat voor het bloed dat gevloeid heeft en dat kruipt waar het niet gaan kan. Het blauw voor het water en de zee.

De cirkel vorm in de de vlag bestaat uit een zwarte helft en een witte helft. De helften zijn precies even groot. Het zwart heeft het wit nodig, om te zijn. En het wit heeft het zwart nodig om te kunnen zijn. Zwart kan niet zonder wit en omgekeerd. Zonder zwart geen wit en zonder wit geen zwart. Contrast moet er zijn. Anders is er geen vorm. En ook geen cirkel." (Copyright: R.R. La Cruz, 2021)

 

Actie op de Dam (1 juli 2022)

Op 1 juli 2022 voerde La Cruz op de Dam actie met de vlag voor de Antilliaanse vertegenwoordiging op 'Keti Koti' en schreef dit bericht:

"Vandaag is de het 1 juli, de dag dat in 1863 de slavernij werd afgeschaft in het Koninkrijk der Nederlanden. Let wel in Suriname en op de Antillen. Echter de Sranantongo woorden 'Keti Koti' waarmee deze dag algemeen wordt gepromoot in Nederland, daar zit geen woord Papiaments bij.

Om die reden met name voel ik mij als Antilliaan dan ook niet vertegenwoordigd. Het gaat zelfs zo ver dat ik het 'feest' dan ook niet mee vier. Er valt eigenlijk alles welbeschouwd ook weinig te vieren. Maar dat is niet mijn punt. Mijn punt is dat ik 'Keti Koti' een Surinaams woord vind en de viering is in mijn ogen dan ook voornamelijk een Surinaamse aangelegenheid, waarbij subsidiegelden worden opgestreken ook voor de Antillianen, maar in de praktijk is er slechts een enkele excuus Antilliaan aanwezig. Door steeds alleen de woorden 'Keti Koti' te gebruiken in dit verband sluit men de Antillianen uit en voelen ze zich niet betrokken bij de 'viering'.

Zo zie je, 'Keti Koti' heeft niks met de Antillen te maken. Antillianen gaan mij ook niet vertellen dat we vandaag vieren dat Tula 'ons' bevrijd heeft, want dat heeft hij niet. Tula dag op 17 augustus vier ik ook niet, want Tula heeft niemand bevrijd. Op 17 augustus 1795 is de slavernij niet afgeschaft. De Surinamers zeggen tegen ons; 'maar jullie vieren toch Tuladag'? Maar toen viel er op Curaçao echt niks te vieren. Je kunt hooguit herdenken.....

Breng ons niet in verwarring. Ik doe niet mee aan die verwarring zaaierij. Op 1 juli 1863 is de slavernij afgeschaft en daar moeten we samen voor staan en dat gebeurt op dit moment niet. Anders stond er Keti koti/ Kibra Kadena op de posters. Jullie zijn toch deskundigen om niet mensen uit te sluiten? Om inclusief te zijn? Hoe kan dit dan gebeuren?

Echter om aan te geven dat er vandaag wel degelijk iets aan de hand is, heb ik een individuele actie uitgevoerd, waar ik geen hele achterban of supportgroep bij nodig heb om het statement te kunnen maken. Ik ben naar de Dam gegaan vanmorgen om de vlag van de nazaten van de tot slaaf gemaakten in Nederland uit te hangen bij het ingepakte Monument. Mijn statement maak ik alleen. Ik zit niet te wachten op support van Surinaamse of Antilliaanse kant, maar ik wil ze wel aan het denken zetten over waar ze mee bezig zijn. Wij hebben te maken met 'Liberarshon di katibu' en 'Kibra kadena' en dat zie ik niet terug in het 'Keti koti'. Wij hebben ook onze eigen taal Papiamento, waar we ook o zo trots op zijn.

Ik blijf lachen om mijn hersenen gezon zon zond te houden. Lieve oma van mijn oma's oma, ik heb ze verteld wat ik moet vertellen. Bed overgrootmoeder, ik heb ze gezegd wat jij mij opdraagt om te zeggen." (Copyright: R.R. La Cruz, 2021)

 

Over de kunstenaars

Karolien Helweg en Ruben La Cruz, zijn twee kunstenaars die sinds 2000 op projectbasis samenwerken. Vanuit een maatschappelijk engagement ontwikkelen zij kunstprojecten die kunst, welzijn en educatie met elkaar combineren. Middels onder andere workshops, exposities en kunstprojecten in de openbare ruimte, betrekken zij daar mensen bij. Mensen die in mindere mate in aanraking komen met kunst, laat staan er zelf aan hebben gedaan, maar ook mensen die volgens hen een extra impuls nodig hebben. De ‘toepasselijke’ beeldende kunstprojecten, installaties en beelden spelen qua vorm en inhoud vaak sterk in op de sfeer, geschiedenis en het actuele gebruik van de locatie waar het geplaatst wordt en of leveren een commentaar op een maatschappelijk thema.

 

Bronnen: LaCruzHelweg, La Cruz & Helweg

 

Afbeelding credits

Icon afbeelding: Vlag voor de nazaten van de tot slaaf gemaakten door Ruben La Cruz en Karolien Helweg