‘De onderzoeksgroep Digitale Productie maakt deel uit van het lectoraat Circulair Ontwerpen en ondernemen, initiatiefnemers van CIRCOLLAB. Deelnemen aan dit programma was voor ons logisch,’ vertelt Malé-Alemany.
Computational design
De hoofddocent en onderzoeker heeft een duidelijke visie op het upcyclen van afvalstoffen. Ontwerp- en maaktechnologieën hebben volgens haar veel toegevoegde waarde. ‘Onze groep zet computational design en industriële robots om reststromen - denk aan afvalhout - om in waardevolle nieuwe objecten,’ vertelt ze.
Bij computational design worden algoritmen en parameters gebruikt om complexe ontwerpproblemen op te lossen. Dit is het geval als je materialen wilt gebruiken die niet in standaardmaten komen, zoals vaak bij circulaire stromen. Elke stap in het ontwerp en de productie wordt geschreven als een reeks instructies of 'code' die opnieuw zijn aan te passen tot een tailor-made toepassing, zelfs als het beschikbare materiaal verandert. De software kan ook helpen bij optimalisatie van het materiaalgebruik, als je beschikt over een database van reststromen. ‘Zulke flexibiliteit is cruciaal bij het ontwerpen en fabriceren van circulaire toepassingen,’ benadrukt Malé-Alemany.
Werken met reststromen
Werken met reststromen vraagt om een totaal andere benadering dan we tot nu toe gewend zijn, zegt Malé-Alemany. ‘Hout uit de winkel heeft eigenschappen die vooraf bekend zijn, zoals de lengte, de dikte en de kwaliteit. En je kunt de hoeveelheid bestellen die je nodig denkt te hebben. Dat biedt je de kans om zonder beperkingen te ontwerpen en levert objecten op die makkelijk te reproduceren zijn. Maar de uitdaging bij reststromen is om objecten te maken met niet-homogeen materiaal,’ aldus de hoofddocent.
Van een steigerhouten stoel tot een kast gemaakt van oude planken: de onderzoeksgroep van Malé-Alemany heeft tot nu toe veel circulaire ontwerpen getest, en er prototypes van gemaakt. ‘We hebben deze conversation pieces gemaakt met de inzet van robots, maar er kwam nog steeds veel handwerk bij kijken; dat maakte het proces tijdsintensief en moeilijk op te schalen,’ zegt ze. ‘Volledig automatiseren van ontwerp- en productieprocessen kan uitkomst bieden.’
Interessante business-case
Malé-Alemany en haar onderzoeksteam timmeren op dit gebied hard aan de weg. ‘Voor de horecasector – waarin naar verhouding veel renovaties plaatsvinden – onderzoeken we bijvoorbeeld wat voor meubels te maken zijn van resthout. We willen weten of er een interessante business-case is die het bestaan van een fabriek voor circulair hout rechtvaardigt.’
Inzichten opgedaan in zulke projecten worden actief gedeeld binnen CIRCOLLAB. ‘Daarnaast organiseren we expedities naar en workshops in het Robotlab. We willen die graag aanbieden als onderdeel van een Lifelong Learning track over circulair design met industry 4.0-technologie’, zegt Malé-Alemany. De onderzoeker en haar team staan op het punt een EU-project te starten gericht op hergebruik van hout voor houtconstructie op grote schaal. Daarnaast maken ze zich hard voor financiering voor ander vervolgonderzoek in het Robotlab.
Handen uit de mouwen
Malé-Alemany vindt het mooi om te zien hoeveel disciplines en organisaties in CIRCOLLAB bijeenkomen. ‘Ik hoop dat we over vijf jaar een stevig platform hebben gebouwd waar we belangrijke kennis en tastbare ervaringen kunnen delen – met elkaar en met de buitenwereld,’ zegt ze. Daarbij gaat het niet alleen om successen, maar ook om uitdagingen. Juist zo kunnen we samen leren en elkaar echt verder helpen.’
‘We kunnen en moeten nu het verschil maken voor de generaties na ons, en zo concreet mogelijke stappen zetten,’ benadrukt Malé-Alemany. Het is dan wel belangrijk dat we kijken naar positieve impact die verder gaat dan onszelf, onze eigen discipline, onze eigen organisatie, ons eigen land. Een initiatief als CIRCOLLAB helpt daarbij.
Elkaar snel leren kennen
De onderzoeker kan niet wachten om samen de handen uit de mouwen te gaan steken. ‘Een initiatief als CIRCOLLAB brengt like-minded mensen met elkaar in contact en zorgt voor het verspreiden van kennis. Hoe sneller we elkaar leren kennen, hoe gemakkelijker we kunnen samenwerken en tot concrete, betekenisvolle voorbeelden komen.’