Samenvatting analyse
‘Leefkwaliteit’ gaat over de kwaliteit van leven van Amsterdammers en over de mate waarin de leefomgeving voldoet aan hun behoeften en wensen. Een breed palet van – zowel subjectieve als objectieve – factoren heeft invloed op de leefkwaliteit. Die kunnen in deze verkenning niet allemaal worden behandeld. Deze verkenning richt zich op factoren die van invloed zijn op een veilige, gezonde en prettige omgeving en die zijn vaak nauw met elkaar verbonden zijn. Zo wordt een vuile en slecht verlichte omgeving vaak als onveilig en onprettig beschouwd. En een omgeving die uitnodigt om te lopen of te fietsen en weinig of geen ruimte biedt aan auto’s is juist aantrekkelijk en heeft ook een positief effect op de gezondheid: meer mensen gaan bewegen en er is minder luchtvervuiling en geluidhinder door het verkeer.
Deze verkenning beschrijft trends en factoren op het gebied van de gezondheid van Amsterdammers (cyber)veiligheid en de beleving hiervan, drukte, de staat van de openbare ruimte en groene omgeving, luchtkwaliteit en ervaren geluidhinder in de stad. Amsterdam staat twaalfde op de ranglijst van steden met de hoogste leefkwaliteit ter wereld (Mercer, 2017). De Amsterdammer geeft gemiddeld een ruime voldoende (7,5) aan zijn of haar woonomgeving, maar er zijn wel duidelijke verschillen tussen buurten. Amsterdam heeft een grote aantrekkingskracht als woon-, werk- en consumptiestad. Dit uit zich onder andere in een stijging van het gebruik van en de drukte in de openbare ruimte.
De auto legt het grootste beslag op de openbare ruimte, terwijl fietsers en voetgangers er steeds meer gebruik van maken. Ook het gebruik van het groen in de stad is de afgelopen jaren explosief gestegen. Tegelijkertijd zijn er onvoldoende financiële middelen om het groen en de openbare ruimte volgens de gestelde ambitie te beheren. De groei van de stad kan de leefkwaliteit en tevredenheid over de omgeving (verder) onder druk zetten.
De afgelopen jaren is de veiligheidssituatie in ongeveer driekwart van de buurten gelijk gebleven of iets verbeterd en ongeveer een kwart is verslechterd. Stadsbreed is de criminaliteit de afgelopen jaren gedaald, de veiligheidsbeleving is verbeterd en is het grootste probleem overlast. De kwaliteit van leven hangt behalve met veiligheid nauw samen met de gezondheid. Driekwart van de Amsterdammers ervaart de eigen gezondheid als goed, maar gezondheidsverschillen tussen hoog en laagopgeleiden blijven onverminderd groot. Het aantal ouderen zal in de komende jaren sterk toenemen en daarmee het aantal fysieke, cognitieve en sociale-emotionele beperkingen, die met ouder worden gepaard kunnen gaan.
Relatief veel Amsterdammers kampen met psychosociale klachten en eenzaamheid neemt in de stad gestaag toe. Een groot deel van de Amsterdammers voldoet niet aan de landelijke beweegnorm. Ongeveer 20% van kinderen in Amsterdam heeft overgewicht of obesitas, en bij volwassenen is dit 40%. De leefomgeving en de inrichting hiervan spelen een belangrijke rol in de gezondheid. Gemiddeld in Nederland is bijna 6% van de totale ziektelast toe te schrijven aan geluid- en luchtverontreiniging. In Amsterdam loopt dit percentage op tot 10-14%.
