Van Assche weet waarover hij het heeft. Hij verdiept zich aan de Academie voor Bouwkunst in de betekenis van circulariteit voor de architectuur. ‘De transitie naar een circulaire economie brengt veel veranderingen met zich mee in de bouw,’ vertelt hij. ‘Je moet niet alleen andere materialen gaan gebruiken, maar ook anders gaan construeren. En al in een vroeg stadium nadenken over hoe je circulaire materialen kunt inzetten voor het ontwerp wat je in gedachten hebt.’
Inclusieve stad
Daarbij zijn er nog veel onzekerheden. ‘Gaan we vanaf nu bijvoorbeeld alleen nog in houten huizen wonen of zijn er ook andere manieren om circulair te bouwen,’ zo vraagt de lector zich af.
Materiaalgebruik en de manier van ontwerpen zijn niet de enige zaken die de komende jaren veranderen. Ook financiële mechanismen moeten volgens Van Assche op de schop. ‘Nu is een gebouw binnen 30 jaar afgeschreven, maar als het over 30 jaar nog evenveel waard is, heeft dat gevolgen voor de hypotheek,’ legt hij uit. ‘Daarmee wordt het bijvoorbeeld gemakkelijker om een inclusieve stad te maken, waar ook mensen kunnen wonen met een minder goed gevulde portemonnee.’
Paradigma-verschuiving
Zulke veranderingen zijn er niet van vandaag op morgen, benadrukt Van Assche: ‘De huidige processen in de bouw zijn gebaseerd op hoe we de kosten afschrijven. Daar is een paradigma-verschuiving nodig, van een sequentieel en hiërarchisch model naar een parallel proces, met gedeelde verantwoordelijkheden. Als je werkt met herbruikbare materialen, dan moet je bijvoorbeeld al in heel vroeg stadium nadenken over wat je ermee kunt doen en daarover met andere partijen in gesprek.’
CIRCOLLAB is alvast een mooie stap in de goede richting. ‘Op de partnerbijeenkomst in april 2023 voelde ik veel positieve energie, en er waren veel onverwachte ontmoetingen.’ Juist dat onverwachte maakt het volgens Van Assche interessant. ‘Het helpt ons om nieuwe invalshoeken te vinden voor circulariteit.’
Durven experimenteren
Het duurt waarschijnlijk nog wel even voordat Amsterdam is omgetoverd tot Van Assche zijn droombeeld van een circulaire stad. ‘We moeten onze ideeën stap voor stap uitwerken en opschalen,’ zegt hij. En vooral: durven experimenteren. ‘Verkenningen in het experiment geven richting voor de toekomst.’
peter.vanassche@ahk.nl
vanassche@bureausla.nl