Artikel

Onderzoeksgroep Circulair Bouwen - Ed Melet

‘We moeten op zoek naar de vraag achter de vraag’

Laten we onderweg naar de circulaire economie kritisch kijken naar elke stap die we zetten. Dat zeggen Jolanda Tetteroo en Elsbeth van Battum uit de onderzoeksgroep Circulair Bouwen van Ed Melet, aan de Hogeschool van Amsterdam (HvA). De groep verdiept zich in hergebruik van materialen, producten en elementen, de inzet van biobased materialen en ontwerpen, en levensduurverlenging in de bouw.

‘Een grote uitdaging in de transitie naar de circulaire economie is de complexiteit en de alomvattendheid ervan,’ zegt Van Battum, docent en onderzoeker Circulaire Bouw. ‘Daarom is het belangrijk om te kijken naar de vraag achter de vraag. Anders los je problemen misschien maar half op, of verschuiven problemen naar een andere categorie.’

Biobased materialen
Biobased materialen in de bouw zijn hiervan een mooi voorbeeld. ‘Kiezen voor lokaal verkrijgbare grondstoffen die soms ook nog CO2 kunnen opslaan klinkt mooi. Maar je moet ook nadenken over wat je er vervolgens mee doet. Want als je bijvoorbeeld stro afsmeert met mortel kun je het later niet meer uit elkaar halen.’

Als je kijkt naar circulariteit speelt ook de levensduur van materialen in toepassingen een grote rol. ‘Als je die niet goed inschat, moet je materialen misschien eerder dan verwacht vervangen, waardoor je qua milieu-impact hoger uitkomt. Daar valt nog veel in te onderzoeken,’ illustreert Van Battum..

Hergebruikt isolatieglas
Een ander voorbeeld is Hergebruikt isolatieglas, een onderzoek waar Tetteroo aan werkt. ‘Oude ramen worden nu vaak gerecycleerd tot jampotjes en glaswol. Het kost veel energie om glas te maken, maar ook om het om te smelten. Je wilt de ramen dus het liefst als geheel in nieuw HR++glas gebruiken. We werken hieraan samen met Vlakglas Recycling Nederland en andere partners uit de keten, waaronder glasverwerkende bedrijven die normaliter nieuw glas inkopen.’.

Hogere prijs, onbekende performance
Een uitdaging is dat circulaire oplossingen nu vaak iets duurder zijn dan de gangbare aanpak, zoals bij hergebruik van isolatieglas of de toepassing van innovatieve materialen. Of de functionele eigenschappen zijn nog onbekend, omdat een materiaal nog in ontwikkeling is. ‘De doorontwikkeling kan pas doorgaan als er voldoende materialen worden afgenomen,’ zegt Tetteroo. ‘Maar early adapters die het risico durven te nemen zijn vaak lastig te vinden.’

Van overheid tot bedrijfsleven en burger, en van de bouw tot textiel: we moeten allemaal andere keuzes gaan maken. ‘Ook als die keuze net iets duurder is en het materiaal nog in ontwikkeling,’ benadrukt Van Battum.

Vraag achter de vraag
Een breed gedragen en multidisciplinair programma als CIRCOLLAB kan bijdragen aan de transitie naar een circulaire maatschappij. ‘Dit initiatief brengt onze onderzoeksgroep nog meer in contact het werkveld dan we al waren,’ zegt Van Battum. De onderzoeksgroep van Melet hoopt via CIRCOLLAB met diverse partners langjarige relaties aan te gaan, in de vorm van projecten, gedeelde laboratoria en onderzoeksmethodieken en afstudeervakken en stages voor studenten. ‘Ik weet zeker dat we dan samen de vraag achter de vraag opgelost krijgen.’

e.melet@hva.nl

j.i.a.tetteroo@hva.nl

Alle rechten voorbehouden