Deze studie richt zich op de vraag waarom lonen sneller groeien in grote steden dan in kleine steden. We concluderen dat dit voornamelijk wordt veroorzaakt door ruimtelijke selectie: personen en bedrijven met een inherent hogere loongroei vestigen zich bij voorkeur in grote steden. Jonge werknemers ervaren echter wel een substantiële verhoogde loongroei in stedelijk gebied.

Werknemers in grote steden verdienen, gemiddeld gezien, een hoger loon dan in kleinere steden. Deze positieve relatie tussen lonen en verstedelijking impliceert dat werknemers in grote steden een verhoogde productiviteit kennen. Immers, bedrijven zullen zich niet in regio’s vestigen waar arbeid relatief duur is, tenzij zij worden gecompenseerd in de vorm van productievoordelen. Productievoordelen in steden, beter bekend als agglomeratievoordelen, zijn al decennialang onderwerp van onderzoek.

De literatuur noemt een drietal verklaringen voor de stedelijke loonpremie. Allereerst zijn hoge lonen in steden gedeeltelijk het resultaat van ruimtelijke selectie, ook wel ‘sorting’ genoemd. Talentvolle en ambitieuze personen hebben namelijk een bovengemiddelde waardering voor stedelijke voorzieningen en kunnen zich de hoge woonlasten ook veroorloven. Een tweede verklaring is dat agglomeratievoordelen leiden tot een verhoogde productiviteit, wat direct resulteert in een hoger loonniveau. Tot slot is het mogelijk dat steden een stimulerende werking hebben op bijvoorbeeld kennisoverdracht en talentontwikkeling. Dit leidt tot een verhoogde loongroei, aangezien de invloed hiervan op de productiviteit pas na verloop van tijd tot uiting komt.

Dit artikel toetst deze drie verklaringen empirisch door gebruik te maken van gedetailleerde Nederlandse loongegevens. De uitkomsten van deze studie bevestigen de belangrijke rol van ruimtelijke selectie: personen met een inherent hoog loonniveau of hoge loongroei vestigen zich veelal in stedelijk gebied. Daarnaast blijken ook agglomeratievoordelen die resulteren in een hoger loonniveau, belangrijk voor alle werknemers, in het bijzonder de hoogopgeleiden. De data laten echter geen significante relatie zien tussen loongroei en verstedelijking. Jonge werknemers vormen echter een belangrijke uitzondering. Na correctie voor ruimtelijke selectie, vinden we voor deze bevolkingsgroep wél een sterk verband tussen loongroei en stadsomvang. 

 

Auteurs: Paul Verstraten, Gerard Verweij, Peter Zwaneveld

CPB Discussion Paper 377, februari 2018

Bron: website CPB

Downloads