Socratic Design is een filosofie en methode die wordt toegepast op maatschappelijke vraagstukken waar vernieuwing van denken en doen wenselijk is. Het helpt ons na te denken over de uitdagingen die we binnen ons werk en onze stad tegenkomen. Het creëert bewustwording van overtuigingen over onszelf, onze cultuur en leert ons echt te luisteren. Hierdoor kunnen we fundamenteel anders denken over onszelf en opgaven en het versterkt relaties en een inclusieve werkcultuur. Kortom: het helpt ons om ons werk voor de Amsterdammers en opgaven van de stad nog beter te doen. Doen we de dingen goed? En doen we de goede dingen?
De methode rekent af met drie denkfouten
We denken dat we denken
Vaak denken we niet bewust, maar herhalen we verslavende gedachten. Denken, gevoelens en lichamelijke reacties zijn één chemisch proces, verbonden aan ons dopaminesysteem. Veel zijn culturele gedachten, meegegeven door school en media die we niet bevragen. De sterkste gedachteverslavingen fungeren als pantsers. Het zijn defensiemechanismes die we in de kindertijd hebben gevormd om pijnervaringen te voorkomen.
We denken dat we luisteren
We denken vaak dat we goed luisteren, maar in werkelijkheid nemen we alleen op wat past bij onze gedachteverslavingen. Dit wordt narcistisch luisteren genoemd. Het leeg worden en echt innemen van wat een ander zegt is een vaardigheid die je kunt oefenen.
We denken dat we in de werkelijkheid leven
We denken dat we in de werkelijkheid leven, gebaseerd op feiten die we kunnen waarnemen, maar ook wij leven in een narratief. Narratieven zijn de mensbeelden en verhalen die onze cultuur, waarden, gedachten en acties sturen. Ze zijn de paradigma's die zo diepgeworteld zijn dat we ze niet langer in twijfel trekken en soms geloven dat er geen alternatief is. De onbevraagde filosofische aannames noemen we vooronderstellingen. Door vooronderstellingen te onderzoeken en te vervangen, kunnen we een nieuw narratief creëren gebaseerd op gewenste vooronderstellingen.
Pak de misvattingen aan
Onze huidige narratieven hebben aanzienlijke gevolgen voor de aarde en de mensheid. Nieuwe narratieven zijn noodzakelijk, want “we kunnen onze huidige problemen niet oplossen met hetzelfde denken wat deze problemen heeft veroorzaakt.”
Een verdieping op de filosofie en methode vind je in de video leerlijn Socratic Design.
Wil je meer lezen over de methodes of ben je benieuwd naar hoe jij dit kunt inzetten binnen je relaties, je team of binnen projecten? Meer informatie vind je in onderstaande blokken. Voor vragen kun je direct contact opnemen met Dennis Wasch d.wasch@amsterdam.nl.
